- ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی – تحلیل ماده - 2023-11-13
- نمونه لایحه مطالبه حساب دوران وکالت - 2023-11-13
- نمونه دادخواست مطالبه سفته سفید امضاء - 2023-11-13
اجرت المثل ایام زوجیت یکی از حقوق مالی زوجه به شمار می رود. زوجه قانوناً استحقاق دریافت آن را از زوج را به مدت سنوات زندگی مشترک دارد. مشروط بر اینکه ثابت کند کارهای منزل مشترک را به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده است. کارهای زن شامل پخت و پز، شست و شو و سایر امور منزل مشترک می باشد.
در این نوشته وکیل خانواده به طور کاربردی مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت و نحوه دریافت آن را شرح داده است.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
مراحل دعوی اجرت المثل ایام زوجیت
فهرست مطالب
- دادگاه خانواده محل اقامت زوجه صلاحیت رسیدگی به دعوی را دارد.
- این دعوی، دعوی مالی است. براساس میزان تقویم خواسته، ۳/۵ درصد آن هزینه دادرسی گرفته می شود.
- خواسته، مطالبه اجرت المثل با جلب نظر کارشناس و مطالبه هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل و هزینه کارشناسی است.
- برای تعیین میزان خواسته دادگاه به کارشناس رسمی ارجاع می دهد. دادگاه براساس نظریه کارشناس رای می دهد.
- در مرحله اجرا زوج ملزم به پرداخت محکوم به در دادنامه می باشد. در صورت امتناع از پرداخت، زوجه می تواند با توقیف اموال شوهر از فروش آن طلبش را وصول کند.
بیشتر بدانید:
شرایط اثبات دعوی
در دعوی اجرت المثل ایام زوجیت، زن باید ثابت کند:
۱- در طول زندگی زناشویی کارهای منزل مشترک را به طور غیر تبرعی و غیر رایگان انجام داده است.
۲- همه امور زندگی مشترک را با دستور زوج انجام میداده است
چنانچه در دادگاه به هر نحو، مجانی بودن کارهای منزل مشترک چون پخت و پز و شست و شو و سایر موارد احراز شود، دعوی مردود است.
تعیین میزان اجرت المثل
در دعوی درخواست اجرت المثل، چون موضوع فنی است دادگاه به کارشناس رسمی دادگستری جهت تعیین میزان اجرت المثل ارجاع می دهد.
کارشناس با توجه به سنوات زندگی مشترک، اشتغال زوج و زوجه و اموال مرد مبلغی به عنوان اجرت المثل تعیین می نماید. هزینه کارشناسی یکنفره با زوجه است.
پس از ابلاغ نظریه به طرفین، ظرف هفت روز مهلت اعتراض به آن را دارند. در صورت اعتراض به نظریه و قبول اعتراض توسط دادگاه، به هیئت سه نفره ارجاع می گردد.هزینه هیات کارشناسی با معترض می باشد.
بیشتر بدانید:
تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی
طبق ماده ۳۳۶ قانون مدنی و تبصره آن: “هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.
تبصره- چنانچه زوجه کارهایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید.”
مستند قانونی حکم دادگاه در دعوی اجرت المثل ایام زوجیت، تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی است. این تبصره در ادامه ماده ۳۳۶ و در مورد استیفاء(منفعت بردن) از عمل غیر وضع شده است.
استیفاء از عمل غیر به این معناست که زوج از کارهای زوجه در طول ایام زناشویی بهره مند شده است. بدون اینکه در این مورد بین طرفین توافق یا قراردادی وجود داشته باشد.
بیشتر بدانید:
لزوم تعیین تکلیف اجرت المثل در دعاوی طلاق
طبق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، دادگاه ملزم است ضمن رای طلاق تکلیف اجرت المثل ایام زوجیت را مشخص نماید. اگر درخواست طلاق از سوی مرد باشد مبلغی به عنوان اجرت المثل پرداخت می شود.
در مواردی که طلاق سوی زوجه باشد، زن به طور مستقل می تواند دعوی اجرت المثل ایام زوجیت را مطرح می کند. در طلاق توافقی بر مبنای توافقات، طرفین می توانند روی مبلغی به تفاهم برسند یا اینکه زوجه آن را بذل کند.
ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده: “دادگاه ضمن رای خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت‌المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند. همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند. ثبت طلاق موکول به تادیه حقوق مالی زوجه است. طلاق در صورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکوم‌به نیز ثبت می‌شود. در هرحال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می‌تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.”
توافق ضمن عقد نسبت به اجرت المثل
زوجین می توانند ضمن عقد نکاح هر توافقی که مخالف با قوانین آمره و خلاف مقتضای ذات عقد نکاح نباشد، شرط کنند. بر اساس آن، می توانند ضمن عقد نسبت به اجرت المثل زوجه و مبلغ آن توافق کنند. در این صورت دادگاه با توجه به آنچه در قباله توافق شده، اقدام به اصدار رای می نماید.
اجرت المثل در عقد موقت
در عقد موقت طرفین در قید زوجیت یکدیگر در می آیند. عقدی است که باید مدت آن بین طرفین معلوم و میزان مهریه تعیین گردد. در صورت فقدان هر یک از این دو مورد عقد باطل است. در قانون صحبتی از اجرت المثل زوجه منقطعه نشده است.
لکن طرفین می توانند ضمن عقد نسبت به استحقاق زوجه بر اجرت المثل و میزان آن توافق کنند. در این صورت، با اقامه دعوی از سوی زن، بر مبنای توافق، دادگاه مرد را محکوم به پرداخت آن مبلغ می نماید.
کلام آخر
اجرت المثل ایام زوجیت یکی از حقوق مالی زن محسوب می شود. برای الزام مرد به پرداخت، بایستی شرایط مطالبه آن که شامل مجانی نبودن کارهای زوجه در منزل مشترک و دستور زوج بر انجام آنها ثابت گردد.
نمونه آرای قضائی
◇ مطالبه اجرت المثل کارهای انجام شده در ایام زوجیت نیاز به اثبات دستور زوج و نیز تبرعی نبودن اقدامات زوجه دارد که این مقدمات قائم به شخص زوجه بوده و با فوت وی امکان احراز آن برای دادگاه وجود ندارد.
(دادنامه ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۱۰۹۲ – ۱۳۹۱/۶/۲۰ شعبه ۲۶ دادگاه تجدیدنظر تهران)
◇ مصالحه زوجین در خصوص مبلغ تنصیف دارایی، منافاتی با مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت نخواهد داشت.
(دادنامه ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۹۹۰۰۳۸۳ – ۹۳/۹/۹ شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور)
◇ مطالبه اجرت المثل منوط به اثبات دستور زوج در خصوص انجام کارهایی است که شرعا به عهده زوجه نبوده و عرفا برای آن کار اجرت المثل باشد و دستور زوج نیاز به اثبات با یکی از ادله اثبات دعوی می باشد.(مواد ۳۳۶ و تبصره آن و ۱۲۵۷ و ۱۲۵۸ قانون مدنی)
(دادنامه ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۳۹۶ – ۹۳/۸/۲۰ شعبه ۲ دادگاه تجدیدنظر تهران)
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور خانوادگی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- آیا زوجه مستحق اجرت المثل است؟
زوجه برای کارهایی که در منزل مشترک مجاناً انجام می دهد قانوناً مستحق اجرت المثل می باشد.
۲- آیا اشتغال زن موثر در دعوی است؟
اشتغال زن می تواند عاملی در تعیین میزان اجرت المثل باشد.
۳- ارکان اصلی این دعوی چیست؟
ارکان دعوی، عدم تبرع و مجانی بودن کارهای زوجه و دستور زوج است.
۴- زوجه موقت می تواند اجرت المثل بگیرد؟
در صورت توافق بر آن، استحقاق دارد.
۵- مبلغ تقویم خواسته دعوی چقدر است؟
خواسته دعوی اجرت المثل ایام زوجیت، مقوم به مبلغ بیست و یک میلیون تومان می شود. ۳/۵ درصد خواسته هزینه دادرسی پرداخت می گردد.
