- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
سهم الارث زوجه از ماترک متوفی از عین اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول اعم از زمین، بنا و اشجار می باشد که بر اساس مقررات ارث تقسیم می شود.
اگر متوفی دارای وراث طبقه اول شامل پدر و مادر و اولاد باشد، ارث زوجه یک هشتم یا ثُمن ترکه است بقیه به سایر وراث می رسد.
در ادامه به نقل از وکیل ارث به مسائل مربوط به نحوه سهم بری زوجه و قواعد آن پرداخته می شود.
همچنین برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
سهم الارث زوجه
فهرست مطالب
- سهم الارث زوجه
- سهم الارث زوجه در صورت نبود وارث دیگر
- زوجه از چه اموالی ارث می برد
- سهم الارث زوجه از عین اموال منقول
- حقوق در حکم اموال منقول
- سهام شرکت تجاری
- سرمایه شرکت غیر تجاری یا مدنی
- حقوق معنوی
- حق سرقفلی و کسب و پیشه و تجارت
- اموال غیر منقول اعم از زمین و بنا
- سهم الارث زوجه از قیمت اموال غیر منقول
- سوالات متداول
زوجه متوفی به واسطه قرابت سببی با متوفی از اموال وی ارث می برد. هر یک از زوجین در هر یک از طبقات ارث با بقیه ارث می برند. زن همیشه به فرض ارث می برد و هیچگاه به قرابت ارث نمی برد.
اگر زوج فوت کند و فرزند یا نوه نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از ماترک متوفی می باشد. اگر زوج فرزند یا نوه داشته باشد زوجه یک هشتم از میراث وی به ارث می برد. تفاوتی نمی کند فرزند زوج از زوجه باشد یا از سایر ازدواج های او.
سهم الارث زوجه در صورت نبود وارث دیگر
چنانچه زوج فوت کند و هیچ یک از وراث طبقات سه گانه را نداشته باشد، سهم زن یک چهارم از اموال و دارایی های همسر متوفی است. بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث بوده و به خزانه دولت تسلیم می شود.
در صورت تعدد زوجات، همان سهم یک زوجه دائمی است (ربع یا ثمن ترکه) که بین آنها به تساوی تقسیم می گردد. قواعد ارث مختص زوجه دائم بوده و زوجه موقت ولو عقد نود و نه ساله باشد از زوج ارث نمی برد.
بیشتر بدانید:
زوجه از چه اموالی ارث می برد
ماده ۹۴۶ قانون مدنی: زوج از تمام اموال زوجه ارث می‌برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می‌برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می‌باشد.
تبصره (الحاقی ۱۳۸۹/۵/۲۶) – مفاد این ماده در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده است نیز لازم‌الاجرا است.
با توجه به ماده ۹۴۶، زوجه از عین اموال منقول سهم می برد. در مورد اموال غیر منقول از عین مال ارث نمی برد از ثمن حاصل از فروش آن اموال مانند زمین و آپارتمان ارث می برد.
عرصه به معنای زمین است. بناء اعیانی غیر منقول است که به واسطه عمل انسان ایجاد شده است تفاوتی نمی کند با هر نوع مصالحی ساخته شود.
بیشتر بدانید:
سهم الارث زوجه از عین اموال منقول
اموال منقول دو نوع هستند: ۱- منقول ذاتی ۲- حقوق در حکم اموال منقول
مال منقول به مالی گفته می شود که قابلیت نقل و انتقال از محلی به محل دیگر را داشته باشد بدون اینکه به خود مال یا محل آن خرابی وارد آید.
اگر اموال منقول در بنا یا زمین به کار رفته باشد به طوری که بدون خرابی مال یا محل قابل انتقال نباشد مال غیر منقول محسوب می شود مانند سنگ و آجر. اما غیر منقول بودن این گونه اموال ذاتی نبوده و با جداشدن از زمین یا بنا، مال منقول محسوب می گردند. اسناد همچون اسکناس، چک، سفته، سهام بی نام شرکت‌ها در زمره اموال منقول ذاتی می باشند.
حقوق در حکم اموال منقول
ماده ۲۰ قانون مدنی: کلیه دیون از قبیل قرض و ثمن مبیع و مال‌الاجاره عین مستاجره از حیث صلاحیت محاکم در حکم منقول است ولو اینکه مبیع یا عین مستاجره از اموال غیرمنقوله باشد.
تمام تعهداتی که موضوع آن اموال منقول ذاتی باشد مشمول دیون ماده ۲۰ بوده و مال منقول است. همچنین حقوق عینی راجع به این گونه اموال مانند حق انتفاع یا حق وثیقه از این اموال، در حکم اموال منقول می باشند.
برای مطالبه ثمن و دیون، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده یا محل قرارداد یا محل انجام تعهد صلاحیت رسیدگی را دارد.
بیشتر بدانید:
سهام شرکت تجاری
حق شرکا در شرکت‌های تجاری خواه موضوع آن مال منقول باشد خواه غیر منقول در حکم اموال منقول محسوب می شود. با شکل گیری شخصیت حقوقی شرکت، شرکا صرفاً حق مطالبه منافع حاصل از اموال شرکت را دارند.
تملک سرمایه در صورت انحلال شرکت امکانپذیر است چرا که مالکیت سرمایه با شرکت می باشد. زوجه متوفی می تواند از سهام شرکت‌های تجاری به عنوان مال منقول ارث ببرد.
سرمایه شرکت غیر تجاری یا مدنی
حق شرکا در شرکت مدنی با توجه به موضوع مالکیت که منقول است یا غیر منقول متفاوت است. شرکت مدنی با اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه ایجاد می گردد. هر یک از شرکا مالک مشاعی محسوب می شوند مانند ترکه متوفی. ارث زوجه در ماترک از اموال منقول و قیمت اموال غیر منقول می باشد.
بیشتر بدانید:
حقوق معنوی
حقوق معنوی از انواع حقوق مالی است. به حق نویسنده نسبت به تألیفات خود و حق مخترع نسبت به مورد اختراع و یا حق تولیدکننده نسبت به محصول خود حقوق معنوی گفته می شود. حقوق مالی جزء اموال منقول است و زوجه می تواند از حقوق معنوی به جای مانده از همسر متوفی سهم الارث خود را برداشت نماید.
حق سرقفلی و کسب و پیشه و تجارت
به حقی که مستاجر محل تجاری در محل کسب داشته و به موجب آن بر دیگران حق تقدم داشته باشد حق کسب و پیشه و تجارت می گویند. سرقفلی مبلغی وجه است که در ابتدای عقد اجاره از سوی مستاجر پرداخته و منافع محل کسب خریداری می شود. این حق به لحاظ منقول بودن آن در زمره حقوق مالی بوده و مال منقول محسوب می شود.
اموال غیر منقول اعم از زمین و بنا
مال غیر منقول مالی است که قابلیت جابجایی از محلی به محل دیگر را بدون خرابی مال یا محل نداشته باشد. این اموال به چهار نوع غیر منقول ذاتی، اموالی که به واسطه عمل انسان غیر منقول شده اند، اموال در حکم غیر منقول و غیر منقول تبعی تقسیم می گردند.
فقط زمین است که وصف غیر منقول ذاتی را دارد. اجزاء زمین مانند سنگها و معادن قابل جداشدن از زمین بوده و دارای وصف منقول می شوند.
ماده ۱۵ قانون مدنی: ثمره و حاصل مادام که چیده یا درو نشده است غیر منقول است اگر قسمتی از آن چیده یا درو شده باشد تنها آن قسمت منقول است.
ماده ۱۶ قانون مدنی: مطلق اشجار و شاخه‌های آن و نهال و قلمه مادام که بریده یا کنده نشده است غیر منقول است.
سهم الارث زوجه از قیمت اموال غیر منقول
زوجه متوفی نمی تواند از اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث ببرد و تنها حق مطالبه قیمت آن اموال را دارد. زوجه به میزان یک چهارم یا یک هشتم سهم خود از سایر وراث طلبکار می گردد. اموال غیر منقول متوفی وثیقه طلب بستانکاران از جمله زوجه می باشد.
بیشتر بدانید:
اگر ورثه از پرداخت سهم زوجه از اموال غیر منقول امتناع نمایند وی می تواند دادخواست الزام وراث به فروش زمین و بنا متعلق به مورث را به دادگاه حقوقی بدهد و با فروش مال سهم الارث خود را برداشت نماید.
اگر وراث قبل از پرداخت سهم زوجه، اموال غیر منقول را بدون اجازه وی بفروشند معامله فضولی بوده و صحت آن منوط به تایید زوجه نسبت به سهمش می باشد.
ماده ۹۴۸ قانون مدنی: هرگاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند زن می‌تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند.
طبق ماده ۹۴۸ زن می تواند با امتناع وراث از پرداخت سهم الارث او، از عین اموال غیر منقول مانند زمین، درخت و بناحق خود را تملک نماید.
با توجه به عبارت …”زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفا نماید” در ماده ۹۴۸ قانون مدنی، با تاخیر وراث از پرداخت قیمت، موجبات ضرر زوجه فراهم می گردد. بنابراین قیمت زمان پرداخت ملاک محاسبه و پرداخت واقع می گردد.
با درخواست زوجه نسبت به فروش ماترک غیر منقول، این اموال به قیمت روز به فروش رفته و سهم الارث زوجه در زمان فروش تادیه می شود. اگرچه نظر دکترین حقوقی بر این است که زوجه استحقاق دریافت سهم خود از اموال غیر منقول به ارزش زمان فوت را خواهد داشت.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور ارث و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- آیا زوجه می تواند علاوه بر سهم الارث مهریه خود را از ترکه برداشت کند؟
زوجه نسبت به مهریه و ارث خود طلبکار وراث محسوب شده و حق مطالبه مهریه را از وراث به نسبت سهم الارث آنها خواهد داشت.
۲- دعوی مطالبه قیمت بنا چه نوع دعوایی است؟
دعوای مالی است و هزینه دادرسی آن ۳/۵ درصد ارزش موضوع خواسته است.
۳- اگر وراث بدون اجازه زوجه معامله ای نمایند و توسط زن تایید نشود وضعیت معامله چگونه می شود؟
معامله فضولی با عدم تایید زوجه به نسبت سهمش باطل است.
با درود و سپاس و تقدیر از نشر مطالب حقوقی وزین و عالمانه شما و آرزوی موفقیت روزافزونتان،امیدوارم به این سؤال بنده پاسخ دهید..« آیا زوجه ای که یک هشتم از قیمت مال غیرمنقول را ارث می برد ،می تواند به دلیل تأخیر ورثه در پرداخت قیمت،یک هشتم از عین مال غیرمنقول وغیر قابل افراز (مغازه) را مستقیماً و رأساً و بدون اطلاع و اجازه سایر ورثه و نیز بدون حکم دادگاه بفروشد؟ وچنانچه بفروشد حکم این معامله چیست؟» . عمر و عزتتان مستدام
باسلام و وقت بخیر، ضمن تشکر از شما طبق مقررات قانون مدنی زوجه فقط حق استیفا از عین اموال منقول و قیمت اموال غیر منقول شامل عرصه، ابنیه و اشجار را دارد. در خصوص فروش مال غیرمنقول رأسا توسط زوجه در قانون صحبتی نشده است. اموال غیرمنقول وثیقه طلب زوجه محسوب شده و وی می تواند صرفاً از طریق مراجعه به دادگاه یا اجرای ثبت اقدام به استیفا حق خود نماید لذا چنین معامله ای صحیح نبوده و نوعی معامله غیر نافذ محسوب می شود.