- قرار تعلیق تعقیب – شرایط و موارد صدور - 2024-09-16
- تاثیر توبه در سقوط مجازات - 2024-09-14
- قرار نظارت قضایی – انواع – اعتراض – موارد صدور - 2024-09-11
قرار تعویق صدور حکم تاسیس جدیدی است که در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ پیش بینی شده است. هدف از آن کیفرزدایی و پیشگیری از آثار زیانبار الصاق برچسب زنی بر مجرمیت افراد می باشد.
از سویی، جرایمی هستند که نظر به اهمیت و سنگینی آنها، صدور قرار تعویق ممنوع است.
قرار تعویق در مواردی که مجرمیت مرتکب ثابت شده است. از سوی دادگاه کیفری (نه دادسرا) صادر می شود.
در این نوشته وکیل کیفری شرایط صدور قرار تعویق صدور حکم طبق قانون مجازات اسلامی و موارد ممنوعیت تعویق را بیان می کند.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
شروط تعویق صدور حکم
فهرست مطالب
طبق ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی شروط صدور قرار تعویق صدور حکم عبارتند از:
۱- جرم تعزیری باشد. بنابراین در حدود و قصاص و دیات راه ندارد.
۲- جرم درجه شش تا هشت باشد.
۳- ارتکاب جرم محرز باشد.
۴- وضعیت فردی، خانوادگی، اجتماعی و سوابق مرتکب و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم شده، در نظر گرفته شود.
۵- وجود حداقل یکی از جهات تخفیف مجازات.
۶- پیش بینی اصلاح مرتکب.
۷- ضرر و زیان شاکی خصوصی جبران یا ترتیبات جبران آن داده شده باشد.
۸- مرتکب فاقد سابقه کیفری موثر باشد.
در صورت مجموع شروط فوق، دادگاه می تواند قرار تعویق صدور حکم به مدت شش ماه تا دو سال صادر کند.
درجه مجازات های تعزیری در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است.
شرایط و جهات تخفیف مجازات در مواد ۳۷ و ۳۸ قانون مزبور آمده است. در صورت تخفیف، قاضی اختیار دارد مجازات را کاهش یا تبدیل به نوع خفیف تر نماید.
طبق تبصره ماده ۴۰، محکومیتی موثر است که محکوم را به تبع اجرای حکم بر اساس ماده ۲۵ این قانون از حقوق اجتماعی محروم می کند.
جرایم تعزیری درجه شش تا هشت فاقد آثار تبعی هستند. بنابراین سابقه محکومیت موثر کیفری محسوب نمی شوند.
ضرر و زیان شاکی خصوصی حسب مورد شامل خسارات مادی، معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم و دیه و رد مال می شود.
مقررات تعویق صدور حکم در جرائم قابل گذشت و غیرقابل گذشت و عمدی و غیرعمدی اجرا می شود.
تحقیقات مقدماتی جرم درجه شش در دادسرا واقع می شود. لکن جرایم هفت و هشت مستقیماً در دادگاه پیگیری می شوند. بنابراین جرایم درجه یک تا پنج مشمول ممنوعیت تعلیق می باشند.
تعویق ساده و مراقبتی
به موجب ماده ۴۱ قانون، تعویق صدور حکم به صورت ساده یا مراقبتی است. در تعویق ساده مرتکب متعهد می شود در مدت تعیین شده از سوی دادگاه مرتکب جرمی نشود. بعلاوه از رفتار وی پیش بینی شود در آینده نیز مرتکب جرم نمی شود.
در تعویق مراقبتی علاوه بر شرایط فوق، مرتکب متعهد می شود. دستورها و تدابیر تعیین شده از سوی دادگاه را در مدت مقرر اجرا کند.
چنانچه متهم در بازداشت باشد با صدور قرار تعویق فوراً آزاد می شود. در این صورت، دادگاه می تواند تامین مناسب از وی اخذ نماید.
بیشتر بدانید:
تدابیر و دستورات دادگاه در تعویق مراقبتی
طبق ماده ۴۲ قانون، دستورات دادگاه همراه با تدابیر زیر است.
“الف- حضور به موقع در زمان و مکان تعیین شده توسط مقام قضائی یا مددکار اجتماعی ناظر
ب- ارائه اطلاعات و اسناد و مدارک تسهیل کننده نظارت بر اجرای تعهدات محکوم برای مددکار اجتماعی
پ- اعلام هرگونه تغییر شغل، اقامتگاه یا جابه جایی در مدت کمتر از پانزده روز و ارائه گزارشی از آن به مددکار اجتماعی
ت- کسب اجازه از مقام قضائی به منظور مسافرت به خارج از کشور”
همینطور به موجب ماده ۴۳، دادگاه می تواند در تعویق مراقبتی مرتکب را به یک یا چند مورد از دستورات ذیل ملزم نماید.
“الف- حرفه آموزی یا اشتغال به حرفهای خاص
ب- اقامت یا عدم اقامت در مکان معین
پ- درمان بیماری یا ترک اعتیاد
ت- پرداخت نفقه افراد واجب النفقه
ث- خودداری از تصدی کلیه یا برخی از وسایل نقلیه موتوری
ج- خودداری از فعالیت حرفهای مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل موثر در آن
چ- خودداری از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا دیگر اشخاص از قبیل بزه دیده به تشخیص دادگاه
ح- گذراندن دوره یا دوره های خاص آموزش و یادگیری مهارتهای اساسی زندگی یا شرکت در دوره های تربیتی، اخلاقی، مذهبی، تحصیلی یا ورزشی”
ضمانت اجرای ارتکاب جرم در مدت تعویق
ماده ۴۴ قانون در مورد ارتکاب جرم در مدت تعویق تعیین تکلیف نموده است. اگر مرتکب در این مدت مرتکب جرم موجب حد، قصاص، جنایات عمدی موجب دیه یا تعزیر درجه هفت شود. دادگاه قرار تعویق صدور حکم را لغو و حکم محکومیت صادر می کند.
اگر قرار تعویق لغو و حکم محکومیت صادر شود. در اینصورت صدور قرار تعلیق اجرای مجازات ممنوع است.
از این رو ارتکاب جرایم غیرعمدی به طور مطلق و جرم درجه هشت موجب لغو قرار نمی شوند.
بیشتر بدانید:
آثار رعایت یا عدم رعایت دستورات دادگاه
اگر مرتکب در طول مدت تعویق دستورات دادگاه را رعایت نکند. به موجب ماده ۴۴، دادگاه می تواند برای یکبار تا نصف مدت مقرر در قرار را به مدت تعویق اضافه کند. یا اینکه قرار را لغو و حکم محکومیت صادر نماید.
طبق ماده ۴۵، پس از سپری شدن مدت تعویق صدور حکم، دادگاه با توجه به اجرای دستورات مرتکب و گزارش مددکار اجتماعی، به تعیین کیفر یا صدور حکم معافیت از کیفر اقدام می کند.
قرار تعویق صدور حکم در مرحله تجدیدنظر
اصولاً قرار تعویق توسط دادگاه بدوی صادر می شود. لکن در مواردی که دادگاه تجدیدنظر عقیده بر مجرمیت متهم داشته باشد و رأی برائت را نقض کند. می تواند قرار تعویق صدور حکم صادر نماید.
اما اگر حکم محکومیت صادر و مجازات مورد حکم کمتر از حداقل مجازات قانونی باشد (ماده ۴۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری). این امر نیز مورد تجدیدنظرخواهی شاکی یا دادستان قرار گرفته باشد.
دادگاه تجدیدنظر چون در مقام تصحیح رای، مجازات حداقل را تعیین می کند. به نظر امکان صدور قرار تعویق صدور حکم در این مورد نباشد.
ممنوعیت صدور قرار تعویق صدور حکم
طبق ماده ۴۷ قانون، صدور قرار تعویق صدور حکم در جرایم ذیل جایز نیست.
الف- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور، خرابکاری در تاسیسات آب، برق، گاز، نفت و مخابرات
ب- جرائم سازمان یافته، سرقت مسلحانه یا مقرون به آزار، آدمربایی و اسیدپاشی
پ- قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت با چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر، جرائم علیه عفت عمومی، تشکیل یا اداره مراکز فساد و فحشا
ت- قاچاق عمده مواد مخدر یا روانگردان، مشروبات الکلی و سلاح و مهمات و قاچاق انسان
ث- تعزیر بدل از قصاص نفس، معاونت در قتل عمدی و محاربه و افساد فی الارض
ج- جرائم اقتصادی، با موضوع جرم بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون (۱/۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال
جهت دریافت مشاوره تخصصی و وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- تفاوت تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات در چیست؟
در اولی تنها مجرمیت مرتکب احراز می شود. اما مجازات تعیین نمی شود. در دومی میزان و نوع مجازات تعیین می شود و تنها اجرای آن معلق می گردد.
۲- آیا قرار تعویق به صورت غیابی هم صادر می شود؟
دادگاه نمی تواند قرار تعویق را به صورت غیابی صادر کند.
۳- برای صدور قرار تعویق چند مورد از جهات تخفیف باید وجود داشته باشد؟
وجود حداقل یک جهت تخفیف برای صدور قرار تعویق صدور حکم کافی است.
