بررسی موارد ضمانت اجرای قراردادها

بررسی موارد ضمانت اجرای قراردادها
زهرا شریفی

 

ضمانت اجرای قراردادها به نتایج و تبعات عدم انجام تعهد یا تاخیر در انجام آن از سوی هر یک از طرفین گفته می شود.

در قراردادهای معوض، طرفین خسارت تخلف در انجام تعهد را پیش بینی می کنند. هر یک از طرفین معامله علاوه بر اینکه به دنبال کسب سود هستند، ملزم به اجرای تعهدات ضمن آن نیز می باشند.

در نوشته حاضر وکیل امور قراردادها به طور کاربردی، ضمانت اجرای قراردادی و آثار آن را بیان‌ می کند.

بعلاوه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.

ضمانت اجرای معامله چیست؟

ضمانت اجرای قرارداد به این معناست که برای متخلف از اجرای قرارداد جریمه در نظر گرفته شود. طرفین در معاملات با گذاشتن ضمانت اجرا، آثار و نتایج عدم انجام تعهدات را پیش بینی می کنند.

فروشنده ای که در زمان تعیین شده در دفتر اسناد رسمی برای انتقال ملک حاضر نمی شود باید از عهده خسارتی که در قرارداد آورده شده، بر آید.

استفاده از حق حبس

در هر قراداد معوضی هر یک از طرفین ملزم به انجام تعهدات خود هستند. حق حبس عبارت است از اینکه اگر متعهد به تعهدش عمل نکرد، طرف مقابل یا متعهدله با اجازه حاصله از حق حبس، از انجام تعهد تا زمان اجرای تعهد طرف مقابل امتناع نماید.

در انتقال رسمی ملک، خریدار می تواند تا زمانی که ملک رسماً به وی منتقل نشده با رعایت شرایط قرارداد از پرداخت بقیه ثمن معامله خودداری کند.

طرفین می توانند: ۱- با ساقط نمودن حق حبس ضمن قرارداد از اعمال آن جلوگیری کنند؛ ۲- برای تعهد مدت تعیین کنند در این صورت طرفی که زمان تعهدش نزدیک تر است نمی تواند حق حبس را اجرا کند.

الزام به انجام تعهد

هر یک از طرفین معامله می بایست آنچه در قرارداد به آن ملزم شده را انجام دهد. الزام به انجام تعهد یکی از ضمانت اجراهای قراردادی در معاملات معوض است. در صورت عدم انجام تعهد در زمان مقرر، متعهدله (کسی که تعهد به سودش است) می تواند الزام وی را به انجام تعهد بخواهد.

بیشتر بدانید:

الزام به ایفای تعهد و مراحل آن

فسخ قرارداد

به انحلال یک طرفه عقد، فسخ گفته می شود. فسخ ایقاع است که با اراده یکی از طرفین محقق می شود. فسخ معامله یکی از ضمانت اجراهایی است که می توان در قرارداد پیش بینی نمود.

این عمل جقوقی فقط در عقود لازم از جمله خرید و فروش و اجاره کاربرد دارد. در عقود جایز هر یک از طرفین هر زمان می توانند معامله را به هم بزنند.

بیشتر بدانید:

روش های فسخ قرارداد- تایید فسخ به وسیله دادگاه

انفساخ قرارداد

انفساخ به معنای بهم خوردن قهری قرارداد است. طرفین ضمن عقد می توانند شرط کنند در صورت تحقق عملی احتمالی در آینده قرارداد خود به خود منحل شود.

به شرط‌ضمن عقد شرط فاسخ گفته می شود. طرفین می توانند به عنوان ضمانت اجرای قرارداد انفساخ قرارداد را قرار دهند. در قرارداد بیع طرفین می توانند شرط کنند اگر خریدار هر یک از چک هایش را پاس نکند، معامله منفسخ است.

بیشتر بدانید:

انفساخ قرارداد و تایید آن از سوی دادگاه

وجه التزام

به خساراتی که طرفین در قرارداد بابت عدم انجام تعهد یا تاخیر در آن توافق می کنند وجه التزام گفته می شود. وجه التزام نوعی ضمانت اجرای قراردادی است که به صورت مبلغی مقطوع است. در صورت تخلف از اجرای تعهد، متعهد ملزم به پرداخت آن می شود.

وجه التزام به دو دسته تقسیم می شود وجه التزام عدم انجام تعهد و تاخیر در انجام تعهد. در خسارت عدم انجام تعهد معمولاً شرط می شود انجام اصل تعهد و خسارت با هم قابل مطالبه است. وجه التزام تاخیر در انجام تعهد، خسارت به صورت روزانه تعیین می شود این خسارت با اصل تعهد قابل مطالبه است.

بیشتر بدانید:

نحوه مطالبه وجه التزام قراردادی

خسارت تاخیر تادیه

خسارت تأخیر تأدیه به کاهش ارزش پول در نتیجه تورم گفته می شود. اگر مورد تعهد پرداخت وجه نقد باشد، متعهدله یا طلبکار می تواند خسارت تاخیر تادیه را با توجه به نرخ شاخص تورم بانک مرکزی را از مدیون مطالبه نماید.

دادگاه خسارت را از تاریخ مطالبه که می تواند از طریق اظهارنامه یا دادخواست صورت بگیرد، در نظر می گیرد و طبق آن رای صادر می شود. نرخ خسارت تاخیر تادیه هر ساله توسط بانک مرکزی با توجه به نرخ شاخص تورم کالاهای مصرفی به واحدهای اجرای احکام دادگاه اعلام می شود.

گرفتن ضامن

گاهی، به منظور استحکام بیشتر قرارداد، شخص ثالثی ضمانت انجام تعهد را بر عهده می گیرد. به بدهکار مضمون عنه، به طلبکار مضمون له و به شخصی که ضمانت را برعهده گرفته ضامن می گويند. برای مثال، ضمانت از پرداخت وجه در قرارداد که به منظور اطمینان بخشی بیشتر از پرداخت قرار داده می شود. ضامن در قرارداد یکی از موارد ضمانت اجرای قرارداد محسوب می گردد.

نکته مهم: اگر کسی که تعهد به سودش است بخواهد موضوع تعهد را از هر دو نفر متعهد و ضامن مطالبه کند باید ضمانت از نوع تضامنی را در قرارداد شرط کنند.

در غیر این صورت چون ضمانت از نوع مدنی است و نقل ذمه به ذمه محقق می شود، تعهد موضوع قرارداد به ضامن منتقل و فقط از ضامن قابل مطالبه است.

گرفتن وثیقه

در مواقعی، متعهد یا شخص ثالث برای اطمینان خاطر طلبکار از انجام تعهد، مالی را به وثیقه می گذارد به چنین عقدی، عقد رهن گفته می شود. وثیقه یکی از ضمانت اجراهای قراردادی است. اموالی چون ملک، خودرو و یا هر مال دیگری را می توان به عنوان وثیقه تعیین نمود.

خلاصه کلام

در هر قراردادی طرفین جهت استحکام و دوام بیشتر ضمانت اجراهایی را قرار می دهند. طرفی که تعهد به سودش است می تواند هر یک از این موارد را با توجه به توافقات فی مابین قرار دهد. ضمانت اجرای قرارداد عاملی جهت الزام متعهد به اجرای تعهدش در موعد مقرر می باشد.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱- چرا طرفین در قرارداد ضمانت اجرا قرار می دهند؟

به دلیل اینکه موجب اطمینان بیشتر از اجرای تعهدات در قرارداد می شود.

۲- آیا حق حبس در عقود رایگان جریان دارد؟

خیر، حق حبس در عقود معوض جاری است.

۳- آیا در قرارداد می توان شرط کرد اصل تعهد و خسارت خواسته شود؟

طرفین می توانند شرط کنند اصل تعهد و خسارت عدم انجام تعهد از متعهد اخذ شود.

۴- صاحب حق فسخ برای به هم زدن قرارداد چه اقدامی باید انجام دهد؟

باید اراده خود مبنی بر فسخ را به وسیله اظهارنامه به طرف قرارداد اعلام و سپس تایید فسخ را از دادگاه بخواهد.

۵- انفساخ قرارداد توسط چه کسی اعمال می شود؟

انفساخ یکی از ضمانت اجراهای قرارداد است که به موجب تراضی طرفین، انحلال عقد به طور خود به خود و با تحقق شرط فاسخ در آینده محقق می شود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *