- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
لایحه دفاعیه تحصیل مال از طریق نامشروع،، این جرم یکی از جرایم در حکم کلاهبرداری است. لکن دارای مقررات خاص و مجازات مستقل بوده و جرمی عمومی و غیرقابل گذشت است. عنصر قانونی آن ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
از آنجا که در ماده فوق، شرایط خاصی برای این جرم پیشبینی شده است، لذا دفاع و پیروزی در دعوا مستلزم اشراف بر مقررات و رویه محاکم کیفری میباشد. از این رو، تنظیم لایحه دفاعیه صحیح و نتیجه بخش در روند پرونده یا نقض رای تاثیرگذار خواهد بود. در مقاله حاضر وکیل کیفری نکات کلیدی و مهم را در این خصوص بیان میکند.
مستند جرم تحصیل مال از طریق نامشروع
ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری: “هر کس به نحوی از انحاء امتیازاتی را که به اشخاص خاص به جهت داشتن شرایط مخصوص تفویض میگردد نظیر جواز صادرات و واردات و آنچه عرفا موافقت اصولی گفته میشود در معرض خرید و فروش قرار دهد و یا از آن سوءاستفاده نماید و یا در توزیع کالاهائی که مقرر بوده طبق ضوابطی توزیع نماید مرتکب تقلب شود و یا به طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است مجرم محسوب و علاوه بر رد اصل مال به مجازات سه ماه تا دو سال حبس و یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال به دست آمده محکوم خواهد شد.
تبصره- در موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات تخفیف و تعلیق دادگاه مکلف به رعایت مقررات تبصره ۱ ماده ۱ این قانون خواهد بود.”
طبق صدر ماده ۲ مذکور، سوءاستفاده از امتیازاتی که به اشخاص خاص تفویض میشوند. از قبیل جواز صادرات و واردات و موافقت نامه اصولی یا توزیع نادرست کالاهایی که بنا بوده است طبق ضوابط خاصی توزیع شود، جرمانگاری شده است. در اینجا موارد خاصی مشمول این جرم قرار گرفتهاند که لازم است در لایحه دفاعیه به آن توجه شود.
اما در ادامه ماده بیان میکند… یا به طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده است… که نظر به عمومی و کلی بودن واژگان آن شامل هر عمل مجرمانه ای می شود. که در چارچوب کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت و… نمیگنجد. نمونه آن رفتار کارمند بانک است که از حساب مشتری پول برداشت میکند.
تنظیم لایحه دفاعیه
در ادامه نکاتی چند که حسب شرایط پرونده باید ضمن تنظیم لایحه دفاعیه توجه شود آورده میشود.
▪︎ برای اثبات جرم تحصیل مال از طریق نامشروع مانند سایر جرایم لازم است ارکان سه گانه مادی، معنوی و قانونی آن احراز شده و موارد در لایحه دفاعیه ذکر شود. عنصر مادی شامل: مال بودن موضوع جرم، نامشروع بودن طریق تحصیل، عمل مرتکب قابل انطباق با هیچیک از عناوین مجرمانه نباشد بعلاوه مال تحصیل شده متعلق به غیر باشد.
رکن قانونی: ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین… است. عنصر معنوی متشکل از سوءنیت عام و خاص مرتکب است. سوءنیت عام به قصد توسل به طریق نامشروع و علم مرتکب به نامشروع و غیرقانونی بودن طریق مورد استفاده وی میگویند. سوءنیت خاص به قصد تحصیل مال غیر گفته میشود. لازم به ذکر است در دفاع و نگارش لایحه دفاعیه، عناصر متشکله جرم تحصیل مال از طریق نامشروع باید به تفکیک تبیین گردند.
▪︎ قاضی مکلف است ضمن دادنامه متهم را به رد اصل مال تحصیل شده محکوم نماید. دیگر مجازات های جرم سه ماه تا دو سال حبس تعزیری (درجه شش) یا جزای نقدی تا دو برابر مال بدست آمده میباشد.
▪︎ در صورت کافی نبودن مجازات، دادگاه میتواند متهم را به یک یا چند مجازات تکمیلی در ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی محکوم نماید. مدت مجازات تکمیلی حداکثر دو سال است.
▪︎ این جرم فاقد مجازات تبعی بوده و معافیت از کیفر در آن ممنوع است. لکن در صورت حصول شرایط ماده ۴۰ قانون مذکور، دادگاه اختیار صدور قرار تعویق صدور حکم را خواهد داشت.
▪︎ شروع به این جرم فاقد مجازات است. با رعایت شرایط مواد ۳۷، ۳۸ و ۴۶ قانون مجازات اسلامی تخفیف و تعلیق مجازات از اختیارات دادگاه است.
▪︎ در صورت توبه مرتکب و احراز ندامت و اصلاح وی نزد قاضی، مجازات ساقط میشود.
خلاصه مطلب
لایحه دفاعیه جرم تحصیل مال از طریق نامشروع با توجه به شرایطی که قانون برای این جرم وضع نموده، میبایست با بررسی کامل مدارک و اوضاع و احوال پرونده و آنچه موجب وقوع جرم شده، تنظیم شود. جهت دریافت مشاوره و تنظیم لایحه دفاعیه با شمارههای ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات رایج
۱- رسیدگی به جرم در صلاحیت کدام دادگاه است؟
شروع تحقیقات مقدماتی جرم تحصیل مال نامشروع از طریق دادسرای محل وقوع جرم میباشد. پس از احراز مجرمبت و صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست، رسیدگی و صدور حکم با دادگاه کیفری ۲ خواهد بود.
۲- برای ثبت لایحه دفاعیه چه باید کرد؟
پس از تنظیم لایحه دفاعیه تحصیل مال از طریق نامشروع، از طریق یکی از دفاتر خدمات قضایی ثبت و به دادگاه رسیدگیکننده ارسال میشود.