- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
جهیزیه اسباب و اثاثیه منزل مشترک است که در شروع زندگی توسط خانواده دختر طبق عرف خریداری و به منزل زوج آورده می شود. جهیزیه در قانون ایران تعریف نشده است. آوردن جهاز نوعی انتفاع برای مرد در استفاده از آن ایجاد می کند. بدون اینکه مرد مالک وسایل شود.
انتفاع بدین معناست که شخصی از مال دیگری استفاده مجانی کند بدون اینکه اصل مال از بین برود مانند حق انتفاع از خانه.
در این مقاله وکیل خانواده به طور کاربردی در مورد جهیزیه زوجه و نحوه استرداد آن می گوید.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
فهرست مطالب
مراحل دعوی استرداد جهیزیه
- دادگاه صالح به رسیدگی، شورای حل اختلاف محل اقامت زوجه است.
- دعوی استرداد جهیزیه، دعوی مالی است. هزینه دادرسی ۲/۵ درصد مبلغی است که خواهان در ستون خواسته تقویم می کند.
- شناسنامه، کارت ملی، عقد نامه، لیست سیاهه جهیزیه یا شهادت شهود پیوست دادخواست می شود.
- خواسته، استرداد جهیزیه، بدواً صدور قرار تامین خواسته، مطالبه هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل است.
- ابتدا قرار تامین خواسته صادر و اجرا سپس ابلاغ می شود.
- مرجع قضایی با توجه به لیست سیاهه و امضای زوج ذیل آن و در صورت فقدان سیاهه، شهادت شهود مبنی بر مالکیت خواهان بر اثاثیه به دعوی رسیدگی می کند. همچنین در صورت وجود سایر ادله آنها را بررسی می نماید سپس حکم استرداد جهیزیه را صادر می کند. حکم صادره ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی است.
- پس از قطعیت، حکم به درخواست محکوم له اجرا می شود.
جهیزیه زن
جهیزیه اسباب و اثاثیه منزل مشترک است که در شروع زندگی توسط خانواده دختر طبق عرف خریداری و به منزل زوج آورده می شود.
با بردن جهیزیه به منزل مشترک، زن این اجازه را می دهد که شوهر و فرزندانش از آنها استفاده کنند. زوجه قانوناً تکلیفی به بردن جهیزیه به خانه شوهر ندارد. طبق عرف، جهاز با زن است.
اگر خانواده زوجه به لحاظ تنگدستی توان خرید جهیزیه را نداشته باشند، مرد مکلف به تامین وسایل زندگی می گردد.
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی یکی از مصادیق نفقه زوجه، اسباب و اثاثیه منزل مشترک است. در صورت عدم فراهم نمودن اثاثیه، زن می تواند الزام مرد به تامین اثاث البیت را از دادگاه مطالبه کند.
بیشتر بدانید:
مالکیت زن بر جهیزیه
زن با بردن جهیزیه به منزل مرد، صرفا اجازه استفاده از آن را می دهد بدون اینکه مالکیتی به مرد منتقل شود.
ممکن است، بعد از مدتی بین زن و مرد در مورد اینکه مالک وسایل چه کسی است اختلاف شود. آنچه از اسباب و اثاثیه که عرفا اختصاص به مرد دارد متعلق به مرد و آنچه اختصاص به زن دارد تعلق به زن دارد. وسایلی که مشترکا استفاده می شود جزء اموال مشترک زوجین می باشد.
قرار تامین خواسته در استرداد جهیزیه
دعوی استرداد جهیزیه پس از وقوع اختلاف بین زوجین اقامه می شود. زوجه از بیم اینکه اسباب و اثاثیه حیف و میل نشود، ضمن دادخواست استرداد جهیزیه، صدور قرار تامین خواسته را درخواست می کند.
دعوی استرداد جهیزیه مستند به سند رسمی نمی باشد و مستند آن سند عادی مانند سیاهه یا فاکتور خرید است. لذا خواهان باید قبل از صدور قرار تامین خواسته، مبلغی وجه نقد بابت خسارت احتمالی بنابه تشخیص دادگاه به صندوق دادگستری بسپرد.
پس از سپردن وجه، قرار تامین خواسته صادر و اجرا می شود. اجرای قرار بدون ابلاغ به زوج صورت می گیرد.
ضمن اجرای قرار تامین خواسته، وسایل زوجه طبق لیست سیاهه صورت برداری شده و به امضای زوجه و زوج (در صورت حضور زوج) و مامور اجرا می رسد. با اجرای قرار، تا زمان استرداد و بیرون بردن جهاز، اثاثیه حیف و میل نمی شود.
بیشتر بدانید:
اگر دادخواست از سوی خواهان مسترد شود به درخواست او، خسارت احتمالی مسترد می شود. در صورت صدور حکم بر استرداد و اجرای آن، به درخواست زن خسارت احتمالی به وی مسترد می گردد.
لیست سیاهه جهیزیه
لیست سیاهه صورت جلسه ای است که در زمان آوردن جهیزیه به منزل زوج، تنظیم می شود. ضمن آن تعداد، اقلام و مبالغ ذکر و به امضای زوجین و حاضرین می رسد. لیست سیاهه سندی عادی است که در زمان وقوع اختلاف در اقلام جهزیه می توان به آن استناد نمود.
با وقوع اختلاف که به موجب آن زوجه تصمیم می گیرد جهیزیه را مسترد کند، از طریق این لیست مالکیت خود نسبت به اثاثیه را ثابت می کند. در دعوی استرداد جهیزیه، زوجه باید ثابت کند اثاثیه موجود است، در منزل مشترک قرار دارند و مالکیت خود را نسبت به آنها ثابت کند. در این صورت حکم بر استرداد صادر می شود.
گاهی، مرد ادعا می کند لیست سیاهه جعلی است. در این صورت به درخواست زوجه، موضوع به کارشناس خط و امضا جهت تایید اصالت سند و امضاهای آن ارجاع می شود.
اگر اصالت سند تایید شد، حکم به استرداد جهیزیه صادر می شود در غیر اینصورت دعوی رد می شود. پرداخت هزینه کارشناسی با زوجه است. کارشناسی فقط روی اصل سیاهه امکانپذیر است.
بیشتر بدانید:
عدم ارائه سیاهه جهیزیه
گاهی اوقات، خواهان لیست سیاهه ندارد، مفقود شده و یا از ابتدا تنظیم نشده است. در اینجا به ضمیمه دادخواست، دلایل کافی مبنی بر مالکیت بر جهیزیه را پیوست می کند.
از جمله دلایل شهادت شهود و فاکتور خرید به نام زوجه یا پدرش است. اگر دلیلی به دادگاه ارائه نگردد زوج می تواند اسباب و اثاثیه را به متعلق به خود معرفی کند در اینصورت دعوی استرداد جهیزیه رد می شود.
اجرای حکم استرداد جهیزیه
پس از قطعیت حکم، زن درخواست اجرای حکم می کند. در اجرای احکام، پرونده اجرائی تشکیل می شود. مراتب استرداد اجرای حکم به موجب برگ اجرائیه به مرد ابلاغ می شود. زوج باید ظرف ده روز حکم را اجرا کند در صورت عدم اجرا، با درخواست زن، حکم اجرا و اثاثیه مسترد می شود.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور خانوادگی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۰۲۱۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
ماده ۶۳ قانون اجرای احکام مدنی
از اموال منقول موجود در محل سکونت زوجین آنچه معمولاً و عادتاً مورد استفاده اختصاصی زن باشد متعلق به زن و آنچه مورد استفاده‌اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررات این قانون مشترک بین آنان محسوب می‌شود مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد.
ماده ۷۲ آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء
هرگاه متعهد یکی از زوجین باشد که در یک خانه زندگی می نمایند؛ از اثاث البیت آنچه که عادتاً مورد استعمال زنانه است، ملک زن و آنچه عادتاً مورد استعمال مردانه است، ملک شوهر و مابقی مشترک بین زوجین محسوب خواهد شد مگر اینکه خلاف ترتیب فوق ثابت شود.
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا درجریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است درموارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:
الف- دعوا مستند به سند رسمی‌باشد.
ب- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد.
ج- در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.
د- خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد اید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد.
تبصره- تعیین میزان خسارت احتمالی، با درنظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که درخواست تامین را می پذیرد. صدور قرار تامین موکول به ایداع خسارت خواهد بود.
ماده ۱۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی
در صورتی که قرار تامین اجرا گردد و خواهان به موجب رای قطعی محکوم به بطلان دعوا شود و یا حقی برای او به اثبات نرسد، خوانده حق دارد ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، خسارتی را که از قرار تامین به او وارد شده است با تسلیم دلایل به دادگاه صادرکننده قرار، مطالبه کند. مطالبه خسارت دراین مورد بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی وپرداخت هزینه دادرسی صورت می‌گیرد.
مفاد تقاضا به طرف ابلاغ می‌شود تا چنانچه دفاعی داشته باشد ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ با دلایل آن راعنوان نماید. دادگاه در وقت فوق العاده به دلایل طرفین رسیدگی و رای مقتضی صادرمی نماید. این رای قطعی است. در صورتی که خوانده درمهلت مقرر مطالبه خسارت ننماید وجهی که بابت خسارت احتمالی سپرده شده به درخواست خواهان به او مسترد می‌شود.
سوالات متداول
۱- اگر اصل لیست سیاهه نزد زن نباشد، می توان اقامه دعوی نمود؟
زوجه می تواند اقامه دعوی کند. چنانچه مرد انکار کند که چنین سندی امضاء نشده، اگر دلیل دیگری نباشد دعوی رد می شود.
۲- اگر مستند زوجه شهادت شهود باشد چه موقع باید آنها را معرفی کند؟
در این صورت خواهان در دادخواست اسامی شهود را ذکر می کند.
۳- آیا وسایلی که مرد به عنوان شیربها می آورد قابل استرداد است؟
این وسایل مانند بقیه اثاثیه که به عنوان جهاز آورده شده است در مالکیت زن بوده و قابل استرداد است.
۴- مزیت توقیف جهیزیه قبل از استرداد چیست؟
برای جلوگیری از حیف و میل و از بین رفتن اسباب توسط مرد، زوجه ابتدا آنها را توقیف می کند.
۵- اگر مرد جهیزیه را مخفیانه خارج کند آیا مرتکب جرم شده است؟
این موضوع جرم نیست. زن می تواند دادخواست مطالبه خسارات وارده را اقامه نماید.
