- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
نفقه فرزند بر عهده پدر است. طبق قانون مدنی ایران، اقارب شامل فرزند دختر و پسر، پدر، مادر، نوه و اجداد می باشد. کسی واجب النفقه است که نیازمند است و نتواند با اشتغال به کار، وسیله معیشت خود را فراهم نماید.
اگر اقارب دارای مکنت مالی باشند این افراد واجب النفقه نمی باشند. کسی باید نفقه پرداخت کند که خود متمکن باشد بدون اینکه در امور زندگی خود دچار تنگدستی شود.
در نوشته حاضر به طور کاربردی به بیان نفقه فرزند و اقارب و شرایط و مراحل آن پرداخته شده است.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
مراحل دعوی نفقه فرزند
فهرست مطالب
- دادگاه صالح به رسیدگی، شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده محل اقامت خوانده است.
- اگر مبلغ نفقه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، در صلاحیت شورا، اگر بیش از آن باشد در صلاحیت دادگاه است.
- هزینه دادرسی در شورا ۲/۵ درصد میزان خواسته و در دادگاه ۳/۵ درصد است.
- اگر فرزند نابالغ باشد (دختر کمتر از نه سال و پسر کمتر از پانزده سال) خواهان دعوی مادر است. اگر بالغ باشد، خواهان فرزند است.
- خواسته، مطالبه نفقه با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری بعلاوه خسارات دادرسی شامل حق الوکاله وکیل، هزینه دادرسی و هزینه کارشناس.
- مدارک و ضمائم دادخواست نفقه فرزند شناسنامه، کارت ملی و ادله موجود است.
- مبلغ نفقه با نظر کارشناس تعیین می شود. هزینه کارشناس برعهده خواهان است.
- در صورت عدم اعتراص به نظریه کارشناس و قطعیت آن، دادگاه براساس مبلغ نظریه، حکم به پرداخت نفقه صادر می کند. اگر اعتراض شود و دادگاه اعتراض را قبول کند به هیئت سه نفره کارشناسی ارجاع می شود. هزینه هیئت کارشناسی برعهده معترض است.
بیشتر بدانید:
نفقه فرزند چیست؟
نفقه فرزند و اقارب شامل مسکن، لباس، غذا و اثاث زندگی می باشد. برای تعیین نفقه توانایی مالی منفق(نفقه دهنده) در نظر گرفته می شود. تامین نفقه تا اندازه رفع نیاز لازم است.
از جمله افراد واجب النفقه فرزند است. دختر تا زمان شوهر کردن و پسر تا ۱۸ سالگی مستحق نفقه می باشند. عرفا پسر تا اشتغال به کار یا بعد از تحصیل نفقه دریافت می کند.
نفقه اولاد ابتدا برعهده پدر است. در صورت فوت پدر یا عدم توانایی مالی او، با جد پدری است. اگر جد پدری فوت شده یا توانایی مالی نداشته باشد، برعهده مادر است.
در صورت فوت مادر یا عدم توانایی، با رعایت خویشاوندی نزدیکتر، نفقه برعهده جدات پدری و اجداد مادری به تساوی قرار می گیرد. اگر برخی از افرادی که باید به تساوی پرداخت کنند، تمکن مالی نداشته باشند، افراد دیگر سهم آنان را می پردازند.
فرزند و اقارب فقط می توانند نفقه حال را مطالبه کنند. در مورد نفقه گذشته نمی توان ادعایی داشت. نفقه گذشته اقارب دین طبیعی منفق به حساب می آید نه دین حقوقی.
بدین معنا که منفق می تواند نفقه معوقه را پرداخت کند اما متعهد به آن نمی باشد. در حالیکه در دین حقوقی (مانند نفقه معوقه زوجه) زوج متعهد و ملزم به پرداخت نفقه حال و گذشته زوجه است.
بیشتر بدانید:
مقایسه نفقه زوجه و اقارب
- اقارب صرفاً می توانند نفقه حال را مطالبه کنند حقی بر نفقه گذشته ندارند. زوجه می تواند علاوه بر نفقه حال، مربوط به گذشته (معوقه) را نیز مطالبه کند.
- در مورد اقارب رعایت شان خواهان ملاک نیست و با توجه به عرف تعیین می شود. در نفقه زوجه شان زوجه ملاک می باشد.
- در مورد اقارب به درجه توانایی مالی منفق (نفقه دهنده) توجه می شود. در نفقه زوجه درجه استطاعت مالی زوج ملاک نمی باشد.
شرایط نفقه اقارب
- وجود قرابت نسبی بین طرفین. اقارب شامل فرزند، پدر، مادر، نوه و اجداد است.
- توانایی مالی منفق
- نیاز نفقه گیرنده
اگر چند نفر منفق باشند، همگی به طور مساوی ملزم به پرداخت نفقه هستند. مثال، مستحق نفقه پدر است و چند فرزند متمکن داشته باشد. در این صورت اولاد به تساوی پرداخت می کنند.
اگر مستحق نفقه چند نفر باشند، منفق باید با رعایت رابطه قرابت نزدیک به دور پرداخت کند. مثال شخصی که دارای فرزند و نوه است پرداخت نفقه فرزند اولویت دارد.
نفقه پدر و مادر
نفقه پدر و مادر به عهده فرزند است. در صورت نبود فرزند یا عدم توانایی مالی وی با نوه است. در صورت تعدد فرزندان، بطور تساوی پرداخت می کنند. تفاوتی نمی کند دختر باشند یا پسر.
اگر برخی از افرادی که باید به تساوی پرداخت کنند، تمکن مالی نداشته باشند، افراد دیگر سهم آنان را می پردازند. در این صورت طلب شخص پرداخت کننده محسوب می شود.
بیشتر بدانید:
اجرای حکم نفقه
با صدور حکم نفقه و قطعیت آن، محکوم له درخواست اجرای آن را به دادگاه بدوی می دهد پس از آن اجرائیه صادر می شود. اجرائیه به محکوم علیه ابلاغ می شور که ظرف ده روز محکوم به را پرداخت نماید.
اگر پرداخت نکند، محکوم له می تواند، درخواست توقیف اموال محکوم علیه و فروش آن را نماید. اگر مالی نداشته باشد یا در دسترس نباشد، می توان درخواست جلب نمود. محکوم علیه می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، دعوی اعسار از پرداخت محکوم به را در شورا یا دادگاه بدوی اقامه کند.
تعدیل نفقه
تعدیل نفقه به معنای افزایش مبلغ نفقه با توجه به نرخ تورم موجود است. تعدیل نفقه در جایی است که قبلا حکم نفقه صادر و مبلغ آن تعیین شده باشد. لذا با رشد تورم نفقه تعیینی جوابگوی نیازهای ضروری مستحق نفقه نباشد. دادخواست تعدیل به شورای حل اختلاف یا دادگاه صادرکننده حکم نفقه ارجاع می شود.
دادگاه برای برآورد مبلغ نفقه جدید موضوع را به کارشناس ارجاع می دهد. کارشناس با توجه به توانایی مالی منفق و نرخ افزایش تورم مبلغ را تعیین می کند. در صورت عدم اعتراض و قطعی شدن نظریه کارشناس، حکم بر افزایش نفقه صادر می گردد. مبلغ افزایشی از تاریخ ثبت دادخواست محاسبه می شود.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور خانوادگی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۰۲۱۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی
در روابط بین اقارب فقط اقارب نسبی و در خط عمودی اعم از صعودی و یا نزولی ملزم به انفاق یکدیگرند.
ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی
کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم سازد.
ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی
کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار مضیقه گردد برای تشخیص تمکن باید کلیه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود.
ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی
نفقه اولاد بر عهده پدر است. پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است، با رعایت الاقرب فالاقرب. در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده مادر است. هر گاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه متساوی تادیه کنند.
ماده ۱۲۰۰ قانون مدنی
نفقه ابوین با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اولاد و اولاد اولاد است.
ماده ۱۲۰۱ قانون مدنی
هر گاه یک نفر هم در خط عمودی صعودی و هم در خط عمودی نزولی اقارب داشته باشد که از حیث الزام به انفاق در درجه مساوی هستند نفقه او را باید اقارب مزبور به حصه متساوی تادیه کنند بنابراین اگر مستحق نفقه پدر و مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقه او را باید پدر و اولاد او متساویا تادیه کنند بدون این که مادر سهمی بدهد و همچنین اگر مستحق نفقه مادر و اولاد بلافصل داشته باشد نفقه او را باید مادر و اولاد متساویا بدهند.
ماده ۱۲۰۲ قانون مدنی
اگر اقارب واجب‌النفقه متعدد باشند و منفق نتواند نفقه همه آن ها را بدهد اقارب در خط عمودی نزولی مقدم بر اقارب در خط عمودی صعودی خواهند بود.
ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی
در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقه دیگر زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.
ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی
نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.
ماده ۱۲۰۵ قانون مدنی
سوالات متداول
۱- در صورت وجود دین حال و نفقه کدام مقدم است؟
ابتدا نفقه فرزند پرداخت، سپس دیون سررسید شده و بعد نفقه اقارب اگر برعهده اش باشد پرداخت می شود.
۲- در مطالبه نفقه از سوی فرزند آیا تمکن مالی منفق لحاظ می شود؟
فرزند جزء اقارب محسوب می شود. یکی از شروط امکان مطالبه نفقه از سوی اقارب، توانایی مالی شخصی است که نفقه بر عهده اش است.
۳-با وجود زن و اولاد، نفقه پدربزرگ برعهده کیست؟
با احراز شروط انفاق به اقارب(پدربزرگ) نفقه بر عهده منفق می باشد.
۴- علاوه بر مصادیق نفقه اقارب، آیا شامل موارد دیگر هم می شود؟
با توجه به عرف جامعه هزینه درمان و تحصیل هم می تواند از موارد نفقه اقارب باشند.
۵- اگر شرط شود نفقه اقارب ساقط شود آیا شرط صحیح است؟
نفقه چه زوجه چه اقارب از قوانین آمره می باشد. بنابراین نمی توان برخلاف آن توافق کرد. چنین شرطی نامشروع و باطل است.
