ماده ۳۹۱ قانون مدنی – تحلیل ماده

زهرا شریفی

ماده ۳۹۱ قانون مدنی :

در صورت مستحق‌ للغیر برآمدن کل یا بعض از مبیع، بایع باید ثمن مبیع را مسترد دارد و در صورت جهل مشتری به وجود فساد، بایع باید‌ از عهده غرامات وارده بر مشتری نیز برآید.

 

تحلیل ماده ۳۹۱ قانون مدنی

✍ در صورت مستحق للغیر برآمدن مبیع، فروشنده ضامن درک مبیع بوده و باید از عهده خسارات وارده برآید.
▪︎ معامله فضولی معامله ای است که فروشنده، مال غیر را بدون رضایت صاحب مال منتقل نماید اعم از اینکه عین باشد یا منفعت. معامله فضولی غیر نافذ بوده و صحت آن نیازمند تنفیذ معامله از سوی مالک است. در این صورت قرارداد از ابتدا صحیح بوده و تعهدات و شروط ضمن عقد معتبر می باشند.
▪︎ در صورت رد معامله، قرارداد از تاریخ انعقاد باطل بوده و اعتباری ندارد.
▪︎ اگر خریدار جاهل به مستحق للغیر بودن معامله باشد، می تواند ثمن و غرامات وارده را از فروشنده فضول مطالبه کند. در صورت علم خریدار، وی صرفاً مستحق ثمن پرداختی خواهد بود. اصل بر جهل مشتری به معامله غیر است علم وی باید اثبات شود.
▪︎ خسارات و ︎غرامات معامله مال غیر شامل افزایش قیمت ملک از تاریخ قرارداد تا زمان پرداخت است و همچنین شامل هزینه هایی می شود که خریدار در این مدت متحمل شده است.
▪︎ طبق رای وحدت رویه شماره ۸۱۱ – ۱۴۰۰/۴/۱ هیئت عمومی دیوان عالی کشور، خریدار جاهل به معامله مال غیر می تواند غرامات وارده را از فضول مطالبه کند. در این صورت کارشناس خسارت را بر اساس میزان افزایش قیمت (تورم) اموالی که از نظر نوع و اوصاف مشابه همان مبیع هستند، تعیین می ‌کند و موضوع از شمول ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌ های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ خارج است.
▪︎ چنانچه مبیع در معامله مال غیر چندین بار منتقل شده باشد، خریدار حق مطالبه ثمن را از فروشنده مستقیم خواهد داشت.
▪︎ در صورت انتقال عین یا منافع مال غیر، مالک می تواند بر علیه فروشنده فضول و خریدار عالم، شکایت فروش مال غیر نماید. همچنین دادخواست بطلان معامله یا معاملات منعقده و ابطال سند رسمی به مرجع حقوقی تقدیم می گردد.

▪︎ خریدار جاهل به مستحق للغیر بودن مبیع می تواند به جرم کلاهبرداری از فروشنده شکایت نماید و دعوای بطلان معامله اقامه کند. اما خریدار عالم، نه تنها نمی تواند شکایتی مطرح کند بلکه به‌ عنوان شریک جرم شناخته می شود.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *