ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی – تحلیل ماده

زهرا شریفی

ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی

محکومیت قطعی کیفری در جرائم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم می‌کند:

الف- هفت سال در محکومیت به مجازاتهای سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی
ب- سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنی علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار
پ- دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج

تبصره ۱- در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود لکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی‌گردد مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات

تبصره ۲- در مورد جرائم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع می‌شود.

تبصره ۳- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع می‌شود. محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد.

 

تحلیل ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی

✍ محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی به طور خود به خود و بدون ذکر در دادنامه اجرا می شود.
▪︎ طبق تبصره ۱︎، بندهای الف، ب، پ ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی محکومیت موثر کیفری هستند. محکومیت های کیفری این ماده در سجل کیفری محکومین ثبت و در تعیین مجازات و سوابق کیفری موثر هستند. هر کجا در قانون قید محکومیت موثر کیفری به کار رفته است، مقصود سه بند مقرر در این ماده است.
▪︎ در مورد مجازات های اعدام و حبس ابد، مجازات تبعی از زمان توقف اجرای حکم می باشد. ︎
▪︎ غیر از موارد مذکور در ماده ۲۵، سایر جرایم فاقد آثار تبعی هستند. لذا در پاسخ به استعلام مراجع ذی ربط سابقه ذکر نمی شود مگر در مورد تعیین یا بازنگری در مجازات که لازم است به مراجع قضایی اعلام گردد.
▪︎ مجازات های حبس تعزیری درجات شش، هفت و هشت، شلاق تعزیری به هر تعداد، جزای نقدی به هر میزان و انفصال در هیچ صورتی موجب محرومیت اجتماعی نمی شوند.
▪︎ در صورت حکم به عفو یا آزادی مشروط، محرومیت اجتماعی از تاریخ عفو و در مورد آزادی مشروط در طول آزادی مشروط و مدت زمان مقرر پس از پایان آن می باشد.
▪︎ گذشت شاکی خصوصی در جرایم قابل گذشت موجب موقوفی مجازات اصلی و تبعی می شود.
▪︎ محرومیت از حقوق اجتماعی صرفاً در جرایم عمدی امکانپذیر است.
▪︎ چنانچه بخشی از مجازات معلق شود، مجازاتی که معلق نشده ملاک آثار تبعی خواهد بود. اگر محکوم در دوران تعلیق دستورات دادگاه را انجام ندهد یا مرتکب یکی از جرایم ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی گردد و تعلیق حذف شود، آثار تبعی بر مبنای کل مجازات اجرا می شود.
▪︎ مجازات تبعی ناظر به مجازاتی است که در دادنامه آمده نه مجازات قانونی جرم.
▪︎ پس از سپری شدن مواعد مقرر در این ماده حقوق اجتماعی باز می گردد. جز در مورد بندهای الف، ب، پ ماده ۲۶ که محکوم علیه از حقوق مذکور به طور دائم محروم می شود.
▪︎ حقوق اجتماعی مذکور در ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *