- دعوی خلع ید به استناد سند عادی - 2025-02-19
- دعوی خلع ید زمین کشاورزی - 2025-02-17
- شرایط تحقق ارث - 2025-02-15
خلع ید زمین کشاورزی یکی از دعاوی ملکی است که به موجب آن، مالک رسمی زمین درصدد بیرون کردن متصرف غیر قانونی از زمین زراعی است. شخصی که به طور عدوانی و غاصبانه زمین دیگری را تحت تصرف خود درآورد بدون اینکه مالکیت داشته یا از سوی مالک یا نماینده قانونی وی اذن در استفاده زمین داشته باشد با توجه به نامشروع بودن اعمالش با مطالبه مالک و حکم دادگاه، از زمین خلع ید می‌شود. در ادامه وکیل ملکی در تهران خلع ید از زمین کشاورزی را بیان می‌کند.
مراحل دعوی خلع ید از زمین کشاورزی
▪︎ دادگاه حقوقی محل ملک به دعوی رسیدگی می‌نماید.
▪︎ دعوی مالی است و هزینه دادرسی معادل ۳/۵ درصد ارزش منطقه‌ای ملک پرداخت می‌شود.
▪︎ خواهان دعوی، مالک یا یکی از مالکین زمین کشاورزی است. خوانده، متصرف (متصرفین) عدوانی است. اگر ملک مشاع است و بیش از یک مالک دارد متصرف غیر قانونی و سایر مالکین مشاعی، خوانده قرار می‌گیرند.
▪︎ خواسته دعوی: خلع ید زمین کشاورزی به پلاک ثبتی و مشخصات …، اجرتالمثل ایام تصرف از تاریخ … تا اجرای حکم، قلع و قمع زراعت و خسارات دادرسی است.
▪︎ مدارک و دلایل دعوی خلع ید زمین کشاورزی: تصویر مصدق سند مالکیت خواهان، صورت‌جلسه تامین دلیل مبنی بر تصرفات خوانده، شهادت شهود و سایر ادله موجود است.
▪︎ دادگاه در دعوی خلع ید ابتدا مالکیت خواهان را از اداره ثبت محل استعلام می‌گیرد پس از آن به دعوی رسیدگی می‌کند.
▪︎ دادگاه با ارجاع دعوی به کارشناس، دستور بازدید از محل و نحوه تصرفات خوانده و مدت آن را صادر می‌کند.
خلع ید مشاعی زمین کشاورزی
ممکن است زمین کشاورزی بیش از یک مالک رسمی داشته باشد. در اینجا اگر شخص یا اشخاصی بدون اجازه مالک زمین را تصرف کرده و کشت کنند هر یک از مالکین می‌توانند دعوی خلع ید مشاعی علیه متصرف یا متصرفین در دادگاه اقامه نموده و بیرون کردن متصرف را تقاضا نمایند. برای مثال، در خصوص ملک ورثه‌ای که هنوز تقسیم ترکه صورت نگرفته و وراث مالکین مشاعی زمین هستند، غصب‌کننده زمین و همه مالکین طرف دعوی قرار می‌گیرند.
اجرای حکم خلع ید زمین کشاورزی
طبق ماده ۴۸ قانون اجرای احکام مدنی، در صورتی که در ملک مورد حکم خلع ید زراعت شده و تکلیف زرع در حکم معین نشده باشد به ترتیب زیر رفتار می‌شود:
اگر موقع برداشت محصول رسیده باشد محکوم‌علیه باید فوراً محصول را بردارد والا دادورز (مامور اجرا) اقدام به برداشت محصول نموده و هزینه‌های مربوط را تا زمان تحویل محصول به محکوم‌علیه از او وصول می‌نماید. هرگاه موقع برداشت محصول نرسیده باشد اعم از اینکه بذر روییده یا نروییده باشد محکوم‌له مخیر است که بهای زراعت را بپردازد و ملک را تصرف کند یا ملک را تا زمان رسیدن محصول به تصرف محکوم‌علیه باقی بگذارد و اجرتالمثل بگیرد. تشخیص بهای زراعت و اجرتالمثل با دادگاه خواهد بود و نظر دادگاه در این مورد قطعی است.
ماده ۴۸ قانون اجرای احکام مدنی در صورتی اجرا می‌شود که: اولاً زمین توسط متصرف غصب شده و در آن کشت و زرع کرده باشد؛ ثانیاً حکم خلع ید صادر و قطعی شده باشد؛ ثالثاً دادگاه در ضمن حکم، تکلیف زراعت و قلع و قمع آن را روشن نکرده باشد. این ماده بیان می‌کند اگر محکوم‌له (کسی که حکم به نفع وی صادر شده است) بخواهد حکم را اجرا و زمین را تحت تصرف خود بگیرد باید:
– بهای زراعت را طبق نظر کارشناس به متصرف پرداخت نماید و یا
– اجازه دهد محصول تا زمان برداشت روی زمین بماند که در این صورت اجرتالمثل این مدت را با نظر کارشناس دریافت می‌نماید.
سخن پایانی
در بسیاری مواقع زمین زراعی شخص توسط شخص یا اشخاصی مورد تصرف قرار می‌گیرد در این صورت مالک پس از اطلاع از وضعیت موجود، حق دارد دعوی خلع ید بر علیه متصرف مطرح و وی را از زمین بیرون کند. با توجه به پیچیدگی دعوی و در صورت نیاز به وکیل متخصص ملکی با شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۰۲۱۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس حاصل نمایید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- اگر خوانده مبایعه‌نامه ارائه و ادعای مالکیت زمین را نماید تصمیم دادگاه چیست؟
در صورتی که خوانده در دعوی خلع ید از زمین کشاورزی مبایعه‌نامه یا هر نوشته‌ای ابراز نماید و مالکیت خوانده احراز شود، حکم بر بطلان دعوی خواهان صادر می‌شود.
۲- نحوه اجرای حکم خلع ید املاک مشاعی چگونه است؟
در مرحله اجرای احکام، طبق ماده ۴۳ قانون اجرای احکام مدنی از کل ملک خلع ید شده، ملک پلمپ شده و کلید ملک نزد دادورز قرار می‌گیرد. سپس بر اساس قانون افراز و فروش املاک مشاعی ملک فروخته و سهم هر یک از مالکین پرداخت می‌شود.
۳- آیا مالک می‌تواند قلع و قمع محصول را از دادگاه تقاضا کند؟
مالک در دعوی خلع ید زمین کشاورزی، می‌تواند قلع و قمع محصول را درخواست نماید. در این صورت دادگاه به خواسته خواهان رسیدگی کرده و حکم به آن صادر می‌کند.