ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی – تحلیل ماده

زهرا شریفی

ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی

جهات تخفیف عبارتند از:
الف- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی
ب- همکاری موثر متهم در شناسایی شرکا یا معاونان، تحصیل ادله یا کشف اموال و اشیاء حاصله از جرم یا به کار رفته برای ارتکاب آن
پ- اوضاع و احوال خاص موثر در ارتکاب جرم، از قبیل رفتار یا گفتار تحریک آمیز بزه دیده یا وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم
ت- اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار موثر وی درحین تحقیق و رسیدگی
ث- ندامت، حسن سابقه و یا وضع خاص متهم از قبیل کهولت یا بیماری
ج- کوشش متهم به منظور تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زیان ناشی از آن
چ- خفیف بودن زیان وارده به بزه دیده یا نتایج زیانبار جرم
ح- مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم
تبصره ۱- دادگاه مکلف است جهات تخفیف مجازات را در حکم خود قید کند.
تبصره ۲- هرگاه نظیر جهات مندرج در این ماده در مواد خاصی پیشبینی شده باشد، دادگاه نمی‌تواند به موجب همان جهات، مجازات را دوباره تخفیف دهد.

 

تحلیل ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی

✍ در صورت وقوع هر یک از جهات این ماده، دادگاه طبق ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی مجازات متهم را تخفیف می دهد. تخفیف شامل تقلیل یا تبدیل است.
▪︎ جهات تخفیف در ماده ۳۸ محدود به همین موارد است. بنابراین دادگاه نمی تواند به جهت دیگری مجازات را تخفیف دهد.
▪︎ گذشت شاکی یا مدعی خصوصی ︎در مورد جرایمی است که جرم غیر قابل گذشت باشد. اگر جرم قابل گذشت باشد، پس از صدور قرار موقوفی تعقیب پرونده مختومه می شود.
▪︎ اگر جرمی دارای شکات متعدد باشد، با گذشت همگی پرونده مختومه می شود. در غیر این صورت در خصوص کسانی که گذشت نکرده اند تعقیب ادامه می یابد. با گذشت برخی از شکات دادگاه نمی تواند مجازات را تخفیف دهد.
▪︎ دادگاه نمی تواند مجازات را تخفیف دهد بعلاوه متهم را محکوم به مجازات تکمیلی نماید. چرا که مجازات تکمیلی در مواردی تعیین می شود که مجازات قانونی کافی برای جرم ارتکابی با توجه به اوضاع و احوال نباشد.
▪︎ تخفیف مجازات در حکم غیابی به دلیل عدم وجود منع قانونی مجاز است.
▪︎ در بند “ث” صرف ندامت و پشیمانی متهم کافی است. هر یک از موارد عنوان شده در این بند از موجبات تخفیف می باشند.
▪︎ دادگاه مکلف است جهت یا جهات تخفیف را در حکم ذکر کند.
▪︎ از موارد تبصره ۲ ماده ۳۸، ︎تبصره ۲ ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی است که در آن مجازات تخفیف داده شده است. لذا دادگاه نمی تواند به استناد این ماده دوباره تخفیف دهد. …تبصره ۲ – در تمام موارد مذکور هر گاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به‌هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.
▪︎ تخفیف مجازات در مورد اتباع داخلی و خارجی که در ایران مرتکب جرمی شده اند قابل اعمال است.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *