- موانع ارث و ممنوعیت ارث بری چیست؟ - 2024-07-24
- تفاوت های چک و سفته - 2024-07-24
- اثر خط خوردن عبارت حواله کرد در چک - 2024-07-22
ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)
جعل و تزویر عبارتند از: ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا بکار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.
تحلیل ماده
✍ مصادیق رکن مادی جرم جعل و استفاده از سند مجعول در ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ به طور تمثیلی ذکر شده اند. در صورتی که مشابه این اعمال روی دهد با تحقق سایر شرایط، جرم مزبور محقق می گردد.
▪︎ طبق بخش آخر ماده، هر یک از این اعمال باید با قصد تقلب صورت پذیرند. قصد تقلب رکن معنوی یا روانی جرم است که یکی از شرایط وقوع جرم می باشد.
▪︎ عنصر روانی جرم متشکل از سوءنیت عام و خاص است. به قصد و علم مرتکب در ارتکاب عمل مجرمانه سوءنیت عام گفته می شود. به قصد نتیجه و ورود ضرر به زیان دیده سوءنیت خاص می گویند. بنابراین جرم جعل و استفاده از سند مجعول جرمی با قصد نتیجه است که تحقق آن منوط به احراز سوءنیت عام و خاص می باشد.
▪︎ رکن قانونی جرم، ماده ۵۲۳ قانون مجازات تعزیرات و مواد بعدی با توجه به شرایط وقوع جرم است.
▪︎ جعل به مادی و مفادی یا معنوی تقسیم می شود. جعل مادی در اسناد عادی و رسمی قابل تحقق است که با اعمالی چون الحاق، تراشیدن، محو کردن و سایر موارد مذکور در این ماده واقع می شود. جعل معنوی صرفاً در اسناد رسمی و توسط مامور دولتی قابل تحقق است. برای مثال، مامور رسمی سندی که می نویسد را به طور غیر واقع و با قلب حقیقت مبلغ موضوع تعهد را به جای ده هزار تومان، بیست هزار تومان بنویسد.
▪︎ جرم جعل و استفاده از سند مجعول هر یک جرمی مستقل و دارای مجازات جداگانه می باشند. لذا در مواردی که جاعل مشخص نیست، ولی شکایت از استفاده کننده سند مجعول شود، موضوع قابل تعقیب و مجازات خواهد بود.
▪︎ مجازات جعل و استفاده از سند مجعول عادی هر یک علاوه بر جبران خسارت وارده، حبس تعزیری از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی ۲۵/۰۰۰/۰۰۰ تا ۱۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال است. مجازات این جرم در اسناد رسمی علاوه بر جبران خسارت وارده، یک تا پنج سال حبس تعزیری یا جزای نقدی ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال می باشد.
▪︎ این جرم در مورد اسناد عادی قابل گذشت است و در خصوص اسناد رسمی جرمی غیر قابل گذشت می باشد.
▪︎ مرور زمان شکایت و تعقیب جرم جعل سند عادی یکسال از تاریخ اطلاع از جرم است مگر زیان دیده به دلیل اینکه تحت سلطه مرتکب بوده یا به هر نحو امکان شکایت نداشته باشد که در این صورت ظرف یکسال از تاریخ رفع مانع می باشد.
▪︎ مرور زمان شکایت و تعقیب جعل در اسناد رسمی هفت سال از تاریخ وقوع بزه است. مرور زمان اجرای حکم، ده سال از تاریخ محکومیت قطعی است.
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.