- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
وثیقه یکی از قرارهای تامین کیفری است. قراری خفیف تر از بازداشت موقت و شدیدتر از کفالت می باشد. به موجب آن وثیقه گذار، وجه نقد یا ملک خود را در قبال ضمانت از متهم به صندوق دادگستری تودیع می نماید. وثیقه گذار ممکن است متهم یا شخص ثالث باشد.
در ادامه، وکیل کیفری به طور کاربردی در مورد شرایط، نحوه صدور وثیقه و تعهدات وثیقه گذار می گوید.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
وثیقه چیست؟
فهرست مطالب
قرار وثیقه یکی از قرارهای مندرج در ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری می باشد که به منظور جلوگیری از مخفی شدن یا فرار متهم و دسترسی به موقع به وی صادر می شود.
وثیقه عقدی است که میان وثیقه گذار (متهم یا شخص ثالث) و مرجع قضائی منعقد می گردد و مانند سایر عقود رعایت موارد مقرر در ماده ۱۹۰ قانون مدنی در آن ضروری می باشد.
در مواردی که بازپرس صدور قرار وثیقه را لازم بداند مبادرت به آن می نماید و در قرار صادره مبلغی که متهم باید برابر آن وثیقه بسپرد ذکر می نماید.
متهم یا شخص ثالث برابر مبلغ مندرج در قرار وجه نقد، طلا، ضمانتنانه بانکی یا ملک تودیع نموده و فیش آن را ضمیمه پرونده می نماید.
انواع وثیقه
وثیقه ممکن است مالی باشد مانند وجه نقد، ضمانتنامه بانکی و طلا که سپرده دادگستری می شود. ممکن است اعتباری باشد مانند سند مالکیت مال غیرمنقول که نزد مراجع ذیربط بازداشت می شود. معمولاً وثیقه به صورت مال غیرمنقول و با بازداشت سند نزد اداره ثبت تودیع می شود.
کارشناسی مال غیرمنقول مورد وثیقه
اگر مورد وثیقه سند مالکیت باشد: اولاً باید در دفتر املاک اداره ثبت به نام متهم یا شخص ثالث که مال را معرفی کرده ثبت شده باشد؛ ثانیاً توسط کارشناس ارزیابی شود.
اگر ارزش آن معادل یا بیشتر از مبلغ قرار باشد قرار قبولی وثیقه صادر می شود. در این صورت مال در دفتر املاک اداره ثبت بازداشت می شود و در استعلامات مراجع قضایی در مورد ملک مزبور، مراتب بازداشت و شعبه بازداشت کننده منعکس می شود.
بیشتر بدانید:
صدور قرار قبولی وثیقه
پس از صدور قرار وثیقه، متهم یا شخص ثالث مالی اعم از وجه نقد یا ملک در صندوق دادگستری تودیع می نماید. پس از معرفی مال و کارشناسی آن، چنانچه معادل مبلغ مندرج در قرار باشد بازپرس قرار قبولی وثیقه صادر می نماید.
به موجب آن متهم یا شخص ثالث وثیقه گذار متعهد می شود از تاریخ صدور قرار تا خاتمه دادرسی و صدور حکم و شروع به اجرای آن، هر زمان از سوی مراجع کیفری احضار شد و در موعد مقرر بدون عذر موجه حاضر نگردید مال مورد وثیقه به نفع دولت ضبط گردد.
میزان وثیقه
مبلغ وثیقه نباید از خسارت و ضرر و زیان شاکی خصوصی کمتر باشد. چرا که اگر متهم پس از آن حاضر نگردد و یا به وی دسترسی نباشد، مدعی خصوصی بتواند از محل فروش مال مورد وثیقه ضرر و زیان خود را جبران نماید.
وضعیت متهم در اولین حضور در دادسرا
لازم به ذکر این نکته مهم است که ممکن است پس از اولین احضار متهم و حضور وی نزد بازپرس و ارائه اظهارات، در همان جلسه بازپرس اقدام به صدور قرار وثیقه نماید.
در این صورت اجازه خروج از شعبه به متهم داده نمی شود تا خود یا شخص ثالث مالی به عنوان وثیقه به مرجع قضائی معرفی کند. در صورت عجز از تودیع وثیقه، متهم بازداشت می شود که به آن بازداشت بدل از وثیقه گفته می شود.
بیشتر بدانید:
هر زمان مالی معادل مبلغ قرار معرفی نماید فوراً آزاد می شود. بنابراین لازم است در این مواقع با دور اندیشی ضمن آماده نمودن تمهیدات لازم و با توجه به نوع جرم ارتکابی، مالی در دسترس باشد که پس از صدور قرار وثیقه، معرفی و تودیع شود.
اعتراض به قرار
اگر متهم به دلیل عجز از سپردن وثیقه بازداشت شود یا مال معرفی شده مورد قبول واقع نشود می تواند به آن اعتراض نماید. اعتراص به موجب لایحه دفاعیه بوده و به شعبه دادسرا تسلیم می گردد.
رسیدگی به اعتراض در دادگاه صورت می گیرد. تصمیم دادگاه در مورد تایید یا نقض آن به طور مستدل بوده و قطعی می باشد. پس از آن پرونده به شعبه رسیدگی کننده برگردانده می شود.
بیشتر بدانید:
تکلیف وثیقه گذار
اگر وثیقه گذار شخص متهم باشد هر زمان احضار شود بایستی در موعد مقرر نزد مرجع قضایی حاضر گردد. چنانچه شخص ثالث باشد مکلف به حاضر نمودن متهم در مواعد مقرر می باشد. در غیر این صورت وثیقه به نفع دولت ضبط می گردد.
جز در مواردی که حضور متهم در تحقیقات مقدماتی، جلسات دادرسی یا اجرای حکم ضروری است در سایر موارد خواستن متهم از وثیقه گذار ممنوع است.
بیشتر بدانید:
فوت وثیقه گذار
اگر وثیقه گذار در جریان دادرسی فوت کند، چنانچه متهم باشد با فوت وی قرار موقوفی تعقیب صادر و پرونده مختومه می شود. چنانچه وثیقه گذار شخص ثالث باشد وثیقه باطل می شود و مال وارد ترکه متوفی می شود.
در این صورت متهم باید مال دیگری معرفی کند مگر اینکه قبل از فوت، اقدامات ضبط وثیقه صورت گرفته باشد.
درخواست تبدیل قرار کفالت به وثیقه
اگر قرار کفالت صادر شده باشد متهم می تواند درخواست تبدیل آن را به وثیقه نماید. در اینجا بازپرس مکلف به تبدیل قرار است چرا که کفالت درجه خفیف تر از وثیقه است پس مانعی در تبدیل آن نمی باشد.
اما عکس آن اینطور نیست. چون وثیقه شدیدتر از کفالت است درخواست تبدیل وثیقه به کفالت نیاز به پذیرش بازپرس خواهد داشت. مصداق آن موردی است که متهم شخصی به عنوان کفیل ندارد معرفی کند ولی مال برای تودیع در دسترس دارد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور کیفری و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- فروش مال مورد وثیقه و وصول خسارات مدعی خصوصی چگونه انجام می شود؟
تشریفات توقيف، مزایده و فروش مال طبق مقررات قانون اجرای احکام مدنی در اجرای احکام کیفری مستقر در دادسرا صورت می پذیرد.
۲- وثیقه گذار چطور می تواند مال را آزاد و از مسئولیت مبرا شود؟
وثیقه گذار می تواند با معرفی متهم یا محکوم علیه به مرجع قضائی، درخواست آزادی مال را نموده و از خود رفع مسئولیت کند.
۳- اگر اتهامات انتسابی متهم متعدد باشند صدور قرار وثیقه چگونه است؟
برای همه آنها یک قرار وثیقه صادر می شود مگر هر یک از اتهامات در صلاحیت ذاتی دادگاه یا دادسرای دیگری باشد که در این صورت در مورد هر یک قرار تامین جداگانه صادر می گردد.
