- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
تامین دلیل عبارت است از صورت برداری و حفظ دلایلی است که در حال حاضر موجود است اما ممکن است در آینده دسترسی به آنها متعسر و ناممکن شود. طرفین دعوی به منظور اثبات یا دفاع از دعوای مطروحه مکلف به ارائه دلیل به دادگاه می باشند.
به همین دلیل در بسیاری مواقع، تامین دلایل با هدف جمع آوری و حفظ ادله ضروری می باشد. به موجب قانون تشخیص اعتبار آن با دادگاه است. ممکن است، قبل از اقامه دعوا یا ضمن دادرسی تقاضا شود.
در ادامه به طور کاربردی موارد تامین دلیل بیان می شود. همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
تامین دلیل چیست؟
فهرست مطالب
تامین دلیل به معنی حفظ دلایل موجود و در امنیت قرار دادن آنها است. نهادی است که طبق مقررات آیین دادرسی مدنی به منظور جمع آوری دلایل و مدارک و حفظ آنها صورت می پذیرد.
هر یک از اصحاب دعوا که مدعی حقی است و در صدد اثبات آن می باشد، مکلف است دلایل مثبته مبنی بر اثبات دعوای خود به محکمه ارائه دهد. بنابراین خواهان یا خوانده، جهت تکمیل ادله و مدارک خود پیش از دعوا اقدام به این امر می نماید تا بتواند در دعوای احتمالی پیش رو برای اثبات یا دفاع از آن استفاده کند.
ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی: در مواردی که اشخاص ذی نفع احتمال دهند که در اینده استفاده از دلایل و مدارک دعوای آنان از قبیل تحقیق محلی و کسب اطلاع از مطلعین و استعلام نظر کارشناسان یا دفاتر تجاری یا استفاده از قرائن و امارات موجود در محل و یا دلایلی که نزد طرف دعوا یا دیگری است، متعذر یامتعسر خواهد شد، می‌توانند از دادگاه درخواست تامین آنها را بنمایند. مقصود از تامین در این موارد فقط ملاحظه و صورت برداری از اینگونه دلایل است.
مصادیق مذکور در ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی، تمثیلی هستند لذا تأمین دلیل می تواند شامل دلایل و امارات دیگری نیز شود.
مراحل درخواست تامین دلیل
▪︎ تامین دلیل به موجب دادخواست و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی ثبت می شود.
▪︎ اگر موضوع تقاضا ملک باشد، رسیدگی به آن در صلاحیت شورای حل اختلاف محل ملک است. اگر مال منقول باشد مانند خسارت وارده به خودرو، شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده به آن رسیدگی می نماید.
▪︎ هزینه دادرسی آن معادل دعاوی غیرمالی است.
▪︎ اگر طرف مقابل مشخص باشد خوانده قرار می گیرد والا بدون خوانده، دادخواست ثبت و به جریان می افتد.
▪︎ در صورت کامل بودن دادخواست و پرداخت هزینه کارشناس، شعبه قرار تامین دلیل صادر می کند.
▪︎ اگر موضوع تامین دلیل امری فنی باشد، به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع داده می شود. در غیر این صورت اگر فقط صورت برداری از دلیل موجود ︎باشد، مدیر دفتر شعبه به عنوان مجری قرار، آن را انجام می دهد.
▪︎ پس از پرداخت هزینه کارشناس توسط خواهان، در زمان مقرر که با تراضی کارشناس و متقاضی تعیین می شود طرفین برای اجرا در محل مورد نظر حاضر می شوند.
▪︎ کارشناس مراتب درخواست تامین دلیل و زمان اجرای آن را به طرف مقابل اعلام می نماید. عدم حضور وی مانع اجرای قرار نمی شود.
▪︎ طرف مقابل می تواند در زمان اجرا حضور یافته و چنانچه اسناد و مدارکی دال بر حقانیت خود دارد به کارشناس ارائه دهد.
مشخصات دادخواست تامین دلیل
ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی:
درخواست تامین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیرباشد:
۱- مشخصات درخواست کننده و طرف او.
۲- موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تامین دلیل می‌شود.
۳- اوضاع و احوالی که موجب درخواست تامین دلیل شده است.
خواهان باید در قسمت شرح دادخواست عواملی که موجب ضرورت درخواست تامین دلیل شده را ذکر کند. برای مثال، در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، ملکی چندین بار به صورت عادی معامله شده است.
بیشتر بدانید:
یکی از فروشندگان فوت شده و به وراث وی دسترسی نمی باشد. خواهان مکلف است، به منظور تکمیل ستون خواندگان که آوردن همه انتقال دهندگان می باشد وراث قانونی فرد فوت شده را جزء خواندگان دعوا قرار دهد.
در این صورت اگر از طریق دیگری دسترسی به ورثه امکانپذیر نباشد و هیچ اطلاعی از اینکه ورثه چه کسانی هستند نداشته باشد، می تواند با تامین دلیل به مشخصات وراث متوفی دسترسی پیدا نماید.
صدور قرار تأمین دلیل
پس از ثبت دادخواست و ارسال به شورای حل اختلاف ذی صلاح، در صورت کامل بودن دادخواست و پرداخت هزینه کارشناس، قرار تأمین دلیل صادر می شود.
در قرار مزبور، دلایل و امارات موضوع تأمین تصریح می گردد تا به موجب آن حدود وظایف و اختیارات کارشناس و مجری قرار مشخص شود. معمولاً بخشی از هزینه اجرای قرار قبل از صدور قرار و بقیه پس از تامین دلیل و ارائه گزارش به شعبه پرداخت می شود.
تا زمانی که بخش دوم هزینه کارشناس از سوی خواهان پرداخت نشود، صورت مجلس تامین دلیل به متقاضی تسلیم نمی شود.
بیشتر بدانید:
مواردی که می توان درخواست تامین دلیل نمود
تامین دلیل را می توان تحت عناوین مختلف به منظور حفظ و نگهداری ادله موجود و جلوگیری از تضییع و از بین رفتن آنها درخواست نمود از قبیل:
وقتی در اثر نشت لوله آب همسایه طبقه بالا، طبقه زیرین ساختمان دچار خسارت شود. در این صورت مالک ملک خسارت دیده درصدد شکایت از همسایه برای جبران خسارت بر می آید.
لذا قبل از دعوا از طریق تامین دلیل درخواست کارشناسی و بازدید ملک و برآورد میزان خسارات وارده را می نماید. نظریه کارشناس در این خصوص جمع آوری و حفظ دلیل و خسارت وارده به ملک است.
پس از آن، خواهان دادخواست مطالبه خسارت بر مبنای تامین دلیل از وضعیت ملک به دادگاه حقوقی می دهد. همچنین خواهان می تواند ضمن دادخواست مطالبه خسارت، درخواست ارجاع به کارشناس نماید.
گاهی، در اثر تصادف به خودرو شخصی خسارت وارد شده اما کروکی افسر راهنمایی و رانندگی وجود ندارد. زیان دیده می تواند قبل از هر اقدامی برای تعمیر خودرو و به منظور حفظ شرایط خودرو در زمان تصادف، از طریق تامین دلیل و با نظر کارشناس، خسارت وارده را برآورد نماید.
گاهی ممکن است، ورثه ملک موروثی که سالها در خارج کشور بوده اند پس از مراجعت به ایران متوجه شوند فرد یا افرادی با طرح دعاوی مختلف ملک را به نام خود نموده و در تصرف وی است.
لذا برای اینکه در مورد مشخصات مالک فعلی و متصرفین اطلاع کسب کند به اداره ثبت محل مراجعه می کنند. اما چون مالک رسمی نیستند امکان دسترسی به محتویات پرونده ثبتی برایشان وجود ندارد.
بیشتر بدانید:
لذا با تامین دلیل و درخواست مراجعه کارشناس امور ثبتی، می توانند از آنچه در این مدت نسبت به ملک مورث آنها روی داده دلایل مورد نیاز را بدست آورده و با ضمیمه نمودن آنها دعوای مناسب علیه متصرف و مالک فعلی مطرح کنند.
به طور کلی در هر موردی که لازم است برای اثبات یا دفاع از دعوا دلیل ارائه شود و بیم آن باشد به مرور زمان دلیل مورد نظر از بین برود، با تامین دلیل ادله موجود را حفظ می گردد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- اعتبار تأمین دلیل تا چه میزان است؟
تأمین دلیل به منظور صورت برداری و حفظ ادله موجود می باشد. اعتبار آن به تشخیص دادگاهی است که از آن به عنوان دلیل استفاده می شود.
۲- آیا دادگاه می تواند تأمین دلیل ارائه شده از سوی خواهان را نادیده گرفته و موضوع را دوباره به کارشناس ارجاع دهد؟
دادگاه چنین اختیاری دارد.
۳- صورت مجلس تأمین دلیل چه نوع سندی است؟
سندی رسمی است چون توسط مامور رسمی و در حدود صلاحیت وی و مطابق مقررات تنظیم می گردد.
