نحوه نوشتن وصیت‌نامه تملیکی و عهدی

زهرا شریفی

نوشتن وصیت‌نامه تملیکی و عهدی به طور خودنوشت، سری و رسمی با توجه به اینکه هر یک دارای قواعد خاص در قانون مدنی و قانون امور حسبی هستند، حائز اهمیت است. نوشتن وصیت صحیح و قانونی، موجب اعتبار بخشی به آن و حتی‌الامکان عدم اختلافات بعدی بین وراث می‌شود.

وصیت عمل حقوقی است که اثر و اجرای آن موکول به فوت وصیت‌کننده است. طبق حقوق ایران در وصیت تملیکی، هر شخصی می تواند در زمان حیات تا ثلث (یک‌سوم) اموالش را در مالکیت هر کسی که خواست قرار دهد. از سوی دیگر ممکن است وصیت عهدی تنظیم نماید و به موجب آن، شخص یا اشخاصی را به عنوان وصی برای انجام اموری برای بعد از فوت خود قرار دهد.

در زمان تقسیم ارث باید بررسی شود آیا متوفی وصیت‌نامه‌ای نوشته است یا خیر. در صورت وجود وصیت‌نامه، پس از ادای دیون ابتدا باید مورد وصیت از ماترک خارج شود سپس نوبت به تقسیم ارثیه می‌رسد.

در مقاله حاضر، طریقه نوشتن وصیتنامه تملیکی و عهدی به طور خودنوشت، سری و رسمی بیان می‌گردد. شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم وصیتنامه، لایحه دفاعیه، شکوائیه، دادخواست، اظهارنامه و بررسی مدارک خود با ما تماس بگیرید.

نگارش وصیت‌نامه تملیکی

وصیت تملیکی و عهدی در ماده ۸۲۶ قانون مدنی تعریف شده‌اند به موجب این ماده: وصیت تملیکی عبارت است از اینکه کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. وصیت عهدی عبارت است از اینکه شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور مینماید. وصیت کننده موصی، ‌کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی له،‌ مورد وصیت موصی‌به و کسی که به موجب وصیت عهدی ولی بر مورد ثلث یا بر صغیر قرار داده میشود وصی نامیده میشود.

بنابراین طبق ماده فوق، موصی مجاناً بخشی از اموالش را به دیگری تملیک می‌کند. در زمان نوشتن وصیت‌نامه تملیکی که عقد بوده و نیازمند قبول موصی‌له است، موصی بخش مشاع از اموالش یا بخش مفروری آن را در ملکیت موصی‌له قرار می‌دهد. ملک مشاع مالی است که‌ ششدانگ آن به بیش از یکنفر تعلق داشته باشد مانند دو دانگ از ششدانگ یک دستگاه آپارتمان. مال مفروزی مالی است که ششدانگ آن فقط در مالکیت یکنفر باشد مانند ششدانگ یک قطعه زمین. مقاله وصیت و وصایت به طور جامع را مطالعه کنید.

ممکن است نوشتن وصیت تملیکی به صورت خودنوشت یا سری یا رسمی، نسبت به فرد یا افراد مشخصی باشد مانند وصیت بر همسر و فرزندان. ممکن است تعداد موصی‌لهم نامعین (غیرمحصور) باشد مانند وصیت برای ساخت مدرسه.‌ در نوشتن وصیت به نفع افراد مشخص، اگر موصی، نحو تقسیم‌ مال بین آنها را تعیین کرده باشد به همان نحو انجام می‌شود. در صورت عدم تعیین، موصی‌به بتساوی میانشان تقسیم می‌شود.

اگر وصیت به بیش‌ از ثلث اموال شده باشد، وراث می‌توانند مازاد بر یک‌سوم را به نسبت سهم‌الارث خود تایید یا رد کنند. در صورت رد، وصیت نوشته شده به بیش از مازاد بر ثلث، باطل است.

منظور از ثلث اموال، یک‌سوم ترکه بعد از تصفیه ترکه که شامل تادیه دیون، هزینه کفن و دفن، واجبات مالی و هزینه‌های مربوط به حفظ و اداره ترکه و تصفیه آن می‌شود.

موصی می‌بایست در زمان نوشتن وصیت تملیکی و عهدی که می تواند یکی از انواع خودنوشت، سری یا رسمی باشد، دارای اهلیت قانونی باشد. به عبارتی سَفیه (سفیه یعنی شخص قدرت تصمیم‌گیری در امور مالی خود را نداشته باشد) فراموشکار یا مجنون نباشد.‌ چرا که در صورت اثبات هر یک، وصیت قابل ابطال خواهد بود. دارا بودن اهلیت در زمان فوت مهم نیست.

نوشتن وصیت‌نامه عهدی

وصیت دو نوع است تملیکی و عهدی. در وصیت عهدی، موصی یک یا چند نفر را برای انجام‌ اموری برای بعد از فوت خود مامور می‌کند. وی همچنین می تواند در زمان نوشتن وصیت‌نامه، جهت نظارت بر اعمال وصی، یک یا چند ناظر تعیین نماید.

وصیت عهدی عمل حقوقی ایقاع است که با اراده موصی صورت می‌گیرد به عبارتی نیاز به قبول وصی ندارد. لکن وصی می تواند تا قبل از فوت موصی، وصایت را رد نماید.

نوشتن وصیت‌نامه عهدی می‌تواند بابت امور سرپرستی کودکان وصیت‌کننده باشد یا ادای دیون و واجبات مالی وی باشد. ممکن است بابت اجرای وصیت تملیکی و اخراج ثلث اموال و تقسیم موصی‌به بین موصی‌لهم باشد و سایر موارد. وصی می‌بایست آن گونه که موصی نوشته، عمل کند. بنابراین وصیت‌نامه تملیکی و عهدی، طبق آنچه گفته شد نوشته می‌شود.‌

نوشتن وصیت‌نامه خودنوشت، سری و رسمی

به موجب مواد ۲۷۶ تا ۲۷۹ قانون امور حسبی، وصیت‌نامه اعم از تملیکی و عهدی، راجع به اموال منقول و غیرمنقول باشد، از لحاظ نحوه نوشتن، به یکی از انواع خودنوشت، سری یا رسمی تقسیم می‌شود. در خصوص هر یک، در قانون امور حسبی مقرراتی وضع شده و قواعد آن تعریف شده است. از این رو، موصی می‌بایست در زمان نوشتن وصیت‌نامه، مقررات مربوط را رعایت نماید.

وصیت خودنوشت یعنی تمام آن به خط موصی نوشته و توسط‌ وی امضا و تاریخ درج شود. وصیت را موصی شخصاً انشا می‌کند بنابراین شخص دیگری به هر عنوان اعم از نماینده، وکیل، قیم و… نمی‌تواند به جای وی وصیت را بنویسد.‌

وصیت سری وصیتی است که ممکن است به خط موصی یا دیگری نوشته شود ولی موصی باید امضا کرده باشد. بعلاوه به طور امانت نزد اداره ثبت یا مراجع رسمی سپرده می‌شود‌. وصیت رسمی سندی رسمی است که در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم‌ می‌شود از این رو اعتبار آن بیشتر از دو وصیت قبلی است که اسناد عادی محسوب می‌شوند.

نوشتن وصیت تملیکی یا عهدی از سوی افراد بیسواد یا به طریق سری است یا رسمی. وصیت نامه خود نوشت از سوی این اشخاص قابل نگارش نمی‌باشد. وصیت خودنوشت می‌بایست امضا شود درج اثر انگشت اعتباری ندارد. موصی تا زمانی که دارای اهلیت قانونی است می‌تواند هر زمان از وصیت رجوع کند. در این صورت آخرین وصیت معتبر است و قبلی‌ها از اعتبار ساقط می شوند.

موصی نمیتواند وصیت کند وارثی از ارث محروم شود یا در میزان سهم الارث وراث تغییری دهد. چون که قواعد ارث از قوانین آمره بوده و مربوط به نظم عمومی است. لکن بعد از فوت، وراث می‌توانند همگی در مورد نحوه تقسیم ترکه و میزان سهم الارث توافق نمایند‌.

مشاوره حقوقی نوشتن وصیت‌نامه

هر شخصی اختیار تصرف و تصمیم گیری در مورد اموال خود را در طول حیات دارد. از این رو به موجب قانون می‌تواند تا یک سوم اموالش را به نفع هر شخصی وصیت کند. مشاوره حقوقی در نوشتن وصیت‌نامه اعم از وصیت عهدی یا تملیکی یا خودنوشت، سری‌ و رسمی به شما کمک می کند تا بهترین وصیت‌نامه تنظیم شود.

ممکن است در زمان تقسیم ترکه، وصیتنامه‌ای نوشته شده و موجود باشد. از این رو وصیت‌نامه ارائه و موصی‌به بعد از پرداخت بدهی متوفی و قبل از تقسیم ارث از ماترک کسر می‌شود.‌ اگر در این میان اگر وصیت قانونی نوشته نشود، ممکن است تبعات و دعاوی بعدی برای وراث بهمراه داشته باشد. لذا نوشتن وصیت‌نامه معتبر و قانونی توسط مشاوره حقوقی مجرب ضروری است.

نمونه وصیت‌نامه

نمونه وصیتنامه خودنوشت: در مورخه ۱۴۰۰/۱۱/۲۹ اینجانب … فرزند… به شماره ملی… در کمال صحت و سلامت جسمانی و عقلی، دو دانگ آپارتمانم به پلاک‌ثبتی و مشخصات …. را به همسرم بانو… و دو نفر از فرزندان دخترم به نام‌های … و… وصیت می کنم که بعد از فوتم به ملکیت آنها آمده و به تساوی میانشان تقسیم گردد. همسرم را وصی قرار می‌دهم مورد وصیت را پس از پرداخت هزینه کفن و دفن از اموالم، اجرا نماید.  امضای موصی

کلام آخر

امروزه با توجه به بعد مسافت و گستردگی راه‌های ارتباطی به طور حضوری و غیر‌حضوری، به راحتی می‌توان دغدغه‌های مربوط به نوشتن وصیت‌نامه تملیکی و عهدی به صورت خودنوشت، سری یا رسمی را با اخذ مشاوره از وکیل مجرب مرتفع نمود.

همچنین جهت نوشتن وصیت‌نامه، با ارسال مدارک به یکی از پیام رسان های تلگرام، واتساپ و ایتا در کوتاه ترین زمان ممکن، وصیت‌نامه قانونی تنظیم می‌شود. جهت دریافت مشاوره حضوری و غیر‌حضوری در امور وصیت و نوشتن وصیت نامه با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.

                   دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا دیه به موصی‌له تعلق می‌گیرد؟

دیه متوفی داخل ترکه می‌شود‌ لذا در وصیت کلی یعنی وصیت به ثلث کل اموال بدون مشخص نمون مال مشخص، بخشی از دیه در سهم موصی‌له قرار می‌گیرد.

۲- نوشتن وصیت در دفاتر اسناد رسمی چگونه است؟

شخص با در دست داشتن مدارک هویتی به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه می‌کند. پس از احراز هویت، نوشته وصیت قانونی به طور رسمی تنظیم می‌گردد.

۳- آیا از طریق دیگر غیر از آنچه در قوانین آمده می‌توان وصیت نوشت؟

نوشتن وصیت‌نامه تملیکی و عهدی فقط به یکی از طرق خودنوشت، سری یا رسمی امکانپذیر بوده و قانونی می‌باشد.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *