- ارث بری زوجین در عده طلاق و فسخ نکاح - 2024-07-27
- انواع حجب در ارث – حاجب مادر چیست؟ - 2024-07-27
- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی
در جرائم تعزیری قابل گذشت هرگاه متضرر از جرم در مدت یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، شکایت نکند، حق شکایت کیفری او ساقط می‌شود مگر اینکه تحت سلطه متهم بوده یا به دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه می‌شود. هرگاه متضرر از جرم قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند و دلیلی بر صرفنظر وی از طرح شکایت نباشد هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارد.
تبصره- غیر از مواردی که شاکی تحت سلطه متهم بوده، درصورتی به شکایت وی یا ورثه او رسیدگی می‌شود که جرم موضوع شکایت طبق ماده (۱۰۵) این قانون مشمول مرور زمان نشده باشد.
تحلیل ماده
✍ ماده ۱۰۶ به بیان مرور زمان شکایت جرائم قابل گذشت پرداخته که در مورد جرایم آنی مصداق پیدا می کند نه مستمر.
▪︎ جرم آنی جرمی است که در لحظه وقوع عنصر مادی آن تحقق می یابد مانند قتل و ضرب و جرح عمدی. جرم مستمر آن است که تا زمانی که مرتکب در حال ارتکاب عنصر مادی است رفتار مجرمانه ادامه دارد از قبیل جرایم ترک انفاق و تصرف عدوانی.
▪︎ حدود، قصاص، دیات و جرایم تعزیری غیر قابل گذشت مشمول مرور زمان و مقررات این ماده نمی شوند.
▪︎ ماده ۱۰۶ مبدا مرور زمان شکایت را تاریخ اطلاع از وقوع جرم اعلام کرده است نه تاریخ وقوع جرم. بنابراین اگر ظرف مدت بیش از یکسال از وقوع جرم شکایت ثبت شود شاکی ابتدا مراتب اطلاع از وقوع جرم را نزد مرجع کیفری ارائه می نماید. پس از آن دادسرا یا دادگاه وارد تحقیقات مقدماتی و رسیدگی می شود.
▪︎ پس از فوت متهم و قبل از حصول مرور زمان در جرایم قابل گذشت، وراث قانونی حین الفوت ظرف شش ماه از تاریخ فوت حق شکایت کیفری خواهند داشت مگر دلیلی مبنی بر صرفنظر کردن متوفی از شکایت وجود داشته باشد.
▪︎ اگر متضرر از جرم تحت سلطه متهم باشد یا به هر دلیلی که خارج از اختیار وی است نتواند ظرف یکسال از تاریخ اطلاع طرح شکایت کند، در این صورت مهلت یکساله مرور زمان از تاریخ رفع مانع شروع می شود. برای مثال، کسی که توسط متهم به هر نحوی در حبس است تا زمان رهایی قادر به شکایت نبوده و بعد از آن تا یکسال مهلت شکایت خواهد داشت.
▪︎ طبق تبصره ماده مزبور، در غیر مواردی که متضرر جرم تحت سلطه متهم است، شکایت وقتی شنیده می شود که مرور زمان ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی حاصل نشده باشد. لکن در مواردی که شاکی تحت سلطه متهم بوده، بحث مرور زمان در هر حال منتفی است.
▪︎ مرور زمان شکایت جرایم غیر قابل گذشت طبق ماده ۱۰۵ و با توجه به درجه بندی مجازات ها تعیین شده است.
▪︎ جرایمی که مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات ندارند عبارتند از:
الف- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
ب- جرائم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرائم موضوع تبصره ماده(۳۶) این قانون با رعایت مبلغ مقرر در آن ماده
پ- جرائم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.