چه جرایمی مستقیماً در دادگاه رسیدگی می شوند؟

زهرا شریفی

برخی جرائم مستقیماً در دادگاه کیفری رسیدگی می‌شوند بدون اینکه دادسرا در تحقیقات مقدماتی مداخله نماید. اصل بر صلاحیت دادسرا در تحقیقات مقدماتی جرایم است.‌ لکن این صلاحیت عام دارای استثنائاتی است که قانون آنها را مشخص نموده است.‌ به طور کلی، صلاحیت ذاتی محاکم، مرتبط با نظم عمومی بوده و از قواعد آمره محسوب می‌شود که تخلف از آن از موجبات نقض رای خواهد بود.

در این مقاله وکیل کیفری جرایمی که مستقیماً در دادگاه کیفری رسیدگی می‌شوند را بیان می‌کند. شما می‌توانید برای وکالت، مشاوره، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.

جرامی که از ابتدا در دادگاه رسیدگی می‌شوند

مواردی که طبق قانون رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه است عبارتند از: جرایم منافی عفت، جرایم متهمین زیر ۱۵ سال، جرائم تعزیری درجه ۷ و ۸، اتهامات و شکایات مربوط به رئیس جمهور. در این موارد تحقیقات اولیه از عهده دادسرا خارج بوده و در دادگاه رسیدگی می‌شوند. این جرایم در دادگاه و بدون صدور کیفرخواست مورد رسیدگی قرار می‌گیرند.‌

چنانچه پرونده با اتهامات فوق در دادسرا مطرح شود دادسرا قرار عدم‌ صلاحیت حسب مورد به شایستگی دادگاه کیفری ۱ یا ۲ صادر می‌کند. پس از آن پرونده به دادگاه کیفری محل وقوع جرم ارسال می‌شود. قرار عدم صلاحیت قطعی است. لازم به ذکر است با اجرایی شدن قانون شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲/۶/۲۲، رسیدگی به جرایم عمدی تعزیری مستوجب مجازات درجه ۷ و ۸ در دادگاه صلح رسیدگی می‌شوند. بنابراین در این موارد دادگاه کیفری ۲ صلاحیت خود را از دست داده است.

جرایم منافی عفت

جرایم‌ زنا، لواط، تفخیذ، مساحقه، قوادی و جرم مادون زنا (رابطه نامشروع) جرایم منافی عفت‌ هستند. سابق بر این صرفاً زنا و لواط مستقیم در دادگاه کیفری ۱ رسیدگی می‌شدند. اما در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و طبق ماده ۳۰۲، جرایم منافی عفت در دادگاه رسیدگی می‌شوند.

طبق ماده ۱۰۲ قانون فوق، انجام هرگونه تعقیب و تحقیق در این جرایم ممنوع است مگر جرم در منظر عام واقع شده یا دارای شاکی خصوصی باشد یا به عنف و یا سازمان یافته باشد. در هر یک از این موارد تحقیقات مقدماتی توسط دادگاه انجام می‌شود.

بیشتر بدانید:

انواع مجازات اصلی، تبعی، تکمیلی

جرایم اطفال زیر ۱۵ سال

تمامی جرایم افراد زیر ۱۵ سال مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود. این دادگاه وظایفی که طبق قانون برعهده دادسرا و ضابطین دادگستری است انجام می‌دهد.‌ جرایم اطفال ۱۵ تا ۱۸ سال در موارد منافی عفت و همچنین درجه ۷ و ۸ مستقیم در دادگاه اطفال رسیدگی می شود. در سایر موارد تحقیقات مقدماتی جرایم این اطفال در دادسرای ویژه نوجوانان مستقر در دادسرای عمومی و انقلاب به وسیله بازپرس انجام می‌شود.

جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک هستند، اگر اطفال بالغ زیر ۱۸ سال مرتکب شوند مستقیماً در دادگاه کیفری ۱ ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان رسیدگی می‌شوند. در این صورت متهم از کلیه امتیازات دادگاه اطفال و نوجوانان برخوردار می‌شود. در هر حال، جرائم اطفال زیر ۱۵ سال مستقیماً در دادگاه اطفال و نوجوانان شروع و رسیدگی می‌شود.

جرایم تعزیری درجه ۷ و ۸

طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مجازات‌های جرایم تعزیری به هشت قسمت دسته‌بندی شده‌اند. از لحاظ صلاحیت رسیدگی محاکم، تحقیقات مقدماتی جرایم درجه ۷ و ۸ مستقیماً در دادگاه کیفری ۲ محل وقوع جرم انجام می‌شود. در مواردی که جرایم درجه ۷ و ۸ با درجه بالاتر مطرح می شود در اینکه دادسرا صلاحیت تحقیقات مقدماتی نسبت به همه موارد اتهامی را دارد یا باید در مورد جرایم درجه ۷ و ۸ عدم صلاحیت صادر کند اختلاف نظر است.

رسیدگی به شکایات مربوط به رئیس جمهور

طبق ماده ۱۹ قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسئولیت‌های ریاست جمهوری ایران مصوب ۱۳۶۵. رسیدگی به تخلفات رئیس جمهور در رابطه با وظایف و اختیارات وی در صلاحیت دیوان عالی کشور است. در مورد جرایم عادی با اطلاع مجلس در دادگاه عمومی شهر تهران صورت می‌گیرد. در هر یک از این موارد، رسیدگی مستقیماً در دادگاه صورت گرفته و دادسرا حق مداخله ندارد.‌

سخن پایانی

طبق مقررات جزایی، برخی جرایم با اهمیت کمتر و برخی به لحاظ ممنوعیت تحقیقات مقدماتی و شخصیت مرتکب و سن کم وی، مستقیماً در دادگاه رسیدگی می‌شوند. در این جرایم کیفرخواست صادر نمی‌شود و دادگاه پس از احراز مجرمیت مرتکب، رسیدگی و حکم صادر می‌کند. جهت دریافت مشاوره و اعطای وکالت با شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا تحقیقات در جرائم منافی عفت باید با شکایت شاکی خصوصی شروع شود؟

جرم منافی عفت جرمی است که برای انجام تحقیقات، نیاز به شکایت شاکی نیست.

۲- آیا در جرم درجه هشت معاونت قابل تصور است؟

چون مجازات معاون جرم یک تا درجه پایین‌تر از مجازات اصلی است لذا جرم معاونت در درجه هشت محقق نمی‌شود.

۳- جرمی که مجازات آن فقط جزای نقدی درجه هشت است کجا رسیدگی می‌شود؟

چنین جرایمی مانند تصادفات رانندگی مستقیماً در دادگاه صلح رسیدگی می‌شوند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *