- گذشت منجز و مشروط (معلق) – عدول از گذشت - 2024-10-09
- تاثیر گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت - 2024-10-09
- تشدید و تخفیف قرار تامین کیفری - 2024-10-07
مشارکت در جرم به این معناست که جرم توسط دو نفر یا بیشتر صورت بگیرد. به عبارتی رکن مادی و عملیات مجرمانه توسط چند نفر واقع شود.
در این صورت هر یک به مجازات مستقل آن جرم محکوم می شود. در مشارکت، هر یک از شرکا با علم و اطلاع از مجرمانه بودن عمل عملیات را انجام می دهند.
در این مقاله وکیل کیفری به بیان شرایط تحقق مشارکت در جرم و مجازات شریک می پردازد.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
مشارکت در جرم چیست؟
ماده ۱۲۵ قانون مجازات اسلامی: “هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرائی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آنها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است. در مورد جرائم غیرعمدی نیز چنانچه جرم، مستند به تقصیر دو یا چند نفر باشد مقصران، شریک در جرم محسوب می‌شوند و مجازات هر یک از آنان، مجازات فاعل مستقل آن جرم است.
تبصره – اعمال مجازات حدود، قصاص و دیات در مورد شرکت در جنایت با رعایت مواد کتابهای دوم، سوم و چهارم این قانون انجام میگیرد.”
گاهی افرادی عالمانه با یکدیگر اقدام به انجام عملیات مجرمانه می نمایند. در این صورت چون فعل مادی منتسب به یکایک آنهاست شریک در جرم محسوب می شوند.
ممکن است نقش و تاثیر رفتار برخی بیش از دیگری باشد. این امر تاثری در شریک بودن افراد ندارد. طبق ماده ۱۲۵ قانون هر یک از آنها شریک جرم محسوب و به مجازات مستقل محکوم می شود.
گاهی در قانون برای جرمی که با مشارکت صورت گرفته مجازات خاصی در نظر گرفته شده است. ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی در خصوص تشکیل و سردستگی یک گروه مجرمانه از این نوع می باشد.
شروط تحقق مشارکت در جرم
شرایط تحقق مشارکت در جرم عبارت است از:
۱- همکاری حداقل دو نفر
۲- جرم ارتکابی قائم به شخص نباشد مانند ترک انفاق. به عبارت دیگر، قابلیت مشارکت در ارتکاب وجود داشته باشد.
۳- هر یک از شرکا با علم و اطلاع از جرم بودن مرتکب رفتار شوند.
۴- عملیات اجرایی توسط همه افراد واقع شده باشد.
مجموع شروط فوق لازمه تحقق مشارکت در جرم است. در وقوع عنوان مجرمانه مشارکت، کافی بودن یا نبودن رفتار هر یک از شرکا یا مساوی بودن یا نبودن اثر کار آنان تاثیری در موضوع و مجازات شریک جرم ندارد.
مجازات هر شریک بنا به رفتار وی ممکن است متفاوت از شریک دیگر باشد. شرکا می بایست قبل از وقوع جرم یا در حین آن با یکدیگر هماهنگی و توافق نموده باشند. در غیر این‌صورت هر یک مرتکب جرم مستقل (نه مشارکت) شده است.
مشارکت در فعل عمدی و غیرعمدی قابل تحقق است. در این صورت جرم عمدی با رفتار مجرمانه و غیر عمدی با تقصیر مرتکبین می بایست واقع شود.
بیشتر بدانید:
تقصیر اعم است از تعدی یا تفریط. با وجود هر یک مشارکت در فعل غیر عمدی احراز می گردد.
با توجه به احکام خاص حدود، قصاص و دیات، مجازات آنها در فصل مربوط به خود ذکر شده است.
تفاوت مشارکت و معاونت در جرم
بین مشارکت و معاونت در جرم تفاوتهایی وجود دارد. در مشارکت همانطور که گفته شد شرکا در فعل مادی جرم به هر میزان کم یا زیاد همکاری و مباشرت می کنند.
در معاونت، معاون جرم در فعل مادی و عملیات مجرمانه نقشی ندارد. اما حسب مورد ارتکاب جرم را برای مرتکب تسهیل می کند یا ترغیب، تطمیع یا تهدید به جرم می نماید.
وحدت قصد بین شرکا در مشارکت لازم نیست. بلکه همین که عملیات اجرایی و رکن مادی جرم منتسب به همگی و با هر میزان تاثر باشد، کافی است.
لکن در معاونت وجود وحدت قصد بین معاون و مباشر جرم و تقارن زمانی ضروری است.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- جبران ضرر و زیان ناشی از جرم به چه نحو است؟
در مشارکت در جرم هر شریک بر اساس میزان زیانی که وارد کرده، مسئولیت مدنی دارد.
۲- آیا در کلاهبرداری که دارای اجزای مختلف است مشارکت در همه اجزا لازم است؟
مشارکت شرکا در اجزای مختلف عنصر مادی جرم ضرورتی ندارد.
۳- آیا جرم مشارکت در ترک فعل محقق می شود؟
فعل مشارکت در جرم در ترک فعل نیز صورت می گیرد.
