قرار اناطه – موارد صدور – اعتراض

زهرا شریفی

قرار اناطه یکی از قرارهای مهم دعاوی کیفری و از انواع قرار اِعدادی محسوب می‌شود. هرگاه در حین رسیدگی کیفری، در مالکیت موضوع جرم اختلاف حادث شود به عبارتی احراز مجرمیت متهم منوط به اثبات امری در دادگاه حقوقی باشد بازپرس قرار اناطه صادر می‌نماید. با صدور قرار و قطعیت آن، رسیدگی کیفری تا صدور حکم قطعی از سوی مرجع حقوقی صالح، متوقف می‌شود. اناطه در لغت به معنای موکول کردن و منوط کردن به امر دیگری می‌باشد.

در این نوشته وکیل کیفری شرایط صدور قرار اناطه کیفری و نحوه اعتراض به آن را بیان می کند. همچنین برای وکالت و تنظیم اوراق قضایی با ما تماس بگیرید.

قرار اناطه کیفری چیست؟

ماده ۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری در مورد صدور قرار اناطه بیان می‌کند: “هرگاه احراز مجرمیت متهم منوط به اثبات مسائلی باشد که رسیدگی به آنها در صلاحیت مرجع کیفری نیست، و در صلاحیت دادگاه حقوقی است، با تعیین ذی‌نفع و با صدور قرار اناطه، تا هنگام صدور رأی قطعی از مرجع صالح، تعقیب متهم، معلق و پرونده به صورت موقت بایگانی می‌شود. در این صورت، هرگاه ذی‌نفع ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ قرار اناطه بدون عذر موجه به دادگاه صالح رجوع نکند و گواهی آن را ارائه ندهد، مرجع کیفری به رسیدگی ادامه می‌دهد و تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند.

تبصره ۱ – در مواردی که قرار اناطه توسط بازپرس صادر می‌شود، باید ظرف سه روز به نظر دادستان برسد. در صورتی که دادستان با این قرار موافق نباشد حل اختلاف طبق ماده (۲۷۱) این قانون به عمل می‌آید.

تبصره ۲ – اموال منقول از شمول این ماده مستثنی هستند.

تبصره ۳ – مدتی که پرونده به صورت موقت بایگانی می‌شود، جزء مواعد مرور زمان محسوب نمی‌شود.”

طبق ماده ۲۷۱ همان قانون: “مرجع حل اختلاف بین دادستان و بازپرس و رسیدگی به اعتراض شاکی یا متهم نسبت به قرارهای قابل اعتراض، با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به آن اتهام را دارد. چنانچه دادگاه انقلاب یا دادگاه کیفری یک در حوزه قضائی دادسرا تشکیل نشده باشد، دادگاه کیفری دو محل، صالح به رسیدگی است.”

قرار اناطه در دعوی کیفری، در مورد اموال منقول صادر نمی‌شود مانند ادعای مالکیت خودرو. اناطه در موارد اختلاف در مالکیت اموال غیرمنقول صادر می‌شود. برای مثال، چنانچه در جرم فروش مال غیر، متهم (فروشنده مال غیر) مدعی مالکیت ملک شود، بازپرس جهت احراز اینکه مالک واقعی مورد معامله چه کسی است قرار اناطه صادر می‌کند. در این صورت می‌بایست ظرف یکماه در دادگاه حقوقی، دعوی مناسب مطرح و گواهی آن به مرجع قضایی تحویل گردد.

همچنین در خصوص شکایت راجع به امور غیرمالی مانند رابطه زوجیت، برای احراز و اثبات زوجیت بین شاکی و متهم، قرار اناطه صادر می‌گردد. پس از صدور قرار و ارائه گواهی دعوا، پرونده تا صدور رای قطعی در دادگاه حقوقی، موقتاً بایگانی می‌شود.

ذی‌نفع قرار اناطه

در قرار اناطه ذی‌نفع کسی است که اگر در دادگاه حقوقی اقامه دعوی کند و رأی به نفع وی صادر شود، پرونده کیفری به نفع وی ادامه پیدا می‌کند. ممکن است ذی‌نفع شاکی باشد، در این صورت چنانچه در موعد یکماهه طرح دعوی نکند قرار منع تعقیب صادر می‌شود. اگر ذی‌نفع متهم باشد و طرح دعوی نکند، پرونده بر اساس ادله موجود ادامه و اتخاذ تصمیم‌ می‌گردد.

بیشتر بدانید:

قرار تامین کیفری – نحوه صدور – اعتراض

قرار اناطه حقوقی و توقف رسیدگی

در مواردی، ضمن دعوی حقوقی، ادامه رسیدگی به خواسته خواهان منوط به اثبات امری در دادگاه دیگری است. در این صورت، رسیدگی تا صدور رای قطعی از مرجع دیگر متوقف شده و خواهان باید ظرف یکماه در دادگاه صالح طرح دعوی کند در غیر این صورت قرار رد دعوی صادر می‌شود.

طبق ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی: “هرگاه رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است، رسیدگی به دعوا تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیتدار متوقف می‌شود. در این مورد، خواهان مکلف است ظرف یک ماه در دادگاه صالح اقامه دعوا کند و رسید آن را به دفتر دادگاه رسیدگی‌کننده تسلیم نماید، در غیر این صورت قرار رد دعوا صادر می‌شود و خواهان می‌تواند پس از اثبات ادعا در دادگاه صالح مجدداً اقامه دعوی نماید.”

اعتراض به قرار اناطه

پس از صدور قرار اناطه از سوی مرجع کیفری و تایید دادستان، قرار به طرفین پرونده ابلاغ می‌شود. در این صورت متضرر از قرار ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ حق اعتراض به آن را دارد. رسیدگی به اعتراض، در مرجع کیفری بالاتر صورت می‌گیرد. قرار اناطه ممکن است از سوی دادسرا یا دادگاه صادر شود. اعتراض به قرار باید ضمن لایحه دفاعیه و به طور جامع، مستدل و مستند باشد. چنانچه متضرر اناطه، شاکی است، باید ادله و دفاعیات قوی‌ به منظور توجیه عدم لزوم صدور قرار اناطه و اطاله رسیدگی به مرجع کیفری ارائه نمود.

کلام آخر

صدور قرار اناطه ضمن دادرسی، از موارد توقف رسیدگی و بایگانی شدن موقت پرونده است. در اینجا ذی‌نفع قرار می‌بایست دعوی مناسب در مرجع حقوقی مطرح و پس از اخذ نتیجه، دعوی کیفری طبق رأی صادره ادامه پیدا می‌کند. جهت دریافت مشاوره و اعطای وکالت با شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.

دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- با صدور قرار اناطه، آیا تامین کیفری لغو می‌شود؟

با صدور قرار اناطه، تامین کیفری لغو نمی‌شود.

۲- اگر احراز مجرمیت منوط به اثبات مسائلی در صلاحیت غیر دادگاه باشد تکلیف چیست؟

چنانچه احراز مجرمیت منوط به اثبات موضوع در مراجعی مانند کمیسیون رسیدگی به اراضی ملی باشد، قرار اناطه صادر می‌شود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *