- ارث بری زوجین در عده طلاق و فسخ نکاح - 2024-07-27
- انواع حجب در ارث – حاجب مادر چیست؟ - 2024-07-27
- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
عدم النفع به معنای محروم شدن شخص از منفعت و فایده مورد انتظار است. به عبارتی، چنانچه در اثر وقوع فعل زیانبار شخصی، خسارتی به زیاندیده وارد آید که در نتیجه آن فعل زیانبار، از منفعتی که نصیبش می شده محروم شود.
ضرر وارده عبارت است از:
۱- ضرر مادی و قابل اثبات. خسارت مادی وارده با اثبات ضرر وارده و رابطه علیت میان ضرر و فعل فرد خاطی اثبات می شود.
۲- ضرر به منافع شخص وارد شود که همان سود مورد انتظار یا عدم النفع است.
عدم النفع چیست؟
عدم النفع به معنای محروم شدن شخص از منفعت و فایده مورد انتظار است. طبق بخش اول تبصره ۲ ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد عدم النفع که مقرر می دارد:
تبصره ۲: خسارت ناشی از عدم النفع قابل مطالبه نیست…
عدم النفع قابل مطالبه نیست. لکن منظور منافع مورد منافع ممکن الحصول است. در مواردی که محروم ماندن متضرر از منافع مسلم باشد، عدم النفع قابل مطالبه است.
برای اثبات منافع مسلم از دست رفته باید ظن قوی بر اینکه عرف آن را تایید می کند وجود داشته باشد. طبق ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری علاوه بر ضرر مادی و معنوی، منافع ممکن الحصول به عنوان ضرر و زیان ناشی از جرم به شرط صدق اتلاف قابل مطالبه است.
بیشتر بدانید:
تجویز عدم النفع
ماده ۶ قانون‌مسئولیت مدنی (۱۳۳۹) مطالبه عدم النفع را تجویز نموده است. این ماده بیان می دارد: “در صورت مرگ آسیب دیده زیان شامل کلیه هزینه‌ها مخصوصاً هزینه کفن و دفن میباشد اگر مرگ فوری نباشد هزینه معالجه و زیان ناشی از سلب قدرت کار کردن در مدت ناخوشی نیز جزء زیان محسوب خواهد شد.
در صورتی که در زمان وقوع آسیب زیاندیده قانوناً مکلف بوده و یا ممکنست بعدها مکلف شود شخص ثالثی را نگاهداری نماید و در اثر مرگ او‌شخص ثالث از آن حق محروم گردد وارد کننده زیان باید مبلغی به عنوان مستمری متناسب با مدتیکه ادامه حیات آسیب دیده عادتاً ممکن و مکلف بنگاهداری شخص ثالث بوده به آن شخص پرداخت کند در این صورت تشخیص میزان تامین که باید گرفته شود با دادگاه است.
در صورتی که در زمان وقوع آسیب نطفه شخص ثالث بسته شده و یا هنوز طفل بدنیا نیامده باشد شخص مزبور استحقاق مستمری را خواهد داشت.”
لطمه های وارده ممکن است منتهی به جرح یا نقص عضو، بیماری و از کار افتادگی موقت یا دائم و حتی مرگ شود. بنابراین خسارات وارده به زیان دیده که دیگر قادر به کار کردن نیست اعم از مادی و معنوی و یا عدم النفعع باید به نوعی جبران شوند.
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی
خواهان حق دارد ضمن تقدیم دادخواست یا در اثنای دادرسی و یا به طور مستقل جبران خسارات ناشی از دادرسی یا تاخیر انجام تعهد یا عدم انجام آن را که به علت تقصیر خوانده نسبت به اداء حق یا امتناع از آن به وی وارد شده یا خواهد شد، همچنین اجرت المثل را به لحاظ عدم تسلیم خواسته یا تاخیر تسلیم آن از باب اتلاف و تسبیب از خوانده مطالبه نماید. خوانده نیز می‌تواند خسارتی را که عمدا از طرف خواهان با علم به غیر محق بودن در دادرسی به او وارد شده از خواهان مطالبه نماید. دادگاه در موارد یادشده میزان خسارت را پس از رسیدگی معین کرده و ضمن حکم راجع به اصل دعوا یا به موجب حکم جداگانه محکوم علیه را به تادیه خسارت ملزم خواهد نمود. در صورتی که قرارداد خاصی راجع به خسارت بین طرفین منعقد شده باشد برابر قرارداد رفتار خواهد شد.
تبصره ۱- در غیر مواردی که دعوای مطالبه خسارت مستقلا یا بعد از ختم دادرسی مطرح شود مطالبه خسارتهای موضوع این ماده مستلزم تقدیم دادخواست نیست.
تبصره ۲- خسارت ناشی از عدم النفع قابل مطالبه نیست و خسارت تاخیر تادیه در موارد قانونی قابل مطالبه میباشد.
ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری
شاکی می‌تواند جبران تمام ضرر و زیان های مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند.
تبصره ۱- زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می‌تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی، به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جراید و امثال آن حکم نماید.
تبصره ۲- منافع ممکن الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرائم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی‌شود.
