- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
داوری به معنای این است که شخص یا اشخاصی با تراضی طرفین عقد، به اختلافات قراردادی رسیدگی کنند (ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی). داوری شیوه خاص حل و فصل اختلافات طرفین است. در صورت عدم توافق بر داوری ضمن قرارداد، رسیدگی به اختلاف با دادگاه خواهد بود.
تراضی طرفین عقد، قرارداد داوری را به وجود می آورد. عقدی لازم است که به موجب ماده ۱۰ قانون مدنی لازم الاجرا می باشد. همان گونه که داوری با تراضی ایجاد می شود، با تراضی طرفین نیز قابل انحلال است.
در ادامه به صورت کاربردی، انواع قرارداد داوری و شرایط و خصوصیات هر یک شرح داده می شود.
ضمن اینکه شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
انواع قرارداد داوری
فهرست مطالب
توافق طرفین قرارداد بر داوری به دو صورت امکانپذیر است:
۱- به صورت شرط ضمن عقد
۲- به صورت قرارداد مستقل داوری (موافقتنامه)
شرط ضمن عقد داوری
طرفین معمولاً به صورت شرط ضمن عقد نسبت به حل و فصل اختلافات قراردادی توافق می کنند. چون داوری استثنائی بر صلاحیت عام محاکم قضایی است، در نتیجه هر آنچه در شرط ضمن عقد به آن تراضی شود، داخل در داوری خواهد بود. داوری را نمی توان خارج از توافقات طرفین گسترش داد.
بیشتر بدانید:
قرارداد مستقل داوری
موافقتنامه داوری قراردادی مستقل است که بعد از عقد در آن مورد توافق شده و به قرارداد اصلی الحاق شده و بین طرفین لازم الاجرا است.
با توجه به اینکه ضمینه قرارداد می شود لذا اختیارات داور در حل و فصل اختلاف ارجاع شده، با ذکر مشخصات قرارداد پایه آورده می شود. این قرارداد بر اساس اصل حاکمیت اراده طرفین و همچنین اصل صحت عقود، لازم الاجراست.
قبولی داور
یکی از مشخصه های مهم داوری، قبولی داور است. به عبارتی داور می بایست برای شروع به رسیدگی قبولی خود را اعلام کرده باشد که می تواند صریح باشد یا ضمنی. اگر قبولی به گونه ای به طرفین اختلاف اعلام نشود، داور می تواند از داوری امتناع کند (ماده ۴۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی).
طرفین می توانند در زمان عقد قبولی داور یا داوران را با امضای ذیل قرارداد اخذ کنند. معمولاً قبولی در زمان وقوع اختلاف و ارجاع به داور اعلام می گردد.
بیشتر بدانید:
انتقال قرارداد پایه داوری
رسیدگی به اختلاف قراردادی از طریق داوری با توافق طرفین صورت می گیرد. داوری قائم به شخص است. به این معنی که در خصوص طرفین قرارداد که در مورد آن تراضی کرده اند لازم الرعایه است.
اگر در قرارداد بیعی که دارای شرط داوری است، خریدار مورد معامله را به دیگری منتقل کند، داوری در مورد اختلاف قراردادی خریدار دوم قابل اجرا نیست. چرا که قائم به شخص طرفین ایجادکننده آن است (ماده ۴۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی).
انتقال قرارداد یا قهری است یا ارادی. انتقال قهری زمانی است که با فوت هر یک از طرفین، قرارداد به وراث منتقل شود مگر مباشرت طرف معامله شرط شده باشد. در این صورت با فوت قابل انتقال به ورثه نمی باشد. انتقال ارادی وقتی است که خریدار که با امضای قرارداد مالک شده است، مورد معامله را منتقل نماید.
بیشتر بدانید:
الزامی نبودن تعیین داور در قرارداد
طرفین ضمن قراداد می توانند بر داور یا داوران معین توافق کنند. اگر فرد مشخصی به عنوان داور در عقد تعیین نشده باشد، قرارداد داوری صحیح است. در این صورت با حدوث اختلاف، اگر داوری یک نفره باشد بر شخص معین توافق می کنند. چنانچه سه نفره باشد، طرفین هر یک داور اختصاصی خود را انتخاب نموده و نسبت به داور سوم با یکدیگر تراضی می کنند. در صورت عدم تراضی، می توانند به دادگاه برای تعیین داور مراجعه کنند.
درخواست تعیین داور به دادگاهی می شود که صلاحیت رسیدگی به اصل اختلاف قراردادی را داشته باشد. طرفین می توانند خود داور را تعیین کنند یا انتخاب را به شخص ثالث واگذار کنند.
بیشتر بدانید:
کلام آخر
داوری قراردادی کتبی است که با توافق طرفین قرارداد ایجاد می شود. گاهی داوری به صورت شرط ضمن عقد می آید. ممکن است به موجب قرارداد مستقل به قرارداد اصلی ملحق شود.
در هر دو حالت عقدی لازم الاجراست. طرفین با تراضی بر داوری، موارد قابل ارجاع، نحوه رسیدگی و چگونگی ابلاغ رای را در توافقنامه ذکر می کنند.
جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور داوری و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
مواد قانونی مرتبط
ماده ۴۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی
متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.
تبصره- درکلیه موارد رجوع به داور، طرفین می‌توانند انتخاب داور یا داوران را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار کنند.
ماده ۴۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی
در موارد زیر داوری از بین می رود:
۱- با تراضی کتبی طرفین دعوا
۲- با فوت یا حجر یکی از طرفین دعوا
ماده ۴۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی
چنانچه داور پس از قبول داوری بدون عذر موجه از قبیل مسافرت یا بیماری وامثال آن در جلسات داوری حاضر نشده یا استعفا دهد و یا از دادن رای امتناع نماید، علاوه بر جبران خسارات وارده تا پنج سال از حق انتخاب شدن به داوری محروم خواهد بود.
سوالات متداول
۱- اگر داور در قرارداد اصلی تعیین نشود چه اشکالی به وجود می آورد؟
طرفین می توانند داور را در زمان قرارداد تعیین کنند یا آن را به بعد از حدوث اختلاف موکول کنند.
۲- قبولی داور چه زمانی صورت می گیرد؟
ممکن است زمان قرارداد، داور یا داوران قبولی خود را اعلام کنند یا بعد از وقوع اختلاف اعلام شود.
۳- اگر یکی از طرفین قرارداد فوت کند آیا داوری پابرجا می ماند؟
یکی از موارد خاتمه داوری فوت یکی از طرفین قرارداد پایه است.
۴- اگر طرفین در داوری نحوه ابلاغ رای را مشخص نکنند ابلاغ چطور انجام می شود؟
در صورت سکوت طرفین در مورد نحوه ابلاغ رای، ابلاغ از طریق دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل اختلاف را دارد، صورت می پذیرد.
۵- آیا یکی از طرفین می تواند به تنهایی داوری را منحل کند؟
همانطور که ایجاد داوری با توافق طرفین قرارداد است، انحلال آن نیز با توافق همان افراد باید صورت بگیرد.
