- دعوی خلع ید به استناد سند عادی - 2025-02-19
- دعوی خلع ید زمین کشاورزی - 2025-02-17
- شرایط تحقق ارث - 2025-02-15
ابراء به معنای برائت ذمه مدیون، یکی از موارد سقوط تعهدات در قانون مدنی محسوب می شود. ابراء ایقاع و عمل حقوقی یکطرفه است که تنها با اراده و خواست طلبکار محقق می شود.
از آنجا که در آن طلبکار با میل و اراده طلب خود را ساقط می کند. علم اجمالی به آن که مبتنی بر مسامحه است کفایت می کند. بنابراین لزومی بر داشتن علم تفصیلی نسبت به آن نیست.
در این مقاله شرایط و آثار و نتایج ابراء و برائت ذمه مدیون بیان می شود.
همچنین برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
ابراء چیست؟
فهرست مطالب
ماده ۲۸۹ قانون مدنی در تعریف ابراء می گوید، ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرفنظر نماید.
طبق ماده فوق در ابراء دائن با اراده خود از حقش به طور کلی صرفنظر کرده و آن را ساقط می کند. بنابراین روش اسقاط حق به طور قطعی محسوب می شود.
اصولاً ابراء در مورد طلب منجز می باشد. لکن اگر به طور معلق هم باشد صحیح است. به این معنا که دائن بگوید تو را ابراء کردم اگر فلان کار را انجام بدهی.
بیشتر بدانید:
اهلیت در ابراء
طبق ماده ۲۹۰ قانون مدنی، ابراء وقتی موجب سقوط تعهد میشود که متعهدله برای ابراء اهلیت داشته باشد.
ابراء ایقاعی است که مانند سایر اعمال حقوقی نیازمند اهلیت ابراءکننده است. به عبارتی می بایست عاقل و بالغ و مختار باشد والا معتبر نیست.
محجور و همینطور نماینده وی نمی تواند از سوی وی ابراء را انجام دهند. چرا که ابراء مضر بوده و نمی توان از طلب محجورین که به ضرر منافع آنهاست صرفنظر نمود.
در مقابل اهلیت مدیون تاثیری ندارد. بنابراین اگر مدیون محجور باشد و به نفع وی ابراء صورت بگیرد صحیح است.
ابراء مهریه
یکی از موارد شایع در این خصوص ابراء مهریه است. در بسیاری مواقع زوج در قبال مالی که به زوجه تملیک می کند. درصدد ابراء و سقوط مهریه از سوی زوجه برمی آید.
بیشتر بدانید:
در این جا به موجب سند عادی یا سند رسمی که پایدارتر است. زوجه زوج را از کل یا بخشی از مهریه ما فی القباله بری الذمه می نماید.
در این صورت با ابراء، زن دیگر نمی تواند دعوی مطالبه مهریه مطرح کند ولو زوج تمکن مالی داشته باشد.
ابراء می تواند علاوه بر مهریه نسبت به اجرت المثل ایام زوجیت و نفقه حال و گذشته زوجه نیز صورت بگیرد.
ابراء مالم یجب
ابراء نسبت به طلبی قابل تحقق است که موجود باشد (بالفعل). یا سبب آن در زمان اسقاط طلب ایجاد شده باشد (بالقوه). بنابراین اگر در زمان ابراء سبب آن نیز به وجود نیامده باشد ابراء باطل است.
ابراء تنصیف دارایی ایام زناشویی قبل از طلاق صحیح نیست. چراکه سبب آن که حصول شرایط بند الف عقدنامه و طلاق زوجین است هنوز محقق نشده است.
در مورد بیمه شخص ثالث با اینکه بالفعل خسارتی وارد نشده است. لکن سبب آن که عقد بیمه است موجود می باشد.
وصیت به ابراء
به این معناست که طلبکار مدیون را برای بعد از فوتش بری الذمه کند. وصیت به ابراء نیاز به قبول موصی له (مدیون) ندارد. همچنین از سوی مدیون قابل رد نیست.
چون وصیت تا قبل از فوت موصی قابل رجوع است. بنابراین وصیت به ابراء از سوی موصی قابل رجوع است. با توجه به اینکه وصیت به ابراء نسبت به بعد از فوت موثر است. طلبکار می تواند هر زمان با رجوع از آن، طلب خود را مطالبه نماید.
بیشتر بدانید:
به طور کلی وصیت تا ثلث دارایی معتبر است. چنانچه بیش از ثلث باشد. صحت آن نیازمند تنفیذ وراث می باشد. در مورد ابراء اگر مازاد بر یک سوم ترکه باشد. نافذ نبوده و نیازمند تنفیذ ورثه خواهد بود.
آیا ابراء قابل رجوع است؟
ابراء یک ایقاع لازم و غیرقابل رجوع است. صرفاً با اراده یکطرفه طلبکار واقع می شود خواه بالفعل باشد یا بالقوه. ابرا از موارد سقوط تعهدات است که با تحقق آن امکان رجوع ممکن نخواهد بود.
به عبارتی طلبکار نمی تواند بعد از آن پشیمان شده و درصدد بی اعتبار نمودن آن برآید.
ابراء ذمه میت
ابراء ذمه میت از دین صحیح است. در این صورت با بری الذمه شدن متوفی، میزان بدهی از دارایی منفی وی برداشته می شود. دارایی متوفی دو نوع است مثبت و منفی. به اموال و مطالبات وی دارایی مثبت و به دیون وی دارایی منفی گفته می شود.
در واقع با ابراء ذمه میت، وراث قانونی وی در مقابل طلبکار بری الذمه می شوند.
بیشتر بدانید:
مقایسه ابراء و بخشش طلب به مدیون
بخشش طلب به مدیون به معنای اینست که طلبکار مجاناً طلب خود را به مدیون ببخشد. در این صورت سقوط تعهد صورت می گیرد.
ابراء ایقاع است و با اراده طلبکار دین ساقط می شود. در حالیکه بخشش طلب عقد است و نیاز به تراضی دو طرف دارد. ابراء قطعی و غیرقابل رجوع است. لکن بخشش طلب تحت شرایطی قابل رجوع است.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- حکم ابراء به قصد فرار از دین چیست؟
به این معناست که طلبکار به قصد فرار از ادای دیون، بدهکارش را از پرداخت دین بری الذمه نماید. چنین ابرائی غیرنافذ است. صحت آن منوط به تنفیذ طلبکاران خواهد بود.
۲- اگر ابراء اشتباهاً نسبت به شخص دیگری صورت بگیرد چه باید کرد؟
چنین ابرائی باطل است.
۳- تفاوت ابراء و اعراض چیست؟
اعراض به معنای اسقاط حق عینی است. ابراء به معنای اسقاط حق دینی است که بر عهده بدهکار بوده است.