- گذشت منجز و مشروط (معلق) – عدول از گذشت - 2024-10-09
- تاثیر گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت - 2024-10-09
- تشدید و تخفیف قرار تامین کیفری - 2024-10-07
عسر و حرج زوجه به سوءمعاشرت مرد گفته می شود که در نتیجه آن شرایط زندگی برای زن سخت و پر مشقت می شود. در این صورت زوجه باید برای طلاق عسروحرج را اثبات نماید.
گاهی در طول زندگی مشترک شرایطی برای زوجه ایجاد می شود که زندگی را سخت و همراه با عسر و حرج می سازد. در این صورت زن می تواند از اختیار قانونی خود استفاده و پس از اثبات مراتب خود را مطلقه کند.
در ادامه به طور کاربردی وکیل طلاق تهران موارد عسر و حرج زوجه در قانون و نحوه اثبات آن را بیان می کند.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
موارد عسر و حرج زن
فهرست مطالب
در حقوق ایران حق طلاق با مرد است. به همین دلیل برای اینکه زن مطلقه شود یا باید به صورت توافقی یا از طریق وکالت از مرد و یا با احراز یکی از شرایط عسر و حرج خود را مطلقه نماید.
طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، چنانچه زن هر یک از موارد مقرر را که به آن دچار شده نزد دادگاه اثبات کند، می تواند طلاق بگیرد.
ترک زندگی مشترک
چنانچه زوجه ثابت کند زوج بدون عذر موجه شش ماه منزل مشترک را ترک کرده و هیچ مراجعه ای نداشته است یا اثبات کند نه ماه در طی یکسال به صورت متناوب منزل مشترک را ترک کرده باشد.
به صورت متناوب یعنی در طول نه ماه بازگشت به منزل داشته است و مجدداً ترک کرده است.
اعتیاد زوج
یکی دیگر از موارد عسر و حرج زن محسوب می شود زمانی است که زوج اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی داشته باشد. صرف اعتیاد موجب طلاق زن نمی شود. بلکه باید اثبات شود اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی به حدی است که زندگی زناشوئی را تحت تاثیر قرار داده است. ضمن اینکه بنیان خانواده را متزلزل و ناپایدار ساخته است.
بیشتر بدانید:
اعتیادی که باعث خشونت در رفتار یا ضرب و جرح شود. بطوری که زندگی برای زوجه سخت و مشقت بار شود. زوجه باید ثابت کند اقدامات لازم جهت ترک اعتیاد یا ترک مشروبات الکلی به عمل آمده است ولی زوج از ترک مواد امتناع نموده است. همچنین پس از ترک هر یک دوباره به سمت مصرف رفته است.
محکومیت به حبس زوج
گاهی اوقات زوج به حبس قطعی ۵ سال یا بیشتر به هر جرمی محکوم می شود. در حبس بودن بیانگر عدم دسترسی به زوج و وقوع عسر و حرج زوجه است.
ممکن است مجازات پنج سال به موجب حکم دادگاه معلق شده یا به جزای نقدی تبدیل شده باشد. در این صورت زن نمی تواند دادخواست طلاق دهد. چرا که مقصود در حبس بودن زوج و عدم دسترسی به وی است.
سوءمعاشرت و ضرب و شتم زوجه
عبارت “ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار مستقر زوج … ” در اینجا واژه مستقر به معنای مداومت در سوء رفتار حسب مورد ضرب و جرح، توهین، فحاشی، تهدید یا … از سوی زوج می باشد.
زوجه ای که این گونه رفتارها را به صورت مکرر متحمل می شود، می تواند اقدام به شکایت کیفری نموده که لازمه آن اثبات رفتار مجرمانه است.
بیشتر بدانید:
در این صورت طبق نظر پزشکی قانونی و شهادت شهود که معمولا با گزارش پلیس همراه است، جرم ثابت می شود. پس از رسیدگی منتهی به صدور حکم محکومیت زوج می گردد.
معمولاً دادگاه با صدور حداقل یک بار حکم قطعی محکومیت کیفری در مورد رفتار مجارمانه زوج، عسر و حرج زوجه را ثابت شده تشخیص می دهد.
جنون و بیماری آمیزشی یا واگیردار
هر یک از جنون زوج یا بیماریهای آمیزشی عفونی یا واگیردار از موارد عسر و حرج زن می باشند. در این صورت پس از دادخواست، دادگاه جهت احراز و اثبات آن به پزشکی قانونی ارجاع می دهد. بدون نظر پزشکی قانونی حکم طلاق صادر نمی شود.
در مورد جنون، ابتدا باید توسط دادسرای امور سرپرستی مراتب اثبات شود. سپس قیم تعیین و نصب شود. بعد از آن زوجه به طرفیت قیم زوج دعوای طلاق اقامه می کند.
بنابراین با وجود هر یک از موارد عسر و حرج، زوجه دعوی الزام زوج به طلاق را در دادگاه خانواده اقامه می نماید. موارد مذکور تمثیلی هستند. به عبارتی چنانچه زوجه غیر از این موارد هم دچار عسر و حرج شود، می تواند با اثبات آن تقاضای طلاق نماید.
بیشتر بدانید:
اثبات عسر و حرج
تشخیص وقوع عسر و حرج با دادگاه صادر کننده حکم است. بنا بر رویه ای که میان محاکم خانواده جاری است، یک بار ضرب و جرح یا فحاشی یا توهین زوج نمی تواند دلیل طلاق و عسر و حرج زوجه باشد. اگر تکرار شود و مداومت داشته باشد، عسر و حرج واقع می شود.
اگر علیه زوج محکومیت قطعی صادر شده است، زوجه حکم قطعی را برای اثبات سوءمعاشرت وی پیوست دادخواست می نماید. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی موارد غالب را به صورت تمثیلی بیان نموده است. چنانچه هر وضعیت دشواری وجود داشته باشد می تواند دلیل طلاق قرار بگیرد.
با وقوع عسر و حرج زوجه دعوی الزام زوج به طلاق را اقامه می نماید. پس از اثبات عسر و حرج، دادگاه حکم الزام زوج به طلاق را صادر می کند. در این نوع طلاق، با وجود ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی که حق طلاق را به مرد داده است، زوجه با اثبات مشقت و سختی زندگی مشترک، می تواند مطلقه شود.
بیشتر بدانید:
دادگاه در ابتدای رسیدگی قرار ارجاع به داوری جهت صلح و سازش بین زوجین صادر می کند. اینطور نیست که با انجام داوری دادگاه حکم طلاق را صادر می کند. مهم احراز و اثبات عسر و حرج است.
داور پس از شنیدن اظهارت طرفین، اگر زوج غایب باشد با حضور زوجه، اقدام به تنظیم صورتجلسه داوری می نماید. صورتجلسه مزبور ضمیمه پرونده می گردد. دادگاه بنا بر دفاعیات صحیح و اصولی و دلیل اثباتی موجود رای صادر می کند.
لزوم تعیین تکلیف حقوق مالی زن
دادگاه ضمن صدور رای طلاق وضعیت حقوق مالی زن و حقوق مشترک زوجین را مشخص می نماید. حقوق مالی زن شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، جهیزیه و سایر موارد مالی اگر ضمن عقد توافق شده باشد. حقوق مشترک زوجین شامل حضانت فرزند مشترک، ملاقات و چگونگی آن می باشد.
کلام آخر
با توجه به اینکه در حقوق ایران حق طلاق با مرد است، زن باید دلایل عسر و حرج در زندگی مشترک را در دادگاه اثبات نماید. چنانچه زوجه دلیل کافی برای طلاق داشته باشد، اگر مرد هم در دادگاه شرکت نکند یا مخالف طلاق باشد، حکم طلاق صادر می گردد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور طلاق و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی
در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی میتواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه میتواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده میشود.
تبصره (۱۳۸۱/۴/۲۹) – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامهی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب میگردد:
۱- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
۲- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
۳- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
۴- ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
۵- ابتلای زوج به بیماریهای صعبالعلاج روانی یا ساری یا هر عارضهی صعبالعلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.
سوالات متداول
۱- حکم طلاق به دلیل عسر و حرج چه زمانی قطعی می شود؟
حکم طلاق بیست روز قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان و بیست روز قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد.
۲- آیا حکم طلاق برای اجرا مدت دارد؟
حکم طلاق ظرف شش ماه از تاریخ قطعیت باید اجرا شود در غیر این صورت از اعتبار ساقط می شود.
۳- آیا زن باید برای طلاق مهریه را بذل کند؟
ممکن است زن در مقابل طلاق مجبور شود تمام یا بخشی از مهریه را بذل کند.
۴- اگر زوجه قبلا مهریه را گرفته و در ضمن دعوی طلاق مهریه را ببخشد می توان آن را مسترد نمود؟
زوج می تواند با توجه به بذل مهریه ضمن دعوی و صورتجلسه دادگاه، آنچه داده را مسترد نماید. در این صورت می تواند آنچه زوجه دریافت نموده را از وی مطالبه کند.
۵- اگر مرد حکم طلاق را اجرا نکند تکلیف چیست؟
نماینده دادگاه که در این جا دادورز اجرای احکام است در غیاب محکوم علیه دفتر طلاق را امضا می کند.
۶- نوع طلاق به دلیل عسروحرج زوجه و اثبات آن بدون بذل مهریه چیست؟
طلاق از نوع رجعی می باشد که ظرف سه ماه عده از سوی مرد قابل رجوع است.