- گذشت منجز و مشروط (معلق) – عدول از گذشت - 2024-10-09
- تاثیر گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت - 2024-10-09
- تشدید و تخفیف قرار تامین کیفری - 2024-10-07
خلع ید مشاعی مستاجر ملک موقوفه با حصول شرایط قانونی و از سوی اشخاص ذینفع امکانپذیر است. خلع ید مشاعی عبارت است از بیرون کردن متصرف غیرقانونی از ملک توسط یکی از مالکین رسمی. عقد وقف ممکن است نسبت به مال منقول و غیرمنقول محقق شود.
وقف عبارت است از عین مال حبس و منافع تسبیل شود. وقف دو نوع است عام خاص. در وقف عام موقوف علیهم غیر محصور و وقف بر امور خیریه و مصارف عام المنفعه است. وقف خاص محصور و دارای افراد معین است.
وکیل ملکی می گوید، طبق قانون اداره اوقاف عرصه ملک وقفی را در قبال اخذ حق پذیره به مدت چندساله اجاره می دهد.
در این صورت مستاجر موقوفه در صورت پیش بینی حق احداث بنا در قرارداد، می تواند بر روی عرصه بنا ساخته و سند رسمی اخذ کند.
اقامه دعوی خلع ید مشاعی ملک موقوفه مستلزم این است که اولاً خواهان مالک رسمی باشد ثانیاً نسبت به عین مال ذینفع باشد.
نشست قضایی
استان کرمان/ شهر زرند
تاریخ برگزاری ۱۳۹۶/۰۷/۲۷
موضوع: خلع ید مشاعی مستاجر ملک موقوفه
پرسش
خانم الف زمینی را از سال ۸۵ به مدت ۱۵ سال از اداره اوقاف اجاره می نماید و مستاجر اوقاف بر زمین می شود . سپس همسر الف اقدام به ایجاد اعیانی بر عرصه ای که متعلق به اوقاف است می کند ( فرض مساله اطلاع و اجازه موجر و مستاجر عرصه است ) بعد از چند سال همسر الف فوت می کند . حال خانم الف به طرفیت سایر ورثه دعوای خلع ید مشاعی طرح می کند. وارد بودن یا نبودن دعوای ایشان را در مورد خلع ید مشاعی هم بر عرصه و هم بر اعیان بررسی نمایید.
نظر هیئت عالی
نظر به این که زوجه حق عینی بر اعیانی احداث شده توسط زوج در عرصه ی موقوفه را ندارد و از سوی دیگر خلع مشاعی یا مفروزی در عرصه و اعیان فرع بر اثبات مالکیت است و زوجه صرفاً نسبت به منافع عین موقوفه ( عرصه ) مالکیت نسبی دارد؛ لذا چنین حقی برای وی متصور نیست؛ بلکه حق مطالبه اجرت المثل و نیز بهای ثمن اعیانی را از ماترک متوفی ( اعیانی احداث شده در عرصه ی موقوفه ) را دارد.
نظر اکثریت
رکن اساسی دعوای خلع ید، مالکیت خواهان بر عین مال است. در فرض سوال چون خانم الف بر عین اعیانی و عرصه، مالکیت ندارد پس دعوای خلع ید مسموع نیست. زوجه بر عین اعیانی احداث شده توسط زوج مالکیت ندارد و فقط راجع به یک هشتم قیمت اعیانی حق دارد نه برعین آن. راجع به عرصه نیز چون مستاجر اوقاف است و فقط منافع عرصه را مالک است نه عین عرصه. پس دعوای خلع ید بر عرصه نیز مسموع نیست. البته به نظر میرسد دعوای خلع ید وی بر عرصه نیز بر فرض ثبوت ، اثر قانونی نداشته باشد. زیرا خلع ید عرصه موجب خلع ید اعیانی است که سایر ورثه به عنوان مالکیت بر آن وضع ید داشته و در واقع ملک آنان است. به عبارت دیگر برفرض صدور حکم بر خلع ید عرصه این حکم قابلیت اجرایی مادی ندارد. زیرا ید ورثه را بر بنای احداثی نمیتوان خلع کرد پس خلع ید عرصه امکان اجرایی ندارد .
نظر اقلیت
گرچه دعوای خلع ید خانم الف بر اعیانی به دلیل فقدان مالکیت و حق بر عین اموال غیرمنقول مسموع نیست لکن درخصوص عرصه، خانم الف به عنوان مستاجر مالک منافع است. در دعوای خلع ید صرف مالکیت کافی است و مالکیت بر عین ملاک نیست. ازطرف دیگر بنا بر نظریه نمایندگی مستاجر نماینده موجر یعنی اداره اوقاف است و طرح دعوای خلع ید برعرصه به نمایندگی از اوقاف به عنوان مالک عین و اصالتا از جانب خود به عنوان مالک منافع صحیح است. همچنین حکم خلع ید عرصه نیز قابلیت اجرایی دارد زیرا خلع ید ورثه از عرصه مستلزم ازبین بردن اعیانی است. زیرا ساخت اعیانی برعرصه خود نوعی وضع ید است. لذا با حکم خلع ید عرصه برای خانم الف دو حق است یا بنا را نگهدارد و اجرت المثل از ورثه بخواهد یا اعیانی را قلع کند.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید. همچنین برای تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
سوالات متداول
۱- هزینه دادرسی دعوی خلع ید مشاعی چه میزان است؟
هزینه دادرسی معادل ۳/۵ درصد ارزش منطقه ای ملک است.
۲- ملک مشاعی چه ملکی است؟
ملکی است که ششدانگ آن متعلق به بیش از یکنفر باشد.
۳- چرا زوجه نمی تواند درخواست خلع ید ملک ورثه ای را نماید؟
خلع ید ملک مشاعی توسط زوجه پذیرفته نیست. چراکه زوجه حق مطالبه ثمن مال غیرمنقول را دارد نه عین.
