ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی – تحلیل ماده

دیدگاه‌ خود را بنویسید / قانون مجازات اسلامی
زهرا شریفی
Latest posts by زهرا شریفی (see all)

ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی

جنایت در موارد زیر شبه عمدی محسوب می‌شود:
الف- هرگاه مرتکب نسبت به مجنی علیه قصد رفتاری را داشته لکن قصد جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته باشد و از مواردی که مشمول تعریف جنایات عمدی می‌گردد، نباشد.
ب- هرگاه مرتکب، جهل به موضوع داشته باشد مانند آنکه جنایتی را با اعتقاد به اینکه موضوع رفتار وی شیء یا حیوان و یا افراد مشمول ماده (۳۰۲) این قانون است به مجنیٌ علیه وارد کند، سپس خلاف آن معلوم گردد.
پ- هرگاه جنایت به سبب تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه جنایت واقع شده یا نظیر آن مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد.

 

تحلیل ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی

✍ ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی حالات قتل و صدمات غیرعمدی از نوع شبه عمد را بیان نموده است.
▪︎ قتل و ضرب و جرح وقتی شبه عمد است که هیچ یک از موارد ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی صورت نپذیرفته باشد همچنین مرگ مجنی علیه مقصود مرتکب نبوده باشد. به عبارتی مرتکب اصلاً قصد جنایت ندارد ولی نحوه عمل ارتکابی به گونه ای است که نتیجه مجرمانه را علیرغم اینکه نخواسته، پیش بینی کرده است.
▪︎ سوء نیت مرتکب در قتل و ضرب و جرح شبه عمد احتمالی است. به عبارتی نه مانند قتل عمد، عامدانه و عالمانه مرتکب جنایت شده و نه مانند خطاء محض به موجب ماده ۲۹۲ قانون مجازات اسلامی، بدون هرگونه قصد و عمدی جنایت را مرتکب شده باشد.
▪︎ ماده ۳۰۲ این قانون موارد مهدور الدم بودن مجنی علیه را عنوان کرده است. مهدور الدم کسی است که خونش هدر است و به واسطه جرمی که مرتکب شده، قتل یا صدمه به وی موجب قصاص و دیه نمی باشد.
▪︎ در شبه عمد قصاص وجود ندارد. مهلت پرداخت دیه شبه عمد، دو سال از زمان وقوع جنایت است و باید هر سال نصف دیه پرداخت شود.
▪︎ در صورت درخواست اولیای دم، دیه کامل توسط مرتکب پرداخت می شود مگر بین طرفین در خصوص آن توافق و مصالحه شده باشد.
▪︎ اگر مرتکب توانایی مالی پرداخت دیه را نداشته باشد از بیت المال پرداخت می شود.
▪︎ از موارد قتل شبه عمد حوادث ناشی از تقصیر است. برای مثال، وقتی پزشک با بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی و یا عدم مهارت موجب فوت مجنی علیه می شود. در این صورت عمل مرتکب از نوع شبه عمد است. ︎همچنین وقتی راننده وسیله نقلیه موتوری به دلیل عدم رعایت موارد مزبور موجب فوت عابر گردد.
▪︎ مجازات قتل ناشی از تقصیر، ۱ تا ۳ سال حبس تعزیری و پرداخت دیه با مطالبه اولیای دم می باشد.
▪︎ جرم شبه عمد ناشی از تقصیر جرمی آنی، غیرعمدی، مقید به حصول نتیجه سلب حیات مجنی علیه و جرمی غیر قابل گذشت است.
▪︎ اگر در اثر جرم شبه عمد ناشی از حوادث، خسارتی به مجنی علیه وارد آمده باشد یا هزینه های درمان و معالجه وی بیش از دیه متعلقه باشد، همچنین در موارد ورود زیان ناشی از سلب قدرت کار کردن، وی می تواند مستند به مدارک موجود، خسارت و ضرر و زیان ناشی از جرم را از خاطی مطالبه نماید.
▪︎ دیه دارای دو جنبه مجازات و غرامت ناشی از عیب و نقص وارده به جسم مجنی علیه می باشد. جنایت واقع شده ممکن است موجب دیه شود یا ارش به آن تعلق گیرد و یا هر دو.
▪︎ ارش دیه ای است که مقدار آن در شرع تعیین نشده است. در این صورت دادگاه با توجه به نوع و کیفیت جنایت، میزان خسارت وارده را تعیین می نماید.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

نوشته‌های مرتبط

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مشاوره مستقیم با وکیل شریفی