- ارث بری زوجین در عده طلاق و فسخ نکاح - 2024-07-27
- انواع حجب در ارث – حاجب مادر چیست؟ - 2024-07-27
- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
جلب شخص ثالث دعوای طاری محسوب می شود که به موجب آن هر یک از طرفین دعوای اصلی با رعایت شرایط مقرر قانونی می تواند ثالث را به دادرسی جلب نماید و قابل طرح در مرحله بدوی و تجدیدنظر می باشد. دعاوی دیگر طاری شامل تقابل، ورود ثالث و دعوی اضافی می گردد.
در نوشته حاضر به طور کاربردی به تعریف و بیان کامل دعوی جلب شخص ثالث، مراحل آن، شرایط و نحوه دعوی و سایر مسائل مرتبط پرداخته شده است.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
مراحل دعوی شخص ثالث
فهرست مطالب
- مراحل دعوی شخص ثالث
- جلب شخص ثالث چیست؟
- شرایط تحقق دعوی جلب ثالث
- انواع جلب شخص ثالث
- موعد اقامه دعوی جلب ثالث
- نحوه رسیدگی به دعوی جلب ثالث
- جلب ثالث در مرحله واخواهی
- جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر
- تفکیک دعوی جلب ثالث از دعوی اصلی
- قرار تامین خواسته در جلب ثالث
- آثار رد دعوی اصلی بر جلب ثالث
- اعتراض به قرار رد دادخواست جلب ثالث
- سوالات متداول
▪︎ دادگاه رسیدگی به دعوی اصلی به دعوای جلب ثالث به صورت توامان رسیدگی می کند.
▪︎ مالی یا غیرمالی بودن دعوای جلب ثالث تابع خواسته اصلی است. بنابراین در صورت مالی بودن باید تقویم شود و بر اساس آن هزینه دادرسی پرداخت می شود.
▪︎ خواندگان دادخواست عبارتند از کسی است که به دادرسی جلب می شود و طرف دیگر دعوی اصلی.
▪︎ خواسته عبارت است از جلب شخص ثالث در پرونده کلاسه…. و در شعبه…. به خواسته مورد نظر.
▪︎ دادگاه در صورت احراز وابستگی یا وحدت منشا دو دعوی قرار رسیدگی توامان صادر می کند. در این صورت در یک جلسه به دو دعوی رسیدگی و ضمن یک حکم تصمیم می گیرد.
جلب شخص ثالث چیست؟
طبق ماده ۱۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی: “هر یک از اصحاب دعوا که جلب شخص ثالثی را لازم بداند، می‌تواند تا پایان جلسه اول دادرسی جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه با تقدیم دادخواست از دادگاه درخواست جلب او را بنماید، چه دعوا در مرحله نخستین باشد یا تجدیدنظر.”
بنابراین جلب شخص ثالث از سوی طرفین دعوی اصلی صورت می گیرد تا از این طریق ثالث یکی از طرفین دعوی شود. به کسی که شخص ثالث را جلب می کند جالب و به کسی که جلب می شود مجلوب ثالث گفته می شود.
مجلوب ثالث، همان خوانده دعوی محسوب شده و دارای همه امتیازات و حقوق دفاعی خوانده در برابر طرف دعوی می باشد.
شرایط تحقق دعوی جلب ثالث
۱- لزوم ارائه جهات و ادله مربوط به جلب ثالث از سوی خواهان یا خوانده تا پایان جلسه اول رسیدگی به دعوی اصلی نزد دادگاه.
۲- ثبت دادخواست ظرف سه روز از جلسه اول.
۳- وحدت منشا یا؛
۴- وجود ارتباط کامل میان دو دعوی.
۵- ثبت دادخواست تا قبل از ختم دادرسی بدوی یا تجدیدنظر.
بیشتر بدانید:
انواع جلب شخص ثالث
ممکن است جلب شخص ثالث از طریق یکی از سه شرط ذیل اقامه شود:
۱- جلب شخص ثالث جهت تقویت مواضع جالب صورت بگیرد. در این جا خوانده دعوی اصلی به منظور محکومیت ثالث در برابر خواهان اقدام به طرح دعوی می نماید.
برای مثال، آپارتمانی از سوی الف به ب فروخته می شود. شخص ج با ادعای مالکیت بر علیه ب طرح دعوی می کند. در این صورت ب جهت تقویت مواضع دفاعی خود الف که فروشنده است را به دادرسی جلب می کند تا با ارائه مدارک مثبته از سوی الف اعتبار مالکیت ب ثابت گردد.
۲- جالب ثالث حق مستقلی از طرح این دعوی دنبال می کند. در این مورد جالب ثالث می خواهد مجلوب در برابر خواهان اصلی محکوم شود.
به عنوان نمونه، بدهکار به اشتباه وجه را به حساب غیر بستانکار واریز می کند. با طرح دعوی طلبکار واقعی به طرفیت بدهکار، فرد اخیر با جلب دریافت کننده وجه، درخواست محکومیت وی در برابر خواهان اصلی را می نماید.
۳- جلب شخص ثالث برای این است که دعوی نسبت به ثالث اعتبار امر مختوم پیدا کند تا بعداً از اقامه دعوای اعتراض ثالث جلوگیری شود.
مثال، در دعوی مالکیت خودرو، خواهان دعوی تحویل آن از متصرف را مطرح می کند. در مقابل خوانده مدعی می شود مال از سوی ثالث به وی صلح شده است. در این صورت با جلب ثالث از دعوای احتمالی شخص ثالث جلوگیری می گردد.
بیشتر بدانید:
موعد اقامه دعوی جلب ثالث
هر یک از خواهان و خوانده که می خواهند شخص ثالثی را جلب کنند باید دلایل و مدارک آن را تا پایان جلسه اول رسیدگی به دادگاه ارائه دهند. پس از آن ظرف سه روز دادخواست را ثبت نمایند.
خواسته دعوی باید هم منشأ یا دارای ارتباط کامل با دعوی اصلی باشد. بنابراین جالب ثالث نمی تواند دعوایی مطرح کند که فاقد یکی از این دو ویژگی باشد.
همچنین تا قبل از ختم دادرسی در مرحله تجدیدنظر، با تجدیدنظرخواهی یا در پاسخ به آن، می توان دادخواست را تقدیم نمود. لکن در این صورت، رسیدگی به دعوی دو مرحله ای نیست و رای در مرحله تجدیدنظر قطعی می گردد. در حالیکه ثبت دادخواست جلب ثالث در مرحله بدوی قابل تجدیدنظر خواهد بود.
نحوه رسیدگی به دعوی جلب ثالث
پس از وصول دادخواست به شعبه ای که به دعوی اصلی رسیدگی می کند، دادگاه ابتدا وجود وابستگی و ارتباط میان دو دعوی را بررسی می کند. پس از احراز آن قرار رسیدگی توامان صادر می گردد.
در این صورت وقت رسیدگی مجدد تعیین و به طرفین دعوی اصلی و طاری جهت حضور و دفاع ابلاغ می گردد. پس از رسیدگی ضمن حکم واحد در مورد خواسته های دو دعوی تصمیم گیری می شود. رای صادره طبق مقررات ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر است.
جلب ثالث در مرحله واخواهی
گاهی اوقات نه خوانده و نه وکیل وی در هیچ یک از جلسات رسیدگی بدوی شرکت نکرده و لایحه ای نیز تقدیم نمی نماید. در این جا حکم غیابی صادر می شود و واخواه ظرف بیست روز مهلت واخواهی از رای صادره را خواهد داشت.
بیشتر بدانید:
گاهی واخواه به منظور تقویت موضع خود یا محکومیت ثالث در برابر خواهان بدوی، دعوای جلب شخص ثالث اقامه می کند. در این صورت همزمان با واخواهی دادخواست جلب شخص ثالث را ثبت می نماید.
در این موارد باید خواسته ها با یکدیگر دارای وحدت منشا بوده یا از ارتباط کامل برخوردار باشند.
واخوانده نیز می تواند تا پایان جلسه رسیدگی به دعوی غیابی، ادله و مدارک لازمه را ارائه نماید. پس از آن ظرف سه روز دادخواست جلب شخص ثالث را ثبت می نماید.
دادگاه مراتب را به طرفین دو دعوی ابلاغ نموده و جلسه رسیدگی با حضور آنها برگزار می شود. رای صادره که به صورت توامان صادر می شود ظرف بیست روز قابل تجدیدنظر است.
در صورت سپری شدن مدت واخواهی و اعتراض خارج از مهلت، واخواه ضمن دادخواست باید اعلام کند از رای صادره اطلاع نداشته است. مدارک مربوط به عذر موجه تاخیر در اعتراض ضمیمه دادخواست می گردد.
جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر
طرفین می توانند در مرحله تجدیدنظر تا قبل از ختم دادرسی، دادخواست جلب شخص ثالث را ثبت نمایند، اگرچه سبب جلب در مرحله بدوی وجود داشته باشد.
در این صورت رسیدگی یک مرحله ای خواهد بود. رأیی که از سوی دادگاه تجدیدنظر صادر می شود به تبع دعوی اصلی قطعی می باشد. بنابراین برای اینکه بتوان از مزیت رسیدگی دو مرحله ای بهره مند شد، باید مطابق قانون دادخواست جلب ثالث در رسیدگی بدوی ثبت گردد.
تفکیک دعوی جلب ثالث از دعوی اصلی
گاهی دادگاه ارتباط و وابستگی بین دو دعوی را احراز نمی کند. در این شرایط اگر صلاحیت رسیدگی داشته باشد، دعاوی را از یکدیگر منفک نموده و در مورد هر یک جداگانه تصمیم می گیرد. در صورت عدم صلاحیت پرونده به دادگاه ذیصلاح ارسال می گردد.
در مواردی دادگاه احراز می کند دعوی جلب ثالث به قصد اطاله و تاخیر در رسیدگی اصلی مطرح شده است. در این خصوص دادگاه اقدام به تفکیک دعاوی نموده و در خصوص هر یک جداگانه رسیدگی و رای صادر می گردد.
قرار تامین خواسته در جلب ثالث
خواهان می تواند ضمن دادخواست و در طول رسیدگی تا قبل از ختم رسیدگی درخواست صدور قرار تامین خواسته نماید.
ممکن است در طول دادرسی تا صدور حکم قطعی و اجرا، خوانده اموال خود را به هر نحو از دسترس خارج کند. لذا صدور قرار تامین خواسته ضروری است.
در این صورت پرداخت یا عدم پرداخت خسارت احتمالی طبق ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی خواهد بود.
جالب می تواند ضمن دادخواست جلب ثالث، تقاضای محکومیت وی در برابر خواهان را نماید. ر این صورت تقاضای صدور قرار تامین خواسته و توقیف اموال مجلوب ثالث را می نماید. اما در مواردی که دعوی را برای تقویت موضع خود اقامه می کند، صدور قرار تامین خواسته امکانپذیر نیست.
بیشتر بدانید:
آثار رد دعوی اصلی بر جلب ثالث
ممکن است، در دعوی اصلی به دلیل استرداد دعوی یا دادخواست قرار رد یا ابطال دادخواست یا عدم استماع دعوی صادر شود. هیچ یک از این موارد تاثیری در دعوی جلب ثالث نخواهد داشت.
گاهی دعوای ثالث به منظور تقویت مواضع جالب تقدیم می شود. در این شرایط زوال دعوی اصلی بر روی دعوی شخص ثالث نیز تاثیر داشته و آن را مختومه می نماید.
بیشتر بدانید:
اعتراض به قرار رد دادخواست جلب ثالث
چنانچه شرایط قانونی در نحوه دعوی جلب شخص ثالث رعایت نشود، قرار رد دادخواست صادر می شود.
قرار مزبور در فرجه بیست روزه از تاریخ ابلاغ رای اصلی، به همراه رای راجع به اصل دعوی قابل تجدیدنظرخواهی می باشد. در محکمه تجدیدنظر به هر دو اعتراض رسیدگی و در خصوص هر یک تصمیم مقتضی اتخاذ می گردد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- اگر در جلسه اول دلایل جلب ثالث ارائه نشود دادگاه چه تصمیمی می گیرد؟
اگر خواهان یا خوانده قصد جلب شخص ثالث را داشته باشند، باید تا پایان جلسه اول رسیدگی دلایل و مدارک آن را به دادگاه ارائه دهد در غیر این صورت قرار عدم استماع دعوی جلب ثالث صادر می شود.
۲- هزینه دادرسی دعوی چقدر است؟
با توجه به خواسته دعوی اصلی مشخص می شود دعوی مالی است یا غیرمالی و بر مبنای آن هزینه دادرسی پرداخت می شود.
۳- اگر بین دو دعوی وابستگی وجود داشته باشد ولی دادگاه صالح به رسیدگی نباشد چه اقدامی می شود؟
در مواردی که دعوی جلب شخص ثالث با دعوی اصلی دارای وحدت منشا یا ارتباط کامل باشد ولی دادگاه صالح نباشد، قرار توقف رسیدگی به دعوی اصلی تا صدور حکم قطعی دعوی طاری در مرجع صالح صادر می شود.
