مقایسه دعوی تخلیه با خلع ید

مقایسه دعوی تخلیه و خلع ید
زهرا شریفی

 

تخلیه عین مستاجر با انقضای مدت اجاره و عدم رضایت مالک بر ادامه تصرفات مستاجر درخواست می شود. خلع ید دعوایی است که مسبوق به رابطه قراردادی یا توافقی بین طرفین نمی باشد و تصرفات خوانده غیرقانونی است.

در ادامه وکیل ملکی تهران به طور کاربردی، به مقایسه تخلیه و خلع ید و بیان تفاوت‌ها و شباهت های آن دو می پردازد.

ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.

دعوی تخلیه چیست؟

تخلیه عین مستاجر با انقضای مدت اجاره و عدم رضایت مالک بر ادامه تصرفات مستاجر درخواست می شود. اجاره عقدی است لازم که ضمن آن مستاجر برای مدت معین (عرفاً یک سال) مالک منافع مورد اجاره می شود.

با پایان مدت، اگر طرفین توافق بر ادامه قرارداد داشته باشند، تمدید می گردد. در صورت عدم تمدید و عدم رضایت موجر بر ادامه تصرفات، مستاجر موظف است تخلیه کند.

چنانچه مستاجر بدون تمدید قرارداد به تصرفات خود ادامه دهد، موجر می تواند از طریق شورای حل اختلاف محل ملک، تخلیه عین مستاجره را درخواست کند. در صورتی که اجاره نامه مکتوب با امضای دو شاهد تنظیم شده باشد.

بیشتر بدانید:

تخلیه ملک مسکونی و مراحل آن

بهتر است موجر یک ماه قبل از اتمام مدت اجاره از طریق ارسال اظهارنامه قصد خود مبنی بر تمدید یا عدم تمدید قرارداد را به مستاجر اعلام نماید.

رسیدگی به دادخواست تخلیه اماکن مسکونی، فوری است. در این دعوی رای صادر نمی شود. بلکه دستور تخلیه صادر می شود که قطعی بوده و قابل تجدیدنظرخواهی نمی باشد. این در حالیست که در خلع ید دادگاه ماهیتاً به دعوا رسیدگی و تصمیم‌ می گیرد.

ممکن است، مستاجر مدعی تمدید شفاهی مدت یا عدم صحت قرارداد اجاره باشد. در این صورت می تواند دادخواست اثبات تمدید مدت یا جعلیت قرارداد را در دادگاه حقوقی مستقلاً ثبت نماید. ضمن آن درخواست توقیف عملیات اجرایی تخلیه تقاضا می شود.

خلع ید به چه معناست؟

خلع ید دعوایی است که مسبوق به رابطه قراردادی یا توافقی بین طرفین نمی باشد و تصرفات خوانده غیرقانونی است. مبنای این دعوا عدوانی و غیرقانونی بودن تصرفات خوانده است. اگر قرارداد یا هر نوع توافقی بین طرفین وجود داشته باشد، دعوی خلع ید قابل رسیدگی نمی باشد.

بیشتر بدانید:

خلع ید چیست؟ ارکان آن و مراحل دعوی

برای اقامه آن خواهان باید مستند دعوا را که سند مالکیت وی است را ضمیمه دادخواست نماید. که این مورد از تشابهات خلع ید و تخلیه می باشد.

ممکن است، دعوی خلع ید در مورد ملکی باشد که یک مالک دارد یا ملکی که بیش از یک مالک دارد و مشاعی است مانند ملک ورثه ای.

در مواردی یکی از وراث بدون رضایت بقیه، ملک مورث را تحت تصرف خود در می آورد.‌ در این صورت هر یک از ورثه می تواند دعوی خلع ید مشاعی تقدیم دادگاه حقوقی محل ملک نمایند. در این دعوا خواهان همه مالکین مشاعی را خوانده قرار می دهد.

تفاوت ها و شباهت های دو دعوی

میان دو دعوی تخلیه و خلع ید تفاوت هایی وجود دارد از این قرار:

۱- در تخلیه ملک استیجاری با رعایت شرایط قانونی دستور فوری یکهفته ای صادر می شود. اما دعوای خلع ید نیاز به رسیدگی ماهیتی دارد.

۲- مرجع صالح برای صدور دستور تخلیه شورای حل اختلاف محل ملک است. در خلع ید دادگاه حقوقی محل ملک صالح به رسیدگی است.

۳- دستور تخلیه قطعی و یک مرحله ای است. اما خلع ید دو مرحله ای و قابل اعتراض در دادگاه تجدیدنظر استان است.

۴- رسیدگی در تخلیه شکلی و در خلع ید ماهیتی است.

۵- در تخلیه قرارداد اجراه یا توافق بر تصرف ملک بین طرفین وجود دارد. در خلع ید هیچ قرارداد یا توافقی بین طرفین وجود ندارد.

۶- دستور تخلیه دعوای غیر مالی و خلع ید دعوای مالی است که‌ هزینه دادرسی بر اساس ارزش منطقه ای ملک محاسبه می گردد.

شباهت های این دو نهاد عبارتند از:

۱- هر دو در مال غیر منقول جریان دارد.

۲- در هر دو مالک رسمی دادخواست می دهد.

۳- در مورد هر دو ادامه تصرفات متصرف غیر قانونی است.

تخلیه ملک تجاری

تخلیه ملک تجاری در صورتی که در مورد سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت میان طرفین اختلافی نباشد مانند تخلیه مسکونی است. در غیر این صورت باید از طریق دادگاه حقوقی محل ملک تجاری دعوای تخلیه اقامه شود.

بیشتر بدانید:

تخلیه ملک تجاری طبق قانون ۱۳۷۶

رای وحدت رویه

طبق رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ – ۱۳۸۳/۱۰/۰۱ هیئت عمومی دیوان ‌عالی ‌کشور: خلع ید از اموال غیرمنقول فرع بر مالکیت است بنابراین طرح دعوای خلع‎ ید از زمین قبل از احراز و اثبات مالکیت قابل استماع نیست. بنا به مراتب و با توجه به ‎مواد ۴۶، ۴۷ و ۴۸ قانون ثبت اسناد و املاک رأی شعبه پنجم دادگاه تجدید نظر استان به نظر اکثریت اعضاء هیأت عمومی دیوان عالی کشور که با این نظر انطباق دارد صحیح و قانونی تشخیص می‎شود.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

۱- منشا حقوقی دو دعوی چیست؟

منشا دعوی خلع ید غیر قراردادی و سبب تخلیه قرارداد و تراضی طرفین است.

۲- در دعوی خلع ید اگر خواهان صرفا سند بنچاق داشته باشد تصمیم دادگاه چیست؟

ملک می بایست به نام خواهان در دفتر املاک ثبت شده باشد. صرف سند بنچاق کافی نیست.

۳- تصرفات در هر دو دعوی چگونه است؟

در مقایسه دعوی تخلیه با خلع ید، در هر دو تصرفات بدون رضایت مالک است.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *