اجرای حکم رفع تصرف عدوانی

اجرای حکم رفع تصرف عدوانی
زهرا شریفی

اجرای حکم رفع تصرف عدوانی در دادگاه حقوقی با صدور رای بدوی و ابلاغ به طرفین امکانپذیر است. اگر کسی ملکی را بدون رضایت متصرف سابق، تحت تصرف و سلطه خود بگیرد متصرف عدوانی شناخته می‌شود که حکم به رفع آن حسب مورد از طریق دادگاه حقوقی یا کیفری پس از رسیدگی صادر می‌شود. محکومیت جزائی به رفع تصرف عدوانی با قطعیت حکم قابل اجراست. در ادامه وکیل دعاوی ملکی تهران نحوه اجرای حکم‌ رفع تصرف عدوانی را بیان می‌کند.

مستندات حکم رفع تصرف عدوانی

حکم وقتی قابل اجراست که به قطعیت رسیده باشد. لکن قانون در مواردی استثنائاً حکم غیرقطعی را قابل اجرا می‌داند که شامل حکم به رفع تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق است که از محکمه بدوی حقوقی صادر شده باشد. محکوم‌له (خواهان) باید وجود سه شرط را برای صدور حکم تصرف عدوانی ثابت نماید: ۱- ملک سابقاً در تصرف خواهان بوده است. ۲- در زمان اقامه دعوی، در تصرف خوانده باشد. ۳- تصرفات خوانده عدوانی و بدون رضایت خواهان است.

بیشتر بدانید:

دعوی تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق

در دعوی حقوقی لازم نیست خواهان سند رسمی مالکیت ارائه دهد. اما ابراز آن از قرائن حقانیت دعوی وی محسوب می‌شود. همین که سه شرط فوق ثابت شود حکم به رفع تصرف عدوانی صادر می‌شود. دعوی رفع تصرف چه از جنبه حقوقی و چه کیفری، در خصوص اموال غیر‌منقول (ملک) اقامه می‌شود.

نحوه اجرای حکم تصرف عدوانی

ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص می‌گوید: “در صورتی که رای صادره مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد، بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده، توسط اجرای دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدیدنظر مانع اجرا نمی‌باشد. در صورت فسخ رای در مرحله تجدیدنظر، اقدامات اجرایی به دستور دادگاه اجراکننده حکم به حالت قبل از اجرا اعاده می‌شود ودر صورتی که محکوم به، عین معین بوده و استرداد آن ممکن نباشد، مثل یا قیمت آن وصول و تادیه خواهد شد.”

اجرای حکم رفع تصرف عدوانی

بنابراین با صدور رای بدوی، حکم رفع تصرف عدوانی به درخواست محکوم‌له (خواهان) اجرا شده و تجدیدنظرخواهی محکوم‌علیه مانع اجرای حکم نمی‌شود. با اجرای حکم، متصرف از ملک اخراج می‌شود و صورت‌جلسه رفع تصرف توسط دادورز تنظیم و به امضای محکوم‌له و حاضرین می‌رسد.

ممکن است، خواهان علاوه بر رفع تصرف عدوانی، قلع و قمع بنا و درختان موجود در ملک را نیز خواسته و دادگاه حکم به قلع بنا یا درختان کاشته شده صادر نموده باشد. در این صورت طبق ماده ۱۶۴ قانون اجرای احکام مدنی عمل می‌شود.

اجرای حکم تصرف عدوانی با وجود بنا یا درخت

ماده ۱۶۴ قانون آیین دادرسی مدنی: “هرگاه در ملک مورد تصرف عدوانی، متصرف پس از تصرف عدوانی غرس اشجاریا احداث بنا کرده باشد، اشجار و بنا در صورتی باقی می ماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت مورد حکم تصرف عدوانی باشد و در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم، در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست بدهد.”

اگر قلع و قمع بنا و درختان نیز مورد حکم دادگاه قرار گرفته باشد، دادورز اجرای احکام صرفاً اقدامات لازم مبنی بر بیرون کردن محکوم‌علیه از ملک را انجام می‌دهد. تا زمانی که تکلیف دعوی مالکیت محکوم‌علیه در مواردی که نسبت به ملک ادعای مالکیت داشته باشد و دعوی مالکیت مطرح کند، مشخص شود و رای نهایی صادر گردد، آن قسمت از حکم که در خصوص قلع و قمع بنا می‌باشد، اجرا نمی‌شود.

عدم اجرای حکم قلع و قمع مستحدثات تا یک ماه از زمان رفع تصرف متوقف می‌ماند. اگر متصرف عدوانی ظرف یک ماه از اجرای حکم، دعوی مالکیت را اقامه نکند، پس از پایان یک ماه به درخواست محکوم‌له بنا و درختان قلع می‌گردند.

چنانچه رای نهایی مبنی بر مالکیت محکوم‌علیه صادر شود، عملیات اجرائی حکم رفع تصرف عدوانی به حالت سابق و قبل از اجرا باز می‌گردد. به این معنی که محکوم‌له حکم رفع تصرف عدوانی، از ملک اخراج می‌شود.

دستور موقت رفع تصرف عدوانی کیفری

دستور موقت وقتی صادر می‌شود که انجام امری فوری در پرونده ضرورت داشته باشد. اگر ذی‌حق (متصرف سابق ملک) اقدام به شکایت در محکمه کیفری نماید تا صدور حکم قطعی، اجرا نمی‌شود. طبق تبصره ۱ ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) دادگاه جزائی که ابتدا شروع به تحقیق می‌کند، دستور توقف عملیات عدوانی متهمین را تا صدور حکم قطعی صادر خواهد نمود.

کلام آخر

هر دعوایی برای اینکه به نتیجه نهایی و مطلوب برسد می‌بایست بعد از صدور رای، اجرا شود.‌ حکم به رفع تصرف عدوانی حقوقی به لحاظ سنگینی عمل خوانده و اهمیت دعوی، استثنائاً از دعاوی است که با صدور رای بدوی قابل اجراست. برای اخذ مشاوره و اعطای وکالت از طریق شماره تلفن ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس برقرار نمایید.

دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا محکوم‌له می‌تواند اجرت‌المثل ایام تصرف را مطالبه کند؟

اجرت‌المثل ایام تصرف در دعوای تصرف عدوانی ولو قبل از صدور رای قابل مطالبه است.

۲- اگر زمان اجرا، افراد دیگر ملک را تصرف نموده باشند تکلیف چیست؟

ناچاراً مجدد دعوی رفع تصرف مطرح می‌شود. چرا که حکم فقط در مورد محکوم‌علیه دادنامه اجرا می‌شود.

۳- هزینه اجرایی حکم رفع تصرف عدوانی چقدر است؟

دعوی تصرف عدوانی دعوای غیرمالی است بنابراین اجرای آن هزینه چندانی ندارد.

2 دیدگاه دربارهٔ «اجرای حکم رفع تصرف عدوانی»

  1. باسلام ساختمان ما سی ساله ک تبدیل ب آپارتمان شدهو منیکی از واحدها رادراختیاردارم بتازگیطبق سندکادستری متوجه شدم ک بر ساختمان ماباید۵مترباشد درحالیکه ۴٫۵ است و همسایه بغلی ما تصمیم بنوسازی گرفته و برای ماپیام داد ک مقداری ازملک ما درتصرف ایشان است برویم رضایت محضری بدیم ک ایشان بتوان براحتی بسازد ولی مانرفتیم وگفتیم زمین رارها کند ولی ایشانرفت جوازساخت گرفت دراین هنگام منهم رفتم شکایت کردم ک حدودا ۱۰ مترازملک مادرتصرف ایشان استباشکایت مامجبورشد نیم آنر اعقب نشینی کندولی الان بقیه راک درحیاط است نمیخاهد بدهد ومیگوید من دیوار حیا ط رادست نمی‌زنم آیا میتوانیم مجدداشکایت کنیم ولی زمین راپس بگیریمچگونه؟ باتشکرازراهنمایی شما

    1. زهرا شریفی

      با سلام و وقت بخیر، اگر در حکم دادگاه رفع تصرف از ده متر شده ولی متصرف نیم آن را رفع نموده و اصرار بر تصرف عدوانی بقیه دارد از طریق اجرای احکام کیفری اقدام یا حسب مورد مجددا شکایت شود.‌ چنانچه حکمی صادر نشده و تصرف عدوانی ادامه دارد پرونده کیفری پیگیری شود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *