ماده ۳۹۶ قانون مدنی – تحلیل ماده

ماده قانونی
زهرا شریفی

 

ماده ۳۹۶ قانون مدنی

خیارات از قرار ذیل‌اند:
۱) خیار مجلس
۲) خیار حیوان
۳) خیار شرط
۴) خیار تاخیر ثمن
۵) خیار رویت و تخلف وصف
۶) خیار غبن
۷) خیار عیب
۸) خیار تدلیس
۹) خیار تبعض صفقه
۱۰) خیار تخلف شرط

 

تحلیل ماده

✍️ خیار به معنای حق بر هم زدن عقد لازم از سوی صاحب خیار است. حق مالی است و قابل انتقال ارادی و قهری می باشد. این حق بعد از فوت صاحب آن به وراث منتقل می شود. خیارات قانونی در ماده ۳۹۶ قانون مدنی ذکر شده اند به این موارد باید خیار تعذر تسلیم و خیار تفلیس را اضافه نمود.

▪︎ فسخ مخصوص عقد لازم است و غیر قابل رجوع می باشد. بنابراین با فسخ قرارداد رجوع از آن امکانپذیر نبوده و عقد مجدداً به قبل از فسخ باز نمی گردد.

▪︎ با انتقال قهری فسخ، وراث باید همگی نسبت به فسخ اقدام کنند چراکه قابل تجزیه نیست. مواردی که خیار به وراث منتقل نمی شود عبارتند از: ۱- خیار مقید به مباشرت صاحب خیار باشد؛ ۲- وقتی خیار برای شخص ثالث ایجاد شده باشد؛ ۳- خیار مجلس. مگر در فرضی که صاحب خیار فی المجلس و قبل از متفرق شدن طرفین فوت کند در این حالت به ارث می رسد.

▪︎ بعد از فسخ، عوضین معامله به ملکیت مالک قابل از قرارداد باز می گردد. فسخ ممکن است با لفظ باشد یا به طور ضمنی محقق شود. صاحب خیار بعد از اعلام اراده مبنی بر فسخ معامله، باید دعوی  تایید فسخ را در دادگاه اقامه نماید.

▪︎ خیارات شامل قانونی و قراردادی می شوند. خیار قراردادی آن است که طرفین ضمن العقد برای یک طرف یا هر دو شرط فسخ قرار دهند. در این صورت با تحقق مشروط به، ذوالخیار می تواند حق خویش را اعمال کند.

▪︎ خیارات از نظر مدت زمان اعمال آنها به فوری و مدت دار تقسیم می شوند. خیارات فوری عبارتند از: خیار غبن، رویت و تخلف از وصف، عیب، تدلیس. در ابن موارد صاحب حق باید ظرف مدت عرفاً فوری نسبت به ارسال اظهارنامه مبنی بر اعلام اراده بر فسخ قرارداد به طرف معامله اقدام کند در غیر این صورت خیار ساقط شده و دعوی تایید فسخ به لحاظ عدم اعلام فوری، قابل پذیرش نیست.

▪︎ خیارات مدت دار شامل خیار مجلس (در مجلس عقد)، حیوان (ظرف سه روز)، خیار شرط (ظرف مهلتی که طرفین در عقد تعیین کرده اند) می باشند.

▪︎ سایر خیارات که نه فوری اند و نه مدت دار عبارتند از: خیار تفلیس، تعذر تسلیم، تأخیر ثمن، تبعض صَفقه، تخلف از شرط صفت، فعل و نتیجه.

▪︎ سه خیار مختص عقد بیع شامل خیار مجلس، حیوان، تأخیر ثمن می باشد. این خیارات در عقود دیگر جریان ندارند.

▪︎ خیارات مخصوص عین معین و کلی در معین عبارتند از: خیار عیب، تدلیس، حیوان، تأخیر ثمن، رویت و تخلف از وصف. موارد مذکور در مال کلی راه ندارند.

▪︎ خیارات قابل اسقاط هستند. معمولاً طرفین ضمن عقد به منظور استحکام بخشیدن به قرارداد و تعهدات فی مابین، نسبت به قرار دادن شرط اسقاط کافه خیارات اقدام می نمایند. اسقاط خیار لفظی است یا ضمنی. انتقال مال از سوی صاحب خیار با علم به داشتن حق فسخ اسقاط ضمنی تلقی می شود.

 

جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *