- دعوی خلع ید به استناد سند عادی - 2025-02-19
- دعوی خلع ید زمین کشاورزی - 2025-02-17
- شرایط تحقق ارث - 2025-02-15
دعوی خلع ید با سند عادی در دادگاه مستلزم اثبات مالکیت خواهان و احراز تصرف غیر قانونی خوانده از طریق ادله و مدارک ابرازی می‌باشد. سند عادی در مقابل سند رسمی از استحکام و ثبات کمتری برخوردار است. از این رو چون نوسته‌ای عادی به دادگاه ارائه می‌شود خواهان می‌بایست ابتدا مالکیت و حقانیت خود را ثابت نماید سپس نوبت به بررسی اقدامات خوانده در ملک خواهان می‌رسد. در این مقاله بهترین وکیل ملکی تهران موارد و شرایط دعوی خلع ید به استناد سند عادی را بیان می‌کند.
شرایط دعوی خلع ید با سند عادی
اگر کسی ملک دیگری را به ناحق تحت تصرف و استیلاء خود درآورد مالک حق دارد با طرح دعوی و صدور حکم، متصرف را از ملک بیرون نماید. طبق رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ مورخ ۱۳۸۳/۱۰/۱ دیوان عالی کشور، خلع ید از اموال غیر منقول فرع بر مالکیت است بنابراین طرح دعوی خلع ید از زمین قبل از احراز و اثبات مالکیت قابل استماع نیست. بر اساس رای وحدت رویه خواهان در دعوی خلع ید باید سند رسمی داشته باشد.
اما این امر از بین برنده حق شخصی که سند رسمی ندارد، نمی‌باشد. اگر ملک کسی مورد تصرف عدوانی اغیار واقع شود و ملک سند رسمی نداشته باشد، در اینجا مالک می‌تواند دعوی را به استناد سند عادی مطرح نماید. از آنجا که ملک فاقد سابقه ثبتی در اداره ثبت است و در دفتر املاک به نام کسی ثبت نشده است لذا خواسته‌های دعوی شامل اثبات مالکیت و خلع ید است. در این موارد دادگاه ابتدا به خواسته اثبات مالکیت رسیدگی و پس از اثبات آن به بررسی تصرفات خوانده می‌پردازد.
خواهان می‌تواند ضمن دعوی خلع ید یا پس از آن، اجرت‌المثل ایام تصرف را نیز مطالبه نماید. دادگاه پس از احراز مالکیت و اثبات تصرف غاصبانه متصرف، بر مبنای نظر کارشناس، رای به اجرت‌المثل ایام تصرف می‌دهد. بهتر است مالک قبل از طرح دعوی اظهارنامه مبنی بر خلع ید از ملک به متصرف ارسال نماید. چرا که از این طریق علاوه بر اینکه خود را مالک معرفی می‌کند، عواقب ادامه تصرفات غاصبانه متصرف را به وی گوشزد می‌کند.
نحوه اثبات دعوی خلع ید با سند عادی
طبق ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی ادله اثبات دعوی به ترتیب اهمیتشان عبارتند از: اقرار، اسناد کتبی، شهادت، امارات و قسم.
به موجب ماده فوق اسناد کتبی شامل سند عادی و رسمی می‌باشد که بعد از اقرار قرار گرفته است. ممکن است خوانده در جلسه رسیدگی یا به موجب لایحه یا خارج از دادگاه به تصرف غیر قانونی خود اقرار نماید، در این صورت کفایت ادله اعلام شده و دادگاه بر اساس آن رای به خلع ید صادر می‌نماید. اقرار خارج از دادگاه باید از طریق شهادت شهود یا اگر به موجب پیامک باشد با ارائه تصویر آن اثبات گردد.
با توجه به اصل صحت عقود و حاکمیت اراده طرفین، ابراز سند عادی که حاوی طرفین قرارداد و ثمن و مورد معامله بدون اینکه مجهول باشند بیانگر مالکیت خواهان است مگر دادگاه لازم ببیند شهادت شهود هم اخذ شود یا ثمن پرداختی ارائه گردد. ممکن است خوانده دعوی به سند عادی ایراد بگیرد و با مالک قلمداد کردن خود، درصدد کمرنگ نمودن مالکیت خواهان برآید. از این رو باید با دفاع مناسب و موثر، مالکیت به موجب سند عادی را ثابت نمود.
ممکن است شخصی مدعی مالکیت به موجب قرارداد یا توافق شفاهی باشد. در این صورت دعوی اثبات وقوع بیع ملک و خلع ید به استناد شهادت شهود و سایر ادله موجود مطرح می‌نماید.
نتیجه‌گیری
دعوی خلع ید ممکن است با سند عادی یا رسمی مطرح شود. در صورت وجود سند مالکیت رسمی، دیگر نیازی به اثبات مالکیت نیست چون سند رسمی نزد دادگاه دارای حجیت است. اما در صورت فقدان سند رسمی، خواهان می‌بایست علاوه بر اثبات تصرفات غاصبانه خوانده، مالکیت خود را نیز در دادگاه ثابت نماید. جهت برقراری ارتباط با وکیل ملکی با شماره ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ تماس حاصل فرمایید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- آیا می‌توان در دعوی خلع ید، تقاضای دستور موقت نمود؟
خواهان می‌تواند در این دعوی جهت جلوگیری از ادامه تصرف غیر قانونی خوانده، درخواست دستور موقت نماید.
۲- دعوی اثبات مالکیت مالی است یا غیر مالی؟
دعوی اثبات مالکیت در دعوی خلع ید به استناد سند عادی، دعوی مالی است. هزینه دادرسی معادل ۳/۵ درصد مبلغ تقویم خواسته پرداخت می‌شود.
۳- آیا در این دعوی دادگاه موضوع را به کارشناس ارجاع می‌دهد؟
دادگاه جهت احراز تصرفات خوانده در دعوی خلع ید، موضوع را به کارشناس ارجاع می‌دهد. پرداخت هزینه کارشناسی یکنفره با خواهان و در صورت اعتراض به نظریه کارشناس، پرداخت هزینه با معترض است.