تفاوت طلاق و فسخ نکاح

زهرا شریفی

طلاق و فسخ نکاح هر دو از اسباب انحلال عقد نکاح هستند. لکن در قانون مدنی ایران در مورد هر یک شرایطی ذکر شده است و روابط حقوقی زن و شوهر در مورد نحوه مطرح کردن دعوی و اثبات آن و روابط طرفین بعد از انحلال نکاح، تابع آن می‌باشد. از این رو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که آگاهی طرفین نسبت به آنها را ضروری می‌کند.

در این مقاله وکیل طلاق تهران به بیان تفاوت طلاق و فسخ نکاح و شرایط هر یک می‌پردازد. ضمن اینکه شما می‌توانید برای مشاوره حقوقی، وکالت، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما تماس بگیرید.

تعریف طلاق و فسخ نکاح

اصلی‌ترین طریق انحلال عقد نکاح، طلاق است. فسخ نکاح، انفساخ، بطلان، بذل مدت در نکاح منقطع و فوت هر یک از طرفین از دیگر موارد خاتمه ازدواج محسوب می‌شوند. هر یک از موارد ذکر‌شده دارای آثار و شرایط خود می‌باشند‌.‌ در حقوق ایران حق طلاق با مرد است. با وقوع کشمکش و اختلاف و عدم حصول تفاهم در بسیاری مواقع زوجین تصمیم به جدایی می‌گیرند.

مواردی که به حصول آنها می‌توان درخواست طلاق نمود عبارتند از:

طلاق از طرف زن به دلیل عسر و حرج و سختی زندگانی برای زوجه به عناوین مختلف

طلاق با تحقق وکالت در طلاق یکی از شروط دوازده‌گانه نکاح‌نامه

طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه

وکالت در طلاق

طلاق توافقی

غیبت طولانی مدت و مفقوالاثری شوهر

طلاق به درخواست مرد

در هر یک از موارد مذکور با حصول موجب طلاق و اثبات و احراز آن نزد قاضی و صدور حکم دادگاه، صیغه طلاق جاری و ثبت می‌گردد. طلاق ایقاعی است که تنها با اراده مرد محقق می‌شود. بنابراین زنی که درصدد جدایی از شوهر است تنها پس از حصول یکی از موارد فوق و صدور حکم نهایی دادگاه، می‌تواند خود را مطلقه نماید.

یکی دیگر از طرق انحلال عقد نکاح، فسخ آن است. فسخ مانند طلاق عمل حقوقی ایقاع است که با اراده صاحب فسخ اعمال و اعلام می‌گردد. مقررات فسخ نکاح در مواد ۱۱۲۱ تا ۱۱۲۸ و ۱۱۳۱ و ۱۱۳۲ قانون مدنی ذکر شده است. فسخ نکاح ممکن است از سوی هر یک از زن و شوهر اعمال شود. موجبات فسخ یا به دلیل عیوب مذکور در قانون است یا به دلیل اعمال تدلیس (فریبکاری) از سوی طرف نکاح می‌باشد. اگر عیبی که در قانون موجب فسخ است با علم پزشکی قابل رفع باشد، حق فسخ ساقط می‌شود. در هر حال پس از اثبات هر یک در دادگاه و صدور حکم قطعی، نکاح منحل می‌شود.‌

فرق طلاق با فسخ نکاح

طلاق و فسخ نکاح با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که در ادامه شمرده می‌شوند‌.

تفاوت اول – طلاق صرفاً با اراده مرد واقع می‌شود و مرد هر زمان خواست می‌تواند با تادیه حقوق قانونی زوجه، وی را مطلقه کند.‌ لکن در فسخ نکاح مرد باید بکی از عیوب مقرر در قانون یا تدلیس در نکاح از سوی زن را ثابت کند و نمی‌تواند به دلخواه نکاح را فسخ و منحل کند.

تفاوت دوم – طلاق نیازمند تشریفات اجرای صیغه نزد دو شاهد مرد و ثبت آن در دفتر طلاق است. اما فسخ نکاح با صدور حکم دادگاه و قطعیت آن ضمن دادنامه، به مرجع ذیربط جهت درج مراتب و ثبت رسمی آن اعلام می‌گردد.

تفاوت سوم – حکم طلاق حکم تاسیسی است که پس از نهایی شدن حکم و درخواست اجرا و صدور اجراییه از سوی دادگاه بدوی، حکم اجرا می‌شود. لکن فسخ نکاح، حکم اعلامی است و نیازی به درخواست اجرا و صدور اجرائیه از سوی محکوم‌له نمی‌باشد.

تفاوت چهارم – در طلاق قبل از صدور رای ارجاع به داوری الزامی است. در فسخ، نیازی به داوری نیست.

تفاوت پنجم – در طلاق قبل از نزدیکی نصف مهریه ولی در فسخ به جز در مورد بیماری عِنَن، مهریه به زوجه غیرمدخوله تعلق نمی‌گیرد. در عنن که از عیوب مرد است زن مستحق نصف مهریه است.

تفاوت ششم – در طلاق جبران خسارت وجود ندارد و حقوق مالی زن تادیه می‌شود. اما در فسخ به دلیل تدلیس، فسخ‌کننده می‌تواند دعوی خسارات وارده از سوی طرف مقابل را از دادگاه مطالبه نماید‌.

تشابه طلاق و فسخ نکاح عبارت است از:

▪︎ در هر دو پس از نزدیکی زوجین، مهریه کامل به زن تعلق می‌گیرد.

▪︎ عده در طلاق و فسخ نکاح سه ماه (سه طُهر) و در مورد زن باردار تا زمان وضع حمل است.

▪︎ در هر دو مورد، در صورت عدم تعیین مهریه در زمان عقد یا پس از آن، زن می‌تواند درخواست مهرالمثل طبق نظر کارشناس نماید.

کلام آخر

طلاق و فسخ نکاح از طرق انحلال و خاتمه ازدواج هستند که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که می‌بایست به آنها توجه شود. لکن با توجه به حساسیت این دعاوی و اهمیت آنها، مطابق با شرایط قانونی آنها باید عمل شود. جهت اعطای وکالت به وکیل خانواده، از طرق راه‌های ارتباطی ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ با ما در تماس باشید.

دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا تدلیس در نکاح جرم است؟

طبق ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) جرم محسوب می‌شود.

۲- چه خیاراتی در عقد نکاح راه دارند؟

خیارات عیب، تدلیس و تخلف از شرط صفت در عقد راه دارند که از موجبات فسخ عقد هستند.

۳- آیا بیماری آمیزشی زوجین از موجبات فسخ است؟

یکی از موارد عسر و حرج زن برای طلاق، بیماری آمیزشی زوج است، لکن از عیوب فسخ نکاح شمرده نمی‌شود‌.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *