- ارث بری زوجین در عده طلاق و فسخ نکاح - 2024-07-27
- انواع حجب در ارث – حاجب مادر چیست؟ - 2024-07-27
- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
اجرای حکم خلع ید به این صورت است که ملک از تصرف شخصی که آن را به طور عدوانی و بدون رضایت مالک در اختیار گرفته، خارج گردد و سلطه متصرف غیر قانونی بر ملک پایان یابد.
به دیگر سخن، محکوم له(خواهان) پس از طی نمودن مسیر دادرسی، با اخذ حکم و اقدامات اجرائی کسی که ملک را بدون رضایت وی تحت تصرف خود درآورده، بیرون کند.
اجرای حکم خلع ید از ششدانگ ملک
فهرست مطالب
با صدور حکم و قطعیت آن، بنا به درخواست محکوم له، اجرائیه صادر و به محکوم علیه ابلاع می گردد تا ظرف ده روز حکم را اجرا کند. اگر حکم به اختیار اجرا یا طرفین به طریقی با یکدیگر سازش کردند، مراتب به اجرای احکام اعلام و سازش حاصله توسط دادورز صورتجلسه شده و به امضای طرفین می رسد.
اگر هیچ یک از این موارد صورت نگیرد، دادورز عین ملک را از محکوم علیه گرفته و به محکوم له می دهد. قبل از قطعیت، امکان اجرای حکم خلع ید از ملک وجود ندارد. استثنائاً اگر رای صادره رفع تصرف عدوانی باشد، با صدور رای بدوی می توان درخواست اجرای حکم نمود.
بیشتر بدانید:
طبق ماده ۴۲ قانون اجرای احکام مدنی: هرگاه محکوم به عین معین منقول یا غیر منقول بوده و تسلیم آن به محکوم له ممکن باشد دادورز (مامور اجرا) عین آن را گرفته و به محکوم له می دهد.
▪︎ حکم خلع ید بر اساس ماده ۴۲ اجرا می شود. چون خواسته دعوی عین معین است و مورد حکم واقع شده، ملک از محکوم علیه گرفته و به محکوم له تحویل داده می شود.
مراجعه به ملک جهت اجرای حکم خلع ید
ممکن است، محلی که باید از آن خلع ید شود خالی از هرگونه مال منقول باشد یا اموالی در آن موجود باشد. ممکن است، در آن تاسیسات وجود داشته باشد، درختانی کاشته شده باشند، بنایی ساخته شده ، زراعت شده باشد و… داورز در صورتی می تواند اقدام اجرائی در رابطه با اموال موجود صورت دهد که تکلیف این اموال در حکم صادره مشخص شده باشد.
اگر محکوم علیه در زمان اجرا و خلع ید، در محل ملک حاضر نباشد، مانع انجام اقدامات اجرایی نمی باشد. در این موارد، دادورز اجرای حکم خلع ید را به مامور نیروی انتظامی واگذار می نماید مامور موظف به اجرای دستور دادورز می باشد.
اگر درب ملک بسته باشد و متصرف در ملک حضور داشته باشد ولی در را باز نکند، دادورز توسط مامور کلانتری هر اقدامی که جهت اجرای حکم لازم باشد انجام می دهد. چنانچه در ملک کسی نباشد، باز کردن در با حضور نماینده دادستان که قبلاً از طریق دادورز با ایشان مکاتبه و هماهنگی صورت پذیرفته، انجام می شود.
تکلیف اموال و وسایل موجود در ملک
به موجب ماده ۴۵ قانون اجرای احکام مدنی: هرگاه در محلی که باید خلع ید شود اموالی از محکوم‌علیه یا شخص دیگری باشد و صاحب مال از بردن آن خودداری کند و یا به او دسترسی نباشد دادورز (مامور اجرا) صورت تفصیلی اموال مذکور را تهیه و به ترتیب زیر عمل می‌کند:
۱ – اسناد و اوراق بهادار و جواهر و وجه نقد به صندوق دادگستری یا یکی از بانک‌ها سپرده می‌شود.
۲ – اموال ضایع شدنی و اشیایی که بهای آنها متناسب با هزینه نگاهداری نباشد به فروش رسیده و حاصل فروش پس از کسر هزینه‌های مربوط به صندوق دادگستری سپرده می‌شود تا به صاحب آن مسترد گردد.
۳ – در مورد سایر اموال دادورز (مامور اجرا) آنها را در همان محل یا محل مناسب دیگری محفوظ نگاهداشته و یا به حافظ سپرده و رسید دریافت‌می‌دارد.
▪︎ ممکن است، در محلی که باید از آن خلع ید شود، اموال منقول مانند اسباب و اثاثیه زندگی وجود داشته باشد. ماده ۴۵ نحوه اقدامات معمول در مورد این اموال را مشخص نموده است.
ضمن اجرای حکم، اموال منقول موجود در ملک به حافظ سپرده می شود. گاهی اوقات، کسی حاضر به حفاظت از اموال موجود در ملک نیست. در این صورت، دادورز اموال را در یک اتاق یا قسمتی از ملک گذاشته و به در آن قفل می زند.
بیشتر بدانید:
در این شرايط محکوم علیه (صاحب مال) اجازه ورود به ملک را ندارد مگر مجوز این کار را از مامور اجرا دریافت نموده باشد. ممکن است، حافظ جهت نگهداری و مواظبت از اموال، اجرت مطالبه کند در این صورت باید طبق توافق پرداخت گردد.
در مورد تاسیسات و ماشین آلات موجود در ملکی که از آن خلع ید می شود، اگر متعلق به محکوم له باشد و در حکم آمده باشند در مالکیت خواهان باقی می ماند.
چنانچه متعلق به محکوم علیه یا شخص ثالث باشد، به موجب بند ۳ ماده ۴۵ قانون اجرای احکام مدنی به حافظ سپرده می شود و در همان مکان می ماند یا به جای دیگری منتقل می شوند.
قلع و قمع بنا و درختان موجود در ملک
اگر محکوم علیه در ملک به طور غیر قانونی بنایی ساخته یا درختانی کاشته باشد، خواهان باید در خواسته دعوی علاوه بر خلع ید، قلع و قمع آنها را نیز از دادگاه بخواهد. با حکم دادگاه مبنی بر قلع بنا و درخت، دادورز اقدامات اجرایی لازم مبنی بر تخریب آنها به عمل خواهد آورد.
اگر در حکم صادره در مورد قلع بنا و درخت تعیین تکلیف نشده باشد، محکوم له ملک را با همان شرایط با وجود بنا و درخت تحویل می گیرد. لکن باید دعوای مستقل قلع و قمع اقامه نماید. محکوم له و محکوم علیه می توانند در این مورد با یکدیگر توافق نمایند.
مدت زمان اجرای حکم خلع ید
پس از قطعیت حکم، صدور اجراییه و تشکیل پرونده اجرایی، به منظور ادامه پیگیری، نوبت اجرایی از طریق سیستم الکترونیک نوبت دهی قضایی در سامانه عدل ایران گرفته می شود.
یکی از راه های نظم دهی و تسریع در اجرای حکم، اخذ نوبت و حضور در زمان موعد نزد دادورز می باشد.
از دیگر موارد تسهیل در اجرا، آماده بودن مدارک پرونده اجرایی، عدم ابهام مفاد دادنامه صادره، شرایط و وضعیت ملک مورد خلع ید، همکاری یا عدم همکاری محکوم علیه می باشد.
هزینه اجرای حکم
هزینه اجرای احکام، نیم عشر (۵ درصد) مبلغ محکوم به مقرر در دادنامه است. در دعوی خلع ید هزینه دادرسی بر اساس ارزش معاملاتی ملک تعیین و پرداخت می گردد. چون در مرحله اجرا مبلغ مورد حکم مشخص نیست بر اساس خواسته خواهان در دادخواست تقدیمی، نیم عشر اجرا توسط مامور اجرا محاسبه می گردد.
اعتراض ثالث نسبت به اجرای حکم خلع ید
ماده ۴۴ قانون اجرای احکام مدنی: اگر عین محکوم به در تصرف کسی غیر از محکوم‌علیه باشد این امر مانع اقدامات اجرایی نیست مگر اینکه متصرف مدعی حقی از عین‌یا منافع آن بوده و دلائلی هم ارائه نماید در این صورت دادورز (مامور اجرا) یک هفته به او مهلت می‌دهد تا به دادگاه صلاحیتدار مراجعه کند و در‌صورتی که ظرف پانزده روز از تاریخ مهلت مذکور قراری دائر به تاخیر اجرای حکم به قسمت اجرا ارائه نگردد عملیات اجرایی ادامه خواهد یافت.
بیشتر بدانید:
در مواقعی، شخص ثالث غیر از طرفین دادنامه از حکم صادره متضرر می شود. به موجب ماده ۴۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، متضرر می تواند دعوی اعتراض ثالث اجرایی به علاوه توقف اجرای حکم تا تعیین تکلیف دعوی را به دادگاه صادرکننده اجراییه اقامه کند.
ممکن است متصرف کنونی ملک مورد خلع ید را از متصرف قبلی خریده یا اجاره نموده و یا به هر نحوی خود را ذی حق در ملک بداند. در این صورت، چنانچه در مورد ملک، برای خود حقی قائل باشد می تواند دعوی مزبور را مطرح کند.
نمونه درخواست اجرای حکم خلع ید
با سلام و احترام به استحضار می رساند: در خصوص پرونده کلاسه … که منتهی به صدور دادنامه قطعی به شماره … تاریخ… شده و در مورخ… به محکوم علیه ابلاغ گردید، از آنجا که تاکنون اقدامی جهت اجرای حکم صورت نگرفته است، لذا مستنداً به ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی درخواست اجرای حکم و خلع ید و قلع و قمع مستحدثات مورد استدعاست. با تجدید احترام
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- سازش طرفین به چه نحو در اجرای احکام ثبت می شود؟
طرفین در اجرا حضور یافته و صورتجلسه سازش را امضا می کنند یا سازشنامه رسمی ضمیمه پرونده می گردد.
۲- تکلیف اموال منقول موجود در ملک چیست؟
در اتاقی گذاشته و در آن قفل و به حافظ سپرده می شود.
۳- اگر مالک چند نفر باشند پس از خلع ید چه اقدامی می شود؟
در این صورت پس از اجرای حکم خلع ید، کلید نزد دادورز نگهداری و ملک به فروش می رسد.
سلام در سال 81 حکم خلع ید به 127/8 هکتار از اراضی قریه ای صادر شده خواهانهای محکوم مستأجر و سرگروه جهاد کشاورزی بوده اند هم این مستأجرین محکوم در رأی اولیه وهم اعتراضهای ثالث ادارات امور اراضی و منابع طبیعی شهرستان و استان بخواسته های نقض و اعاده دادرسی به نتیجه نرسیده مدیریت جهاد این اراضی محکوم به را که 366 هکتار باقیمانده اراضی نسقی محکوم لهم هست 5 سال بعد از قطعیت رای خلع ید یعنی در سال 85 با استناد به ماده 50 قانون آب بدون اینکه با با ما نسق داران معامله ای انجام دهد سند رسمی 6 دانگ را اخذ وبه استناد آن درخواستهای مختلفی به دادگاههای مختلف ارائه که نتیجه نمی گیرد تنها ضعف دادنامه قطعی خلع ید عدم تصریح جهادت و مقادیر اربعه محکوم به است برای صدور اجرائیه جدید که یک بار در سال 81 صادر شده ولی بدلیل نداشتن اجرای آن به تأخیرافتاده ما محکوم لهم فقط رأِ قطعی خلع ید داریم محکوم به باقیمانده اراضی نسقی است کی دو مرحله بخش عمده آن فروخته ایم و این باقیمانده آن است اجرای احکام حقوقی و کیفری در آن سال 81 یکی بود که تفکیک شده اند این شعبه در آن زمان فقط به اراضی 2 نفر از محکوم علیم مراجعه که بعلت مقاومت آنها برای آنها پرومده کیفری تشکیل و محکوم شده اند برای 5 نفر دیگر که بیش از 75 درصد محکوم به متصرف بودند هرگز مراجعه ای نداشت ولی روی کاغذ صورتجلسه خلع ید 127/8 هکتار با جهات اربعه بدون مقدار نموده ولی عملا متصرفین از آن زمان تاکنون در محکوم به کشاورزی می کنند و اینها با قرارداد جهاد بعنوان مستاجر هستند راهنمایی بفرمایید
با سلام و وقت بخیر، طبق مقررات قانون اجرای احکام مدنی رفع هرگونه ابهام و اجمال در رای قطعی با دادگاه بدوی صادرکننده حکم است که زیر نظر وی حکم اجرا می شود. همچنین هرگونه ابهام در نحوه اجرای حکم با قاضی اجرای احکام مدنی است که در مورد هر یک دادورز می بایست به صورت کتبی از مرجع مربوط درخواست تعیین تکلیف نماید.
لکن با توجه به صدور سند رسمی در مورد قطعات زمین از سوی مدیریت جهاد کشاورزی و فروش بخش هایی از زمین متنازع فیه توسط محکوم لهم پاسخ دقیق به سوال نیازمند بررسی بیشتر مدارک موجود می باشد.