بررسی نمایندگی در معامله به وسیله وکیل

بررسی نمایندگی در معامله به وسیله وکیل
زهرا شریفی

در پاره ای قراردادها معامله به نمایندگی از سوی وکیل یکی از طرفین منعقد می شود. در این صورت معامله به وسیله شخصی غیر از اصیل منعقد می شود.

به عبارتی فردی به نمایندگی از مالک قرارداد را منعقد و امضا می نماید. وکیل بنا بر اختیارات حاصله ضمن وکالتنامه اقدام به امضای قرارداد می نماید.

در ادامه وکیل امور قراردادها به نحوه تنظیم قرارداد به نمایندگی و به طور کاربردی پرداخته است.

ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.

نماینده کیست؟

نماینده به کسی گفته می شود که از سوی طرف قرارداد مامور انعقاد قرارداد می باشد. نماینده شامل وکیل، ولی قهری، قیم و وصی می شود که در حدود اختیاراتش می تواند با طرف مقابل معامله کند.

به چنین شخص نماینده قراردادی گفته می شود. انواع دیگر نمایندگی شامل قانونی و قضایی می باشد.

از مواردی که به طور رایج از وکالت نامه های رسمی مدنی استفاده می شود، معاملات مربوط به املاک و مستغلات است. ممکن است وکالت به صورت بلاعزل و با حق فروش اعطا شود یا وکالت کاری و مدنی باشد.

بررسی اختیارات وکیل در معامله

برای انعقاد معامله به نمایندگی وکیل رعایت مواردی لازم است که بیان می شوند.

۱- برای انعقاد معامله با وکیل ابتدا بایستی وکالتنامه معتبر و رسمی وجود داشته باشد.

۲- مشخصات کامل موکل و وکیل در قرارداد ذکر شود. همینطور علاوه بر قید مشخصات وکالتنامه، تصویر برابر با اصل آن نیز ضمیمه لاینفک قرارداد گردد.

۳- در وکالتنامه کلیه اختیارات لازمه جهت انعقاد یک قرارداد کامل و صحیح ذکر می شود‌. چرا که اگر موارد مندرج در سند وکالت ناقص باشد و معامله واقع شود، نیاز به تایید بعدی اصیل خواهد بود‌.

در صورت عدم تایید، هر شخص ذینفعی می تواند بطلان معامله منشا وکالت را از دادگاه مطالبه کند. ولو مورد معاملات بعدی عادی و رسمی قرار گرفته باشد‌.

۴- وکالت در انجام نوع قرارداد مانند خرید، فروش، اجاره، صلح، یا هر یک از عقود معین در قانون مدنی تصریح شده باشد. در خصوص عقود نامعین که در مورد آنها در قانون ذکری به میان نیامده، وکیل باید به نمایندگی بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی اقدام نماید‌.

۵- وکالت در اخذ ثمن، اخذ اجاره بها یا تحویل ملک و شرایط مربوط به هر یک ذکر شده باشد. به طور کلی هر آنچه در رابطه با موضوع معامله لازم است وکیل به نیابت از اصیل انجام‌ دهد.

بیشتر بدانید:

نکاتی که باید در تنظیم مبایعه نامه رعایت شود

وکالت در معامله چیست؟

طبق قانون مدنی وکالت عقدی جایز است که به موجب آن یک طرف، طرف دیگر را نایب و نماینده خود برای انجام کاری نماید. چنانچه حق عزل وکیل و فسخ وکالت ساقط نشده باشد، هر یک از طرفین هر زمان می تواند آن را به هم بزند.‌ شخصی که وکالت می دهد موکل و کسی که نایب و نماینده است وکیل گفته می شود.

وکیل نماینده ای قراردادی است که صرفاً در حدود اختیارات ضمن وکالتنامه می تواند اقدام نماید. چنانچه وی خارج از حدود اختیارات اقدام کند، به لحاظ اینکه غبطه و مصلحت موکل را رعایت نکرده معامله منعقده غیرنافذ می باشد. در این صورت صحت قرارداد منوط به تایید و تنفیذ موکل و اصیل قرارداد خواهد بود.

تفاوت وکالت بلاعزل و وکالت کاری

وکالت بلاعزل یا فروش وکالتی است که ضمن عقد خارج لازم، حق عزل وکیل سلب و ساقط می شود. درست است حق عزل وکیل سلب می شود لکن همچنان عقد جایز بوده که با فوت یا محجور شدن یکی از طرفین منفسخ می شود‌.

با وکالت بلاعزل موکل نمی تواند قرارداد را هر زمان به هم بزند. معمولاً این وکالت برای انتقال ملک و خودرو اعطاء می شود.

بیشتر بدانید:

وکالت فروش ملک چیست؟ ویژگی ها و معایب آن

نوع دیگر نمایندگی، وکالت کاری است که برای انجام پاره ای امور اداری، موکل به دیگری وکالت می دهد. به موجب آن وکیل بدون نیاز به حضور و امضای موکل سند، امور اداری مندرج در وکالتنامه را طبق اختیارات محول شده، انجام می دهد.

ضمانت اجرای خروج از اختیارات وکالت

وکیل ملزم است به نمایندگی در حدود اختیاراتی که موکل به وی اعطا نموده معامله را منعقد کند. خارج شدن از اختیارات اعطایی به ضرر هر دو طرف معامله خواهد بود.

چنین معامله ای غیر نافذ بوده و نیاز به تنفیذ و تایید موکل (اصیل) دارد. اگر معامله متعاقباً تایید شود، صحیح است. در صورت عدم تنفیذ، معامله از ابتدا باطل محسوب می شود. این امر باعث بروز مشکلات و خساراتی به طرف طرفین اصلی به خصوص طرف مقابل می شود.

در نتیجه زمان معامله به نمایندگی وکیل بایستی دفت شود اولاً اختیارات لازمه و مکفی به موجب سند رسمی اعطا شده باشد؛ ثانیاً نماینده از حدود اختیارات تفویضی خارج نشود.

بیشتر بدانید:

بطلان معامله و ابطال سند

بررسی اصالت وکالتنامه قبل از معامله

برای اینکه معامله به طور صحیح تنظیم گردد بایستی نمایندگی با وکالتنامه معتبر و قانونی باشد. طرف قرارداد می تواند برای اطمینان از صحت و اصالت وکالتنامه، قبلاً از دفترخانه تنظیم کننده آن استعلام اخذ کند.

برخی اوقات موکل مقیم خارج کشور است. به دلیل عدم امکان حضور در ایران می خواهد شخصی قابل اعتماد در داخل کشور معامله را منعقد کند. به همین دلیل ناگزیر به اعطای وکالت می شود.

در مورد وکالتنامه هایی که در خارج کشور و در دفاتر کنسولگری ایران در کشور مربوطه تنظیم می شود می توان استعلام اصالت آن را درخواست کرد. برای این کار می توان از طریق وزارت امور خارجه در ایران یا دفاتر آن که در استانها واقعند، اقدام نمود.

مسئولیت وکیل در معامله

وکیل امین موکل محسوب می شود. وکیل باید مصلحت موکل را در معامله رعایت کند و طبق مندرجات وکالتنامه اقدام به معامله نماید. اگر مصلحت رعایت نشود وکیل در برابر موکل مسئولیت دارد.

چنانچه فسادی بعداً در معامله کشف شود مانند معامله مال غیر، مسئولیت بر عهده موکل است و وکیل مسئولیتی ندارد. مگر وکیل قصور کرده باشد که در این صورت اصیل می تواند خسارات وارده را از نماینده مطالبه کند. ضمن قرارداد می توان شرط نمود در صورت وقوع فساد در مورد معامله، اصیل و نماینده مسئول هستند.

موارد پایان یافتن وکالت

  • در غیر وکالت بلاعزل موکل می تواند وکیل را برای ادامه انجام معامله عزل کند.
  • در صورت فوت هر یک از وکیل یا موکل، وکالت باطل و از بین می رود.
  • در صورت حجر هر یک (دیوانگی یا سفاهت) وکالت باطل و خاتمه می یابد.
  • اگر موکل ورشکسته یا ممنوع المعامله باشد، سند نمایندگی فاقد اعتبار است.
  • اگر موکل شخصاً مورد وکالت را انجام دهد، وکالت منفسخ و خاتمه می یابد که به آن انفساخ قانونی می گویند.

بیشتر بدانید:

انفساخ قرارداد و تایید آن از سوی دادگاه

خلاصه کلام

وکالت، نمایندگی قراردادی است که به موجب وکالتنامه اختیارات لازمه به وکیل اعطا می شود. هر شخصی که دارای اهلیت قانونی تنظیم معامله باشد، می تواند به دیگری برای این امر وکالت دهد.

طرف معامله باید بررسی کند وکیل دارای اختیارات لازمه برای انعقاد معامله و اجرای مفاد آن باشد.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

۱- تفاوت اعطای وکالت و تفویض آن چیست؟

در اعطای وکالت اصیل به وکیل مستقیم وکالت می دهد. در تفویض وکالت، وکیل به وکیل بعدی وکالت را با مندرجات آن تفویض می کند.

۲- وکالت کاری چطور فسخ می شود؟

موکل می تواند با حضور در دفتر اسناد رسمی تنظیم کننده وکالت، وکالتنامه را یکطرفه فسخ کند.

۳- موکل به چه کسی می تواند وکالت دهد؟

هر امری که موکل قانوناً می تواند انجام دهد، قابل توکیل است. در وکالت برای معامله، وکیل باید عاقل، بالغ، رشید و دارای اراده باشند.

۴- سفیه کیست؟

سفیه کسی است که دارای عقل معاش برای گذران زندگی و امور مالی نباشد. معاملات سفیه غیرنافذ بوده و نیاز به تنفیذ قیم دارد.

۵- آیا اسقاط کافه خیارات معامله باید در وکالتنامه ذکر شود؟

این مورد و همه مواردی که در معامله مورد توافق قرار می گیرد باید در وکالتنامه تصریح شده باشد.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *