- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
رای وحدت رویه شماره ۸۲۱ مورخ ۱۴۰۱/۲/۲۰ دیوان عالی کشور
《 مطابق مواد ۴۱۶ و بعد قانون مدنی ، در موارد غبن «فاحش»، با لحاظ دیگر شرایط مقرر، مغبون حق فسخ (خیار) دارد .چنانچه برابر ماده ۴۴۸ همین قانون، سقوط این حق شرط شده باشد ، به اقتضای رفتار متعارف اشخاص ، شرط یادشده منصرف از مراتب اعلای غبن است که عرفاً «افحش» دانسته می شود . برخی فتاوی معتبر فقهی نیز بر همین اساس صادر شده است. بنا به مراتب، رای شعبه سوم دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد. به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می شود. این رأی طبق ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی ، در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور ، دادگاه ها و سایر مراجع ، اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.》
تفسیر رای وحدت رویه
✍ رای وحدت رویه ۸۲۱ در خصوص اسقاط کافه خیارات و اینکه آیا خیار غبن افحش نیز ساقط می شود و یا پابرجاست وضع شده است.
▪︎ خیار غبن یکی از خیارات قانونی است. غبن به معنای تفاوت فاحش قیمت مورد معامله است به گونه ای که عرفاً قابل مسامحه و چشم پوشی نباشد. شخص مغبون نباید در زمان معامله عالم به غبن بوده باشد.
▪︎ معمولاً طرفین ضمن قرارداد اسقاط کافه خیارات را شرط می کنند. علاوه بر آن، در بسیاری مواقع اسقاط خیارات ولو غبن به طور فاحش را ساقط می نمایند. گاهی برای استحکام هر چه بیشتر قرارداد خیار غبن به طور فاحش ولو افحش را ساقط می کنند.
▪︎ در این صورت، حق فسخ برای طرف مغبون به وجود نمی آید. اما اگر کلمه “افحش” در اسقاط کافه خیارات قید نشده باشد، چنانچه طرف معامله غبن افحش داشته باشد، می تواند به استناد آن قرارداد را فسخ نماید.
▪︎ با توجه به رای وحدت رویه شماره ۸۲۱ دیوان عالی کشور، چنانچه طرفین ضمن عقد کافه خیارات حتی غبن فاحش را ساقط نموده باشند، اسقاط مزبور شامل غبن افحش نمی شود. مگر اینکه طرفین به تراضی اسقاط را شامل غبن فاحش و افحش قرار داده باشند.
▪︎ منظور واضعین رای که قضات عالی رتبه دیوان عالی کشور هستند، این است که قصد طرفین بر اسقاط خیارات و غبن مرتبه ادنی که همان غبن فاحش است را شامل می شود. لکن غبن مرتبه اعلی که غبن افحش است را شامل نمی شود.
▪︎ چنانچه قصد طرفین اسقاط خیار غبن به طور کلی باشد و در قرارداد نیز آمده باشد باز هم شامل غبن افحش نمی شود و حق فسخ ایجاد می شود.
▪︎ نتیجه اینکه خیار غبن افحش در صورتی مشمول اسقاط خیارات می شود که صراحتاً در قرارداد ذکر شده باشد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۰۲۱۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید. همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
باسلام- اولا این رأی خلاف صراحت قانون مدنی است
ثانیا- با توجه به رویه معمول اسناد ابتدا مطلق خیارات با عبارت کافه ساقط میشود وبعدا به مواردی چون غبن ولو فاحش فقط تاکید میشود
ثالثا- تعیین مراتب ودرجات برای غبن به این کیفیت موجب تسری آن به برخی خیارات دیگر میباشد مثلا عیب فاحش وافحش، وصف فاحش وافحش و…که توالی فاسد بدنبال خواهد داشت
۰۹۱۳۷۰۲۳۳۷۹
با سلام و وقت بخیر، آرای وحدت رویه در مواردی صادر می شود که بین محاکم در خصوص موضوعی اختلاف نظر وجود داشته باشد و نتیجتاً موجب صدور آرای متهافت (مختلف) گردد. از آنجا که کلمه افحش در رابطه با خیار غبن موجبات اختلاف نظر در حل و فصل خصومت ایجاد می نمود، رای مزبور در این رابطه صادر گردید و برای تمام محاکم لازم الاتباع می باشد. ضمن اینکه اولاً اصل بر تکمیلی بودن مقررات قانون مدنی در معاملات مالی فی مابین افراد است نه آمره بودن، ثانیاً رای وحدت رویه قابل تسری به خیار عیب و سایر خیارات مرقوم در این قانون نمی باشد و چنین قیاسی قابل قبول نیست. لذا در صورت اسقاط کافه خیارات در معامله، با اثبات غبن افحش از سوی مغبون قرارداد قابل فسخ است.