- ارث بری زوجین در عده طلاق و فسخ نکاح - 2024-07-27
- انواع حجب در ارث – حاجب مادر چیست؟ - 2024-07-27
- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
قبول ترکه به معنی پذیرفتن ترکه و متعلقات و هر آنچه مربوط به آن می شود. رد ترکه عبارت از عدم پذیرش آن ظرف یکماه از تاریخ فوت یا اطلاع از فوت مورث است.
با قبول ترکه وارث می پذیرد ترکه تحت تملک قرار گرفته و متعهد آثار آن می شوند. با رد ترکه وارث مسئولیتی در قبال تعهدات مورث نخواهد داشت.
در این مقاله وکیل ارث تهران به طور کاربردی به بیان موارد قبول و رد ترکه و شرایط هر یک می پردازد.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
قبول ترکه
ماده ۲۴۸ قانون امور حسبی در مورد قبول عنوان می دارد: در صورتی که ورثه ترکه را قبول نمایند هر یک مسئول اداء تمام دیون به نسبت سهم خود خواهند بود مگر اینکه ثابت کنند دیون‌متوفی زاید بر ترکه بوده یا ثابت کنند که پس از فوت متوفی ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده و باقیمانده ترکه برای پرداخت دیون کافی نیست که در این‌صورت نسبت به زائد از ترکه مسئول نخواهند بود.
قبول ترکه به سه صورت محقق می گردد:
▪︎ قبول صریح
▪︎ قبول ضمنی
▪︎ قبول مشروط
قبول صریح: به طور کتبی و شفاهی امکانپذیر است. قبول کتبی و شفاهی باید به دادگاه آخرین محل اقامت متوفی اعلام گردد قبولی شفاهی مانند اینکه وارثی قبولی خود را شفاهاً نزد بقیه اعلام کند.
قبول ضمنی: به این معناست که به موجب عملیاتی وارث قبولی خود را اعلام نماید مانند بیع، صلح و یا هر معامله ای که نسبت به ترکه منعقد کند.
قبول مشروط: قبول ترکه باید قطعی و منجز باشد و معلق نباشد. به عبارتی وارث نمی تواند بگوید ترکه را قبول می کنم مشروط بر اینکه طلبکار در طول یکسال طلبش را مطالبه نکند مگر اینکه بستانکار با شرط موافقت نماید.
قبول مطابق صورت تحریر ترکه: پس از سیر مراحل تحریر ترکه و ابلاغ آن، هر یک از ورثه می تواند طبق آنچه در صورتجلسه تحریر آمده، ترکه را قبول یا رد کنند.
این نوع قبولی معمولاً زمانی واقع می دهد که ورثه اطلاعی از میزان ترکه مورث خود ندارند. در نتیجه آن مسئولیت وارث محدود به ارزش ماترک طبق صورت تحریر ترکه خواهد بود.
بیشتر بدانید:
رد ترکه
رد ترکه در مقابل قبولی ترکه است. به این معنا که وارث ترکه را نپذیرد و آن را رد کند. رد ترکه باید کتباً یا شفاهاً به دادگاه اعلام گردد. ضمن اینکه رد ترکه نباید به صورت مشروط و مقید باشد.
ماده ۲۴۷ قانون امور حسبی: وارثی که ترکه را قبول کرده است مادامی که تصرف در ترکه نکرده می تواند رد نماید.
لازم به ذکر است ماده ۲۴۷ قانون امور حسبی را باید با رعایت ماده ۲۵۰ آن قانون تفسیر نمود تا اینکه موجب تضییع حقوق طلبکاران به دلیل تعلل در رد توسط وراث نگردد. ممکن است وارثی در ماترک تصرفی نکند ولی رد ترکه را نیز اعلام نکند، اگر به طور غیر موجهی طول بکشد قبول ترکه محسوب می گردد.
ماده ۲۵۰ قانون امور حسبی: رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث به فوت مورث به عمل آید اگر در مدت نامبرده رد ترکه به عمل نیاید در حکم قبول و مشمول ماده ۲۴۸ خواهد بود.
به ارث رسیدن حق قبول و رد ترکه
حق قبول و رد ترکه با فوت هر یک از ورثه به وراث حین الفوت شخص فوت شده منتقل می گردد. ورثه متوفی اخیر می توانند به جای مورث خود، ترکه ای که متوفی وارث بوده را قبول یا رد کنند. چنین امری نتیجه این قاعده است که سهم الارث وارثی که فوت می کند قهراً به ورثه وی منتقل می شود.
ماده ۲۴۵ قانون امور حسبی: اگر وارثی قبل از قبول یا رد ترکه فوت کند ورثه آن وارث به جای او می توانند ترکه را قبول یا رد نمایند.
بیشتر بدانید:
نکات مهم قبول و رد ترکه
▪︎ با قبول ترکه هر یک از وراث مسئول پرداخت تمام دیون مورث به نسبت سهم خود خواهند بود. برای مثال، اگر وراث یک دختر و یک پسر باشند، پسر به اندازه دو برابر سهم دختر عهده دار پرداخت دیون متوفی می باشد.
▪︎ مسئولیت ورثه ای که ترکه را قبول کرده در قبال دیون مورث بستگی به ارزش ترکه دارد که به ارث می رسد. وارث به طور مطلق ترکه را قبول می کند که دیون مورث را به نسبت سهمش بپردازد مگر دیون متوفی بیش از ترکه باشد و آن را اثبات کند.
▪︎ اگر پس از قبول، ترکه بدون تعدی و تفریط و خطای ورثه تلف شود به میزان تلف شده وراث مسئولیتی در قبال طلبکاران ندارند چون در نگهداری ماترک کوتاهی نکرده اند. اما اگر براثر سهل انگاری ورثه یا وراث، ترکه تلف شود وارث خطاکار ضامن قسمت تلف شده می باشند و ملزم به جبران خسارت می شود.
▪︎اعلام رد ترکه باید ظرف یک ماه از تاریخ فوت یا ظرف یک ماه از تاریخ تحریر ترکه اعلام گردد.
بیشتر بدانید:
▪︎︎ عدم رد ترکه ظرف یک ماه از تاریخ فوت یا اطلاع از فوت به منزله قبول ترکه است.︎
▪︎ فرض رد ترکه مربوط به قبل از تصفیه (ادای دیون و وصول مطالبات متوفی) ماترک است چرا که بعد از تصفیه هر چه از ترکه بماند متعلق به وراث است و رد ترکه معنایی نخواهد داشت.
▪︎ چنانچه پس از تصفیه، ترکه رد شود در حکم مال بلاصاحب می باشد. در مورد ترکه بدون وارث، برای اداره امور ماترک دادسرای امور سرپرستی با مداخله دادستان مدیر ترکه تعیین می نماید.
▪︎ قیم محجور و امین غائب نمی توانند به طور کامل ترکه را قبول کنند اما بر اساس تحریر ترکه می توان قبول نمود.
▪︎ اگر وارث عذر موجه مبنی بر رد ترکه خارح از فرجه یکماهه ارائه نماید می تواند درخواست تمدید یا تجدید مدت را از دادگاه بخواهد. در صورت اثبات ادعا، مدت یک ماه تمدید یا تجدید خواهد شد.
▪︎ چنانچه بعضی ورثه ترکه را قبول و برخی رد کنند در این صورت ترکه باید تحریر شود. بعد از تحریر وراث می توانند ترکه را قبول یا رد کنند چون با تحریر، مقدار ترکه و دیون مورث مشخص می شود.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور ارث و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- معامله وارث نسبت به ترکه قبل از پرداخت دیون متوفی چه حکمی دارد؟
چنانچه باقیمانده ماترک کافی برای ادای دیون باشد معامله صحیح و نافذ است. اگر بقیه ماترک کافی نباشد، معامله غیرنافذ بوده و می بایست توسط طلبکاران تنفیذ شود.
۲- آیا ضرر و زیان ناشی از جرم بر متوفی داخل در ترکه می شود؟
ضرر و زیان ناشی از جرم داخل ترکه شده و مانند قواعد ارث تقسیم می شود.
۳- وضعیت دیون موجل (مدت دار) متوفی چگونه است؟
دیون موجل متوفی با فوت وی حال می شود.
