- قرار تعلیق تعقیب – شرایط و موارد صدور - 2024-09-16
- تاثیر توبه در سقوط مجازات - 2024-09-14
- قرار نظارت قضایی – انواع – اعتراض – موارد صدور - 2024-09-11
جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص که مستلزم تنظیم لایحه دفاعیه مناسب است. یکی از صور خاص جرم کلاهبرداری می باشد.
این جرم نسبت به افراد غیررشید و اشخاص دارای ضعف نفسی (مانند فرد فراموشکار) واقع می دهد. با توجه به حساسیت موضوع و اهمیت آن در دفاع از حقوق این قبیل اشخاص، در ماده ۵۹۶ قانون تعزیرات جرم انگاری شده است.
از این رو، تنظیم لایحه دفاعیه صحیح و نتیجه بخش در روند پرونده یا نقض رای تاثیرگذار خواهد بود.
در مقاله حاضر وکیل کیفری نکات کلیدی و مهم را در این خصوص بیان می کند.
جرم سوءاستفاده از ضعف نفسی اشخاص
ماده ۵۹۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): “هر کس با استفاده از ضعف نفس شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیررشید به ضرر او نوشته یا سندی اعم از تجاری یا غیرتجاری از قبیل برات، سفته، چک، حواله، قبض و مفاصاحساب و یا هرگونه نوشتهای که موجب التزام وی یا برائت ذمه گیرنده سند یا هر شخص دیگر میشود به هر نحو تحصیل نماید علاوه بر جبران خسارات مالی به حبس از سه ماه تا یک سال و از ۶۶/۰۰۰/۰۰۰ تا ۲۶۴/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم میشود و اگر مرتکب ولایت یا وصایت یا قیمومت بر آن شخص داشته باشد مجازات وی علاوه بر جبران خسارات مالی از یک سال و شش ماه تا سه سال و شش ماه حبس خواهد بود.”
با توجه به ماده فوق، زیاندیده شامل افراد غیررشید و کسانی که نیاز به نصب قیم دارند، می شود. همچنین عبارت … ضعف نفسی شخصی یا هوی و هوس او یا حوائج شخصی افراد غیررشید… در صدر ماده، هرگونه استفاده از ضعف نفس اشخاص غیررشید را شامل می شود.
چنانچه مرتکب جرم سمت ولایت (پدر و پدربزرگ متضرر) یا وصایت (وصی تعیین شده از سوی پدر یا پدر بزرگ یا به موجب وصیتنامه) یا قیمومیت (در مورد دیوانه و سفیه و فراموشکار) داشته باشد. جرم مشدد تلقی می شود و مرتکب به مجازات سنگین محکوم می شود.
اگر احتمال سوءاستفاده از افراد فراموشکار وجود دارد. می توان درخواست حجر و شکایت این جرم را با هم پیگیری نمود. در خصوص هر یک ادله اثبات جرم برای احراز واقعیت و عمل ارتکابی ارائه می گردد.
درخواست حجر و صدور حکم و نصب قیم از سوی دادسرای رسیدگی به امور محجورین و سرپرستی صورت می گیرد. این جرم از جرایم قابل گذشت است.
مواردی که در تنظیم لایحه دفاعیه باید توجه شود
در تنظیم لایحه دفاعیه چند نکته باید رعایت شود.
▪︎ عنصر مادی جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص عبارت است از: موضوع جرم سند یا نوشته است. زیاندیده فرد غیررشید است. سوءاستفاده مالی از قربانی بشود. ایجاد التزام برای زیاندیده یا برائت ذمه مرتکب یا شخص مورد نظر وی.
▪︎ رکن معنوی جرم شامل سوءنیت عام و خاص می شود. سوءنیت عام به معنی قصد تحصیل نوشته یا سند و علم مرتکب به وضعیت زیاندیده. سوءنیت خاص به قصد ایجاد التزام برای قربانی یا برائت ذمه مرتکب یا شخص دیگر گفته می شود.
▪︎ عنصر قانونی جرم ماده ۵۹۶ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ با اصلاحات بعدی است.
در تنظیم لایحه دفاعیه باید ارکان متشکله جرم بنا به شرایط بررسی و تبیین گردد.
▪︎ جرم مقید به نتیجه ایجاد التزام یا برائت ذمه می باشد.
▪︎ در صورت توبه متهم و ندامت و احراز اصلاح وی نزد دادگاه کیفری، با توجه به صدر یا ذیل ماده مجازات تخفیف یا ساقط می شود.
▪︎ صدور قرار معافیت از کیفر در جرم سوءاستفاده از ضعف نفس اشخاص ممنوع است.
▪︎ در صورت وجود جهات مخففه دادگاه با توجه به مواد ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی (کاهش یا تبدیل به نوع خفیف تر) قائل به تخفیف می شود.
▪︎ دادگاه نظر به ماده ۴۶ قانون مذکور می تواند تمام یا بخشی از مجازات را معلق کند. مدت زمان تعلیق یک تا پنج سال است. همچنین با اجرای یک سوم مجازات، محکوم می تواند تقاضای تعلیق بقیه مدت حبس را نماید.
کلام آخر اینکه، لایحه دفاعیه جامع، مستدل و مستند با توجه به ادله پرونده و ابعاد مختلف آن تنظیم می شود.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و تنظیم لایحه دفاعیه با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید. همچنین شما می توانید برای تنظیم دادخواست، شکواییه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
