حقوق خریدار در معامله مال غیر

حقوق خریدار در معامله مال غیر
زهرا شریفی

 

خریدار معامله مال غیر دارای حقوقی است که در قانونی پیش بینی شده است. هر معامله ای که طرفین منعقد می کنند در آن منافع خود را دنبال می کنند. از نظر حیات حقوقی معاملات سه ‌نوع هستند صحیح، غیرنافذ و باطل. معامله مال غیر یا فضولی از نوع غیر نافذ می باشد.

در ادامه به طور کاربردی به تعریف معامله مال غیر یا مستحق للغیر و شرایط آن و حقوق خریدار در این نوع معاملات پرداخته شده است.

بعلاوه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.

معامله فضولی

معامله فضولی معامله ای است که شخص بدون اینکه مالک باشد یا نمایندگی از طرف مالک داشته باشد، مبیع را مورد معامله قرار دهد. عقد به این‌ شکل صحیح است اما غیر نافذ. عقد غیرنافذ عقدی است که از نظر استحکام حقوقی بین عقد صحیح و باطل قرار می گیرد.

معامله باطل معامله ای است که فاقد هرگونه حیات و آثار حقوقی است. به این معنا که از ابتدا هیچ آثار حقوقی بر آن بار نمی شود مانند اینکه اصلا عقدی شکل نگرفته است.

بیشتر بدانید:

معامله فضولی چیست؟

معامله صحیح همه شرایط اعتبار و صحت معاملات را دارد. موارد صحت معاملات در ماده ۱۹۰ قانون مدنی ذکر شده است.

این ماده چهار شرط اساسی که هر عقدی باید داشته باشد را نام برده است. در معامله مال غیر شرایط صحت قرارداد وجود دارد. ولی باید به تایید مالک نیز برسد والا معامله از ابتدا باطل می باشد.

حقوق خریدار جاهل به معامله مال غیر

خریدار (انتقال گیرنده) معامله فضولی ممکن است جاهل به مال غیر بودن مورد معامله باشد. ممکن است در زمان قرارداد عالم و آگاه به آن باشد.

اگر خریدار جاهل به معامله مستحق للغیر باشد، علاوه بر استرداد ثمن پرداختی، حق مطالبه خسارات و غرامات وارده را نیز از فروشنده فضول خواهد داشت.

بیشتر بدانید:

غرامت ناشی از معامله مال غیر

گاهی اوقات، طرفین در قرارداد پیش بینی می کنند در صورتی که مورد معامله مستحق للغیر باشد، فروشنده مبلغ معینی علاوه بر ثمن دریافتی به خریدار جاهل پرداخت کند.

در این جا با توجه به اینکه صحت با بطلان شرط از عقد تبعیت می کند در صورت بطلان قرارداد، بالتبع شرط ضمن آن نیز باطل می گردد.

در معامله مال غیر عقد باطل است. ممکن است طرفین ضمن عقد، شرط را مستقل از عقد تعریف کنند. از سویی از اوضاع و احوال حاکم بر قرارداد چنین چیزی برداشت شود. در این صورت دادگاه مطابق خسارت و وجه التزام ضمن عقد خوانده را محکوم خواهد نمود.‌

حقوق خریدار عالم به معامله مال غیر

در مواردی خریدار در زمان معامله عالم به فضولی بودن و مستحق للغیر بودن قرارداد است. در این صورت فقط حق دریافت ثمن پرداختی را از انتقال دهنده عین یا منافع فضولی خواهد داشت.

چنین خریداری با این اوصاف نمی تواند از فروشنده غرامت بگیرد. اگر مال غیر چند دست معامله شده باشد، همه معاملات غصبی بوده و فروشندگان ضامن عین یا منافع مال می باشند.

بیشتر بدانید:

تفسیر رای وحدت رویه شماره ۸۱۱ دیوان عالی کشور

در هر حال خواه خریدار عالم باشد خواه جاهل، می بایست بطلان معامله و ابطال سند رسمی نیز در صورت انتقال رسمی ملک، از دادگاه درخواست شود.

جرم فروش مال غیر

در معامله مال غیر علاوه بر اقامه دعوی ابطال معامله توسط هر یک از مالک و خریدار، مالک حق شکایت کیفری جرم انتقال مال غیر علیه فروشنده فضولی و خریدار عالم به مال غیر را خواهد داشت.

در این صورت خریداری که آگاه و عالم به معامله مال غیر بوده شریک جرم محسوب می گردد. این جرم دارای دو جنبه عمومی و خصوصی است. جنبه عمومی آن حبس ۱ تا ۷ سال و جزای نقدی معادل مال برده شده و از نظر جنبه خصوصی رد مال برده شده می باشد.

خریدار جاهل به معامله فضولی نه تنها خود مسئولیت کیفری ندارد بلکه می تواند تحت عنوان کلاهبرداری علیه انتقال دهنده شکایت نماید.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

۱- آیا خریدار عالم به معامله مال غیر مرتکب جرمی شده است؟

با احراز شرایط تحقق جرم، شریک جرم محسوب شده و مجازاتی همانند انتقال دهنده دارد.

۲- اصل بر علم خریدار در زمان معامله است یا جهل وی؟

اصل بر جهل خریدار است. علم وی باید از سوی خواهان ثابت شود.

۳- آیا خسارات وارده قابل مطالبه است؟

از جمله حقوق خریدار در معامله مال غیر اخذ ثمن و غرامات وارده است.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *