- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
طبقه دوم ارث شامل اجداد متوفی، برادر و خواهر و فرزندان آنها می شود. در صورتی طبقه دوم ارث می برند که از طبقه اول هیچ وارثی وجود نداشته باشد. اجداد در دسته اول و برادر و خواهر و فرزندان آنها در دسته دوم قرار دارند هیچ یک دیگری را از ارث محروم نمی کند.
وراث طبقه دوم برخی به فرض و برخی به قرابت ارث می برند. خویشاوندان امی (مادری) به فرض و خویشاوندان ابوینی و ابی (پدری تنی و ناتنی) به قرابت ارث می برند.
ماده ۹۱۶ قانون مدنی: هرگاه برای میت وارث طبقه اولی نباشد ترکه او به وراث طبقه ثانیه می رسد.
در این مقاله وکیل ارث تهران نحوه تقسیم ارث طبقه دوم را بیان می کند. همچنین برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
قواعد ارث اجداد
فهرست مطالب
اجداد، وراث دسته اول از طبقه دوم است که در کنار خواهر و برادر متوفی ارث می برند. اجداد و جدات به لحاظ خویشاوندی از سوی پدر یا مادر به دو گروه ابی یا پدری و امی یا مادری تقسیم می شوند.
پدر و مادر پدر متوفی تا هر چقدر بالاتر رود اجداد و جدات ابی هستند و پدر و مادر مادر متوفی تا هر چقدر بالاتر رود اجداد و جدات مادری یا امی متوفی می باشند. اجداد دارای درجات هستند اجداد و جدات نزدیکتر به متوفی آنهایی که دورترند را از ارث محروم می کنند.
در صورتی که اجداد و جدات پدری و مادری با هم وجود داشته باشند هیچ یک مانع ارث بردن دیگری نمی شوند. اجداد و جدات پدری یا ابی سهم الارث پدر متوفی و جدات مادری یا امی سهم الارث مادر متوفی را می برند. اگر پدری باشند به نسبت دو به یک ارث می برند. اگر مادری و امی باشند به تساوی سهم می برند.
بیشتر بدانید:
جد و جده مادری همیشه به فرض ارث می برند و طبق قانون سهامشان از ترکه مشخص است خواه تنها باشند یا متعدد یک سوم ترکه ارث می برند. دو سوم دیگر به پدری می رسد که به نسبت دو به یک میانشان تقسیم می شود.
اگر وارث جد و جده ابی باشند تمام ترکه به قرابت و به نسبت دو به یک بینشان تقسیم می شود. اگر امی باشند تمام ترکه به صورت یک سوم به فرض و بقیه به رد و به تساوی بینشان تقسیم می شود.
اگر جد و جده ابی با امی باشند یک سوم به امی و به تساوی تقسیم می شود و دو سوم به ابی به نسبت دو به یک تقسیم می گردد.
اگر جد یا جده ابی با جد یا جده امی باشند یک سوم به امی و دو سوم به ابی می رسد.
برادر و خواهر و اولاد آنها
برادر و خواهر که از یک پدر و مادر یا از یک پدر یا از یک مادر متولد شده اند در دسته دوم و درجه اول از طبقه دوم وراث قرار می گیرند. فرزندان آنها درجه دوم و فرزند فرزند آنها در درجه سوم از دسته دوم قرار می گیرند. با وجود درجه قبلی درجه بعدی ارث نمی برد.
برادر و خواهر به سه گروه ابوینی یا پدر و مادری، ابی یا پدری و امی یا مادری تقسیم می شوند. اگر ابوینی و ابی و امی هر سه با هم باشند ابوینی و امی ارث می برند و ابی از ارث محروم می شود.
هیچ یک از اخوه پدر و مادری و پدری نمی توانند اخوه مادری را از ارث محروم کنند. برادر و خواهر پدر و مادری و پدری هیچگاه با هم ارث نمی برند در این صورت پدری از ارث محروم می شود.
بیشتر بدانید:
ماده ۹۱۸ قانون مدنی: اگر میت اخوه ابوینی داشته باشد اخوه ابی ارث نمی‌برند در صورت نبودن اخوه ابوینی اخوه ابی حصه ارث آنها را می‌برند.
اخوه ابوینی و اخوه ابی هیچکدام اخوه امی را از ارث محروم نمی‌کنند.》
ماده ۹۲۶ قانون مدنی: در صورت اجتماع کلاله ابوینی و ابی و امی کلاله ابی ارث نمی‌برد.
اگر خواهر و برادر پدر و مادری یا پدری باشند سهمشان به نسبت دو به یک تقسیم می شود. اگر خواهر و برادر مادری باشند بینشان به تساوی تقسیم می گردد.》
ماده ۹۲۰ قانون مدنی: اگر وارث میت چند برادر و خواهر ابوینی یا چند برادر و خواهر ابی باشند حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود.》
ماده ۹۲۱ قانون مدنی: اگر وراث چند برادر امی یا چند خواهر امی یا چند برادر و خواهر امی باشند ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می‌شود.》
برادرهای ابوینی همیشه به قرابت و سهم خواهرهای ابوینی یا ابی گاهی به فرض و گاهی به قرابت است. خواهر و برادرهای امی همیشه به فرض ارث می برند. به این صورت که اگر یک برادر یا خواهر مادری باشد یک ششم و اگر متعدد باشند یک سوم ترکه را به فرض می برند.
ماده ۹۲۴ قانون مدنی: هر گاه میت اجداد و کلاله با هم داشته باشد دو ثلث ترکه به وراثی می‌رسد که از طرف پدر قرابت دارند و در تقسیم آن حصه ذکور دو برابر اناث خواهد بود و یک ثلث به وراثی می‌رسد که از طرف مادر قرابت دارند و بین خود بالسویه تقسیم می‌نمایند لیکن اگر خویش مادری فقط یک برادر یا یک خواهر امی باشد فقط سدس ترکه به او تعلق خواهد گرفت.》
منظور از کلاله در ماده برادر و خواهر متوفی است.
اگر متوفی اجداد و فرزند برادر و خواهر داشته باشد برادرزاده و خواهرزاده در کنار اجداد ارث برده و همان سهم پدر یا مادرشان را از ترکه می برند.
ماده ۹۲۵ قانون مدنی: در تمام صور مذکوره در مواد فوق اگر برای ميت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد اخوه قائم مقام آنها شده و با اجداد ارث می برند در این صورت تقسيم ارث نسبت به اولاد اخوه بر حسب نسل به عمل می آید: یعنی هر نسل حصه کسی را می برد که به واسطه او به ميت می رسد بنابراین اولاد اخوه ابوینی یا ابی حصه اخوه ابوینی یا ابی تنها و اولاد کلاله امی حصه کلاله امی را می برند. در تقسيم بين افراد یک نسل اگر اولاد اخوه ابوینی یا ابی تنها باشند ذکور دو برابر اناث می برد و اگر از کلاله امی باشند بالسویه تقسيم می کنند.》
بیشتر بدانید:
اگر یک وارث در طبقه دوم باشد
اگر فقط یک وارث اجداد یا خواهر یا برادر وجود داشته باشد همه ترکه را می برد. با وجود حتی یک وارث در طبقه دوم، طبقه سوم ارث نمی برند.
اگر وارث جد پدری باشد تمام ترکه را می برد. اگر جد مادری باشد یک سوم به فرض و بقیه ترکه به قرابت به او رد می شود.
اگر وارث جده پدری باشد تمام ترکه را می برد. جده امی یک سوم ترکه را به فرض و بقیه به قرابت به او رد می شود.
اگر وارث یک برادر پدر و مادری یا پدری باشد تمام ترکه را به قرابت می برد. اگر مادری باشد یک ششم به فرض و بقیه به قرابت به او رد می شود.
اگر وارث یک خواهر ابوینی یا ابی باشد نصف ترکه به فرض و بقیه به قرابت به او رد می شود. اگر خواهر امی باشد یک ششم را به فرض و بقیه به قرابت به او رد می شود.
اگر چند وارث خواهر و برادر در طبقه دوم باشند
در صورتی که وراث چند برادر ابوینی باشند، همه ترکه به قرابت به برادرها می رسد که میانشان به تساوی تقسیم می گردد.
در صورتی که وراث چند خواهر ابوینی باشند، همه ترکه به صورت دو سوم به فرض و بقیه به رد بین خواهرها به طور مساوی تقسیم می گردد.
بیشتر بدانید:
در صورتی که وراث چند برادر ابی یا پدری باشند، تمام ترکه به قرابت به برادرها رسیده و به طور مساوی میانشان تقسیم می شود.
وراث چند خواهر پدری باشند، تمام ترکه به صورت دو سوم به فرض و بقیه به آنها رد می شود.
اگر چند برادر مادری باشند، تمام ترکه را به صورت یک سوم به فرض و بقیه به رد به ارث می برند.
اگر چند خواهر امی باشند، تمام ترکه را به صورت یک سوم به فرض و بقیه را به رد به ارث می برند.
اگر چند برادر و خواهر ابوینی یا پدر و مادری باشند، تمام ترکه به قرابت و به نسبت دو به یک بینشان تقسیم می شود.
وراث چند برادر و خواهر ابی یا پدری باشند، تمام ترکه به قرابت و به نسبت دو به یک میانشان تقسیم می گردد.
وراث چند برادر و خواهر امی یا مادری باشند، تمام ترکه به صورت یک سوم به فرض و بقیه به رد و به صورت مساوی بینشان تقسیم می شود.
اگر متوفی برادر و خواهر ابوینی و ابی و امی با هم داشته باشد در این صورت برادر و خواهر ابی از ارث محروم می شود. اگر برادر و خواهر ابوینی نباشد ابی در کنار امی ارث می برد. بنابراین اگر وراث برادر و خواهر ابوینی و ابی باشند تمام ترکه به ابوینی می رسد. هیچ یک از برادر و خواهر ابوینی و ابی برادر و خواهر امی را از ارث محروم نمی کنند.
بیشتر بدانید:
قواعد ارث اجداد و برادر و خواهر
اگر وراث جد و جده ابی و برادر و خواهر ابوینی یا ابی باشند تمام ترکه به قرابت و به صورت دو به یک به ایشان می رسد.
اگر جد و جده امی و برادر و خواهر امی باشند تمام ترکه به صورت یک سوم به فرض و بقیه به رد بینشان تقسیم می گردد.
اگر جد و جده امی و برادر و خواهر ابوینی یا ابی باشند یک سوم به اجداد امی خواه تنها خواه متعدد باشند می رسد و به تساوی تقسیم می شود و دو سوم باقیمانده به برادر و خواهر ابوینی یا ابی می رسد که به نسبت دو به یک تقسیم می شود.
اگر وراث اجداد و برادر و خواهر ابی و یک برادر یا خواهر امی باشند یک ششم به خویشاوند امی و بقیه به خویشاوندان ابوینی و ابی می رسد و به صورت دو به یک میانشان تقسیم می شود.
اگر اجداد و برادر و خواهر ابوینی یا ابی با اجداد امی و برادر و خواهر امی باشند یک سوم ترکه به فرض به خویشاوندان مادری به تساوی می رسد. دو سوم باقیمانده به خویشاوندان ابوینی و ابی می رسد و به صورت دو به یک ذکور و اناث میانشان تقسیم می گردد.
اگر وراث اجداد و برادر و خواهر امی و یک خواهر ابوینی یا ابی باشند یک سوم ترکه به فرض به خویشاوند امی به تساوی می رسد و نصف ترکه به یک خواهر ابوینی یا ابی می رسد. بقیه ترکه به نسبت سهم وراث بینشان به رد تقسیم می گردد.
اگر اجداد امی با دو یا چند خواهر ابوینی یا ابی باشند یک سوم ترکه به فرض به خویشاوندان امی و دو سوم به فرض به خواهران ابوینی یا ابی به صورت دو به یک می رسد.
بیشتر بدانید:
قواعد ارث فرزندان برادر و خواهر
اگر متوفی در طبقه دوم برادر و خواهر نداشته باشد، و فرزندان آنها باشند فرزندان به قائم مقامی از پدر و مادرشان سهم می برند. اگر فرزند نباشد و نوه برادر و خواهر باشد نوه ها به قائم مقامی پدر و مادرشان و برادر و خواهر متوفی ارث می برند.
در تقسیم بین فرزندان اگر از برادر و خواهر ابوینی یا ابی باشند فرزندان یا نوه هایشان به نسبت دو به یک می برند و اگر از برادر و خواهر امی باشند سهم الارث به تساوی بین دختر و پسر تقسیم می شود.
در مورد فرزند و فرزند فرزند برادر و خواهر نیز اگر فرزندان برادر و خواهر ابوینی باشند فرزند یا نوه ابی ارث نمی برد. هیچ یک فرزند و نوه امی را از ارث محروم نمی کنند.
قواعد ارث هر یک از زوجین در طبقه دوم
زوج و زوجه کسانی هستند که به واسطه قرابت سببی از متوفی ارث می برند. هر یک در کنار وراث طبقه دوم فرض خود را می برد. قبل از تقسیم ارث سایر وراث طبقه دوم، سهم زوج نصف ترکه و زوجه یک چهارم از ترکه برداشت می شود.
ماده ۹۲۷ قانون مدنی: در تمام مواد مذکوره در این مبحث هر یک از زوجین که باشد فرض خود را از اصل ترکه می‌برد و این فرض عبارت است از نصف اصل ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه.
متقربین به مادر هم اعم از اجداد یا کلاله فرض خود را از اصل ترکه می‌برند.
هر گاه به واسطه ورود زوج یا زوجه نقصی موجود گردد نقص بر کلاله ابوینی یا ابی یا بر اجداد ابی وارد می‌شود.
بیشتر بدانید:
نقص در ترکه با وجود زوج یا زوجه
در طبقه دوم ارث وقتی نقص در ترکه به وجود می آید که زوج یا زوجه در کنار سایر وراث باشند. نقص به این صورت است که با تقسیم اموال بین وراث ترکه برای وراث قرابت بر کم می آید چرا که وراث فرض بر سهم خود را از اصل ترکه برداشت می کنند.
به همین جهت نقص ترکه بر سهم خویشاوندان پدری وارد می شود. زوج یا زوجه و خویشان مادری (کلاله امی) وراث فرض بر هستند.
جهت دریافت مشاوره در امور ارث و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- اگر وراث چند خواهر ناتنی مادری باشند تقسیم ارث به چه صورت است؟
خواهر ناتنی مادری کلاله امی محسوب می شود. یک سوم ترکه به فرض و بقیه به رد و به تساوی بینشان تقسیم می شود.
۲- اگر وارث فقط مادر بزرگ پدری باشد چطور تقسیم می شود؟
همه ترکه به قرابت به مادر بزرگ پدری می رسد.
۳- آیا نقص در ترکه به سهم برادر امی وارد می شود؟
کلاله امی سهم خود را از اصل ترکه بر می دارند نقص بر آنها وارد نمی شود.
