ماده ۲۸۹ قانون مدنی – تحلیل ماده

زهرا شریفی

ماده ۲۸۹ قانون مدنی:

ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف‌نظر نماید.

 

تحلیل ماده ۲۸۹ قانون مدنی

✍ ابراء وسیله سقوط تعهدات است و عبارت است از اسقاط دین توسط دائن. ابرا عمل حقوقی رایگان است که ماهیتاً ایقاع بوده و با اراده طلبکار محقق می شود.
▪︎ ابراء باید از سوی طلبکار یا نماینده قانونی وی یا کسی که از سوی وی اذن دارد ایجاد شود. بنابراین چنانچه فضولی واقع شود، یعنی صرفنظر کردن از دین از سوی غیر ذیحق و بدون اختیار، باطل است.
▪︎ در ابراء مانند هر عمل حقوقی دیگر باید شرایط اساسی صحت معامله وجود داشته باشد. لذا ابراء کننده می بایست عاقل، بالغ، مختار و رشید باشد. در صورت فقدان هر یک از این موارد ابراء صحیح نیست.
▪︎ ابراء اسقاط حق دینی است و اعراض اسقاط حق عینی می باشد.
▪︎ ایقاعی لازم است که قابل عدول و برگشت نمی باشد. بنابراین ابراء مهریه از سوی زوجه قطعی و غیر قابل بازگشت است.
▪︎ تفاوت ابراء با هبه طلب به مدیون این است که ابراء ایقاع بوده و بسته به اراده طلبکار ایجاد می شود، از موارد سقوط تعهد است و علم تفصیلی نسبت به میزان مبلغ و کیفیت آن لازم نیست. در حالیکه هبه طلب عقد است که با توافق طرفین واقع می شود و به موجب آن طلب از دائن به مدیون منتقل می گردد. در هبه طلب به مدیون مورد معامله باید معلوم و معین باشد.
▪︎ ابراء عمل حقوقی مجانی است و ︎قراردادن شرط عوض با ماهیت آن سازگاری ندارد. مطابق ماده ۲۸۹ قانون مدنی، عبارت “صرفنظر نمودن” به معنای مطلق است لذا نمی توان در آن قائل به عوض بود.
▪︎ ولی، وصی و قیم محجورین نمی توانند طلب مولی علیه را ابراء کنند چنین عملی باطل است.
▪︎ با ابراء دین چنانچه تضامینی در رابطه با دین مزبور وجود داشته باشد ساقط می شوند.
▪︎ ابراء ممکن است صریح باشد یا ضمنی. مسترد نمودن سفته به صادرکننده از سوی دارنده ابراء ضمنی محسوب می شود.
▪︎ در مواردی که مسئولیت تضامنی است مانند مال غصبی که چند دست گشته است، با ابراء یکی از غاصبین توسط مالک، موجب بری الذمه شدن همه غاصبین می گردد چون ابراء اصل دین را ساقط می کند.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *